Xây dựng đội ngũ cán bộ tòa án chuyên sâu, bản lĩnh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân

Báo cáo về công tác xét xử, thi hành án hình sự năm 2025, nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2026 tại Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021-2026, diễn ra sáng 8/12, đồng chí Đỗ Thế Bình, Tỉnh ủy viên, Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh đã nhấn mạnh các giải pháp về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức giữ chức danh tư pháp. Báo điện tử Thanh Hóa trân trọng đăng tải lược ghi báo cáo.

Đồng chí Đỗ Thế Bình, Tỉnh ủy viên, Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh trình bày báo cáo tại Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII.

Kết quả nổi bật chưa từng có trong nhiều năm qua

Năm 2025, số lượng các loại vụ việc Tòa án Nhân dân hai cấp tỉnh Thanh Hóa phải thụ lý, giải quyết tiếp tục gia tăng về số lượng, thủ đoạn tội phạm tinh vi, tính chất vụ việc ngày càng phức tạp. Cùng với đó là khối lượng công việc liên quan đến tổ chức sắp xếp, tinh gọn bộ máy là rất lớn, yêu cầu cải cách tư pháp đặt ra ngày càng cao, trong khi Tòa án phải đồng thời thực hiện nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng và tinh giản biên chế... Bối cảnh đòi hỏi toàn hệ thống Tòa án Nhân dân không chỉ thực hiện tốt chức năng xét xử, còn phải bảo đảm ổn định trụ sở, cơ sở vật chất, kiện toàn đội ngũ cán bộ và củng cố phương thức vận hành theo mô hình mới.

Song với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy, lãnh đạo Tòa án Nhân dân tỉnh, cùng với sự quan tâm sâu sát của Tòa án Nhân dân tối cao; sự ủng hộ của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương và sự đoàn kết của tập thể cán bộ, công chức, Tòa án Nhân dân hai cấp trong tỉnh đã nỗ lực vượt qua khó khăn, vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác năm 2025, góp phần quan trọng vào ổn định tình hình an ninh chính trị tại địa phương, tạo động lực để phát triển kinh tế.

Theo đó, năm 2025, tòa án hai cấp đã thụ lý 13.637 vụ việc, tăng 3% (388 vụ việc) so với năm 2024; đã giải quyết được 12.926 vụ việc, đạt tỷ lệ 94,7% (cao hơn năm trước 4,5%). Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, bị sửa do nguyên nhân chủ quan thấp hơn nhiều so với mức quy định. Tình trạng án quá hạn luật định, án tuyên không rõ ràng cơ bản được khắc phục.

Trong đó, tòa thụ lý 2.345 vụ án hình sự với 5.063 bị cáo; đã giải quyết, xét xử 2.310 vụ với 4.956 bị cáo, đạt tỷ lệ 98,5% về số vụ, cao hơn năm trước 8,3% về số vụ, vượt 8,5% so với chỉ tiêu Tòa án Nhân dân tối cao đề ra (trên 90%). Tội phạm chiếm tỷ lệ cao, gồm: Tội phạm về ma túy 494 vụ, chiếm tỷ lệ 24,5%; tội vi phạm quy định về giao thông đường bộ 283 vụ, chiếm tỷ lệ 14%; tội trộm cắp tài sản 213 vụ, chiếm tỷ lệ 10,5%; tội cố ý gây thương tích 141 vụ, chiếm tỷ lệ 7%; tội cho vay lãi nặng 128 vụ, chiếm tỷ lệ 6,3%;...

Các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo đều được Tòa án Nhân dân tỉnh tập trung ưu tiên xét xử, bố trí hội đồng xét xử có kinh nghiệm, đảm bảo tính khách quan, nghiêm minh, kịp thời. Công tác xét xử được thực hiện công khai, minh bạch, tạo điều kiện cho các bên tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật, góp phần nâng cao niềm tin của nhân dân đối với hoạt động của tòa án. Trong năm, tòa đã giải quyết 3 vụ án với 66 bị cáo thuộc diện này, đạt tỷ lệ 100%.

Các bản án được tuyên đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, không bỏ lọt tội phạm. Thông qua đó đã tạo hiệu ứng tích cực trong xã hội, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp và sự nghiêm minh của pháp luật.

Trong xét xử, giải quyết vụ, việc dân sự và hành chính, tòa đã làm tốt việc hướng dẫn đương sự thực hiện đúng nghĩa vụ về cung cấp chứng cứ, tài liệu. Đồng thời chủ động xác minh, thu thập chứng cứ theo quy định của pháp luật. Nhờ đó, tỷ lệ giải quyết án dân sự vượt 9%, án hành chính vượt 22,25% so với chỉ tiêu Quốc hội giao. Đây là kết quả nổi bật chưa từng có trong nhiều năm qua của tòa án hai cấp trên địa bàn tỉnh.

Trong giải quyết án dân sự, tòa đã hòa giải thành đạt 6.786 vụ, đạt tỷ lệ 67,8%, nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu cả nước. Thông qua đó, không những giải quyết triệt để tranh chấp, tiết kiệm thời gian, chi phí xét xử mà còn củng cố và tăng cường tình cảm gắn kết gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư.

Cũng trong năm, Tòa án Nhân dân hai cấp đã ra quyết định thi hành án hình sự kịp thời, đúng thời hạn luật định các bản án có hiệu lực pháp luật. Việc hoãn, tạm đình chỉ, miễn, giảm thời hạn chấp hành án đều có căn cứ pháp luật, vừa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, vừa đảm bảo chính sách hình sự nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Tòa thực hiện xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với 10.275 phạm nhân, không xét giảm án đối với 24 phạm nhân (do không đủ điều kiện); tha tù trước thời hạn có điều kiện cho 50 phạm nhân, không xét tha tù trước thời hạn đối với 15 phạm nhân theo đúng quy định của pháp luật; rút ngắn thời gian thử thách của án treo 556 bị án.

Việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp được chú trọng. Trong năm, tòa án hai cấp đã tổ chức 300 phiên tòa rút kinh nghiệm/131 thẩm phán, trong đó có 88 phiên tòa rút kinh nghiệm được truyền hình trực tuyến đến tòa án hai cấp; 2 phiên tòa truyền hình trực tiếp đến 18 Tòa án Nhân dân các tỉnh thuộc địa hạt thẩm quyền tư pháp của Tòa phúc thẩm Tòa án Nhân dân tối cao tại Hà Nội. Đồng thời tổ chức 33 phiên tòa trực tuyến. Công khai 10.073 bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật trên cổng thông tin điện tử Tòa án nhân dân...

Trong hoạt động, Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các đơn vị trực thuộc thực hiện đồng bộ, hiệu quả nhiều giải pháp chuyển đổi số, từng bước hiện đại hóa hoạt động của ngành. Tiếp tục triển khai, thực hiện các nhiệm vụ về Cải cách Tư pháp theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Cụ thể hóa 14 giải pháp nâng cao chất lượng xét xử, thực hiện tốt các yêu cầu cải cách tư pháp để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động và uy tín của tòa án. Đồng thời tăng cường kỷ cương, kỷ luật; nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, người lao động tòa án hai cấp, nhất là các cán bộ lãnh đạo, quản lý, các công chức giữ chức danh tư pháp.

Năm 2025, tòa án hai cấp đã tập trung chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, bước đầu đạt được những kết quả tích cực: Thời gian giải quyết các thủ tục hành chính tư pháp, đặc biệt trong công tác tiếp nhận, xử lý đơn khởi kiện, đơn yêu cầu, cấp trích lục bản án, quyết định được rút ngắn; các tòa, phòng chuyên môn và Tòa án Nhân dân khu vực đã triển khai nghiêm túc quy trình nội bộ theo cơ chế “một cửa”, bảo đảm minh bạch, rõ ràng, đúng thời hạn...

Bên cạnh kết quả đạt được, trong tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ năm 2025, Tòa án Nhân dân hai cấp tỉnh Thanh Hóa vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót là tỷ lệ án bị hủy, bị sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán vẫn còn; một số đơn vị chưa chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong việc giải quyết án;...Tình trạng này có một phần nguyên nhân là lãnh đạo một số đơn vị chưa chỉ đạo quyết liệt và quyết tâm thực hiện và hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ cũng như khắc phục những hạn chế thiếu sót; một số cơ quan có liên quan chưa thực sự quan tâm đến công tác phối hợp với tòa án trong việc tham gia tố tụng, cung cấp tài liệu, chứng cứ, tham gia định giá, thực hiện ủy thác tư pháp theo yêu cầu của tòa án...

Đại biểu tham dự kỳ họp.

Tập trung xây dựng Đảng và tòa án hai cấp trong sạch, vững mạnh đóng vai trò quan trọng hàng đầu

Năm 2026 là năm diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đặt ra những yêu cầu và trọng trách mới, với phương châm hành động là “Đổi mới, đoàn kết, trách nhiệm, kỷ cương, chất lượng, vì công lý”, Tòa án Nhân dân hai cấp tỉnh Thanh Hóa tập trung thực hiện có hiệu quả 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, quyết tâm cao hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và các chỉ tiêu, yêu cầu mà Quốc hội và Tòa án Nhân dân tối cao giao.

Về xây dựng Đảng, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, tòa tập trung triển khai Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương về công tác tư pháp, đặc biệt là Kế hoạch số 06-KH/ĐƯ và Nghị quyết số 05-NQ/ĐƯ ngày 20/11/2025 của Đảng ủy Tòa án Nhân dân tối cao. Tập trung xây dựng Đảng và tòa án các cấp trong sạch, vững mạnh; tinh gọn tổ chức bộ máy, đảm bảo mô hình tòa án 3 cấp hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả. Tăng cường giáo dục chính trị, kỷ luật, kỷ cương; xây dựng đội ngũ cán bộ, thẩm phán, thẩm tra viên, thư ký tòa án có chuyên môn sâu, bản lĩnh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Đề cao trách nhiệm gương mẫu, quyết đoán của người đứng đầu. Triển khai các biện pháp phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, gắn với trách nhiệm trực tiếp của bí thư cấp ủy, thủ trưởng đơn vị...

Tập trung thực hiện quyết liệt các giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả xét xử, giải quyết các vụ án, vụ việc, phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu so với năm 2025. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong hoạt động nghiệp vụ đã được chỉ ra; xử lý dứt điểm án tồn đọng kéo dài, đơn khiếu nại phức tạp. Bảo đảm nguyên tắc xét xử đúng pháp luật; nâng cao chất lượng tranh tụng; đảm bảo phán quyết đúng pháp luật, “thấu tình - đạt lý”, khách quan, nghiêm minh và nhân văn.

Nâng cao hiệu quả hòa giải, đối thoại để giảm thiểu xung đột xã hội; tăng số lượng các phiên tòa xét xử trực tuyến đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia.

Đồng thời chú trọng thực hiện các giải pháp về cải cách tư pháp và chuyển đổi số toàn diện. Phấn đấu hoàn thành việc đầu tư xây dựng, nâng cấp các trụ sở Tòa án Nhân dân tỉnh và Tòa án Nhân dân khu vực hiện đại, khang trang “Xanh, sạch, đẹp” trong nhiệm kỳ 2026 - 2031. Làm tốt công tác thông tin, truyền thông về tổ chức, hoạt động của tòa án; tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật; kịp thời phản hồi, phúc đáp những kiến nghị, phản ánh của Nhân dân, của Đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp liên quan tới hoạt động tòa án...

Đỗ Đức (lược ghi)