Giữ gìn, phát huy giá trị đài, bia tưởng niệm

Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, xứ Thanh là mảnh đất gắn liền với các cuộc chiến tranh, có biết bao người con Thanh Hóa đã anh dũng hy sinh vì quê hương, đất nước. Để ghi nhớ các sự kiện lịch sử trọng đại và tưởng nhớ công ơn của các anh hùng liệt sĩ, nhiều đài, bia tưởng niệm đã được xây dựng và đang được các thế hệ sau trân trọng gìn giữ.

Bia tưởng niệm các nữ sinh Trường Y Thanh Hóa (TP Thanh Hóa).

Phân bố ở nhiều địa phương trong tỉnh, gắn liền với các sự kiện, giai đoạn lịch sử hào hùng của đảng bộ, Nhân dân và các lực lượng vũ trang trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, những công trình đài tưởng niệm, bia ghi danh... tiêu biểu như: Tượng đài chiến thắng Nam Ngạn (TP Thanh Hóa), Tượng đài lão dân quân Hoằng Trường (Hoằng Hóa), Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, Bia tưởng niệm nữ sinh Trường Y Thanh Hóa... là nơi thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc, vừa góp phần giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của đất nước cho các thế hệ trẻ.

Tượng đài Lê Lợi vốn quen thuộc với người dân xứ Thanh, luôn là nơi được nhiều người tìm đến để dâng hương, tưởng nhớ tới vị Anh hùng dân tộc, người con của quê hương Thanh Hóa. Nằm ngay ở vị trí trung tâm TP Thanh Hóa, đây là công trình được tạc từ 173m3 đá xanh cỡ lớn, cao 15,7m và nặng hơn 480 tấn đã trở thành địa chỉ văn hóa nổi bật của tỉnh nhà. Dưới khối kiến trúc bề thế của tượng là sự trang nghiêm xen lẫn thoáng đãng của một không gian mở với khoảng khuôn viên rộng rãi được trang trí lộng lẫy bởi những chậu hoa, cây cảnh rực rỡ sắc màu. Ngay phía trước tượng đài là nhiều công trình kiến trúc gắn liền với nhịp sống sôi động của thành phố khiến nơi đây vừa thiêng liêng nhưng cũng rất mực gần gũi với người dân. Hàng ngày, nhiều người dân TP Thanh Hóa vẫn đến đây dạo mát, chụp ảnh lưu niệm. Vào mỗi sự kiện trọng đại, giữa làn khói hương nghi ngút, thế hệ trẻ hôm nay như được sống giữa thời kỳ oai hùng nhưng cũng đầy gian khổ của các bậc cha anh, đồng thời thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết của tuổi trẻ và tinh thần không ngừng vươn lên, đóng góp vào công cuộc đổi mới của thành phố và sự phát triển của nước nhà.

Tượng đài Nguyễn Thị Lợi là một trong những điểm đến được du khách lựa chọn mỗi khi về với thành phố biển Sầm Sơn.

Giá trị sâu sắc của các bia, đài tưởng niệm là khắc ghi truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc của Nhân dân. Chính vì vậy, vào mỗi dịp lễ, ngày kỷ niệm, tại các điểm ghi lại dấu ấn lịch sử luôn có nhiều đoàn người đến để dâng hương, tưởng nhớ. Không ít các trường học đã tổ chức cho học sinh của mình đến tham quan tìm hiểu về lịch sử và mảnh đất quê hương mình. Qua đó, nhiều bạn trẻ đã được hiểu rõ hơn những giá trị văn hóa, lịch sử cũng như những truyền thống tốt đẹp của ông cha. Cô Nguyễn Thị Bích Huệ, Trường Tiểu học Đông Vệ 2, TP Thanh Hóa, cho biết: “Không chỉ cung cấp kiến thức cho học sinh qua sách vở và những bài giảng trên lớp, nhà trường còn muốn cho các em được trực tiếp cảm nhận về những giá trị lịch sử, văn hóa và con người xứ Thanh qua các buổi hoạt động ngoại khóa tại các điểm di tích, giới thiệu về tiểu sử, ý nghĩa của những tượng đài, những tấm bia tưởng niệm... để từ đó giúp các em tri ân những thế hệ đã hy sinh máu xương của mình cho nền độc lập nước nhà, nhắc nhở thế hệ trẻ ngày nay phải kế thừa truyền thống anh hùng của cha anh, phấn đấu xây dựng Tổ quốc ngày một giàu mạnh”.

Chắc hẳn mỗi lần trở về mảnh đất Nam Ngạn giàu truyền thống, người ta không chỉ được sống giữa không gian trầm mặc của những dấu tích xưa cũ mà còn được ôn lại về những tháng ngày đau thương mà hào hùng của những sự kiện oanh liệt trong kháng chiến chống Mỹ. Nằm ngay bên bờ sông Mã, điểm cách chân cầu Hàm Rồng khoảng 1 km, tấm bia tưởng niệm nữ sinh Trường Y Thanh Hóa luôn gợi nhớ về những mất mát đau thương mà chiến tranh để lại. Không khỏi bùi ngùi, xúc động, bà Lê Thị Hiền, một người con sinh ra và lớn lên trên quê hương anh hùng Nam Ngạn, cho biết: Dù đã gần 50 năm trôi qua kể từ ngày các giáo viên và nữ sinh Trường Y và Trường Sư phạm 7+3 Thanh Hóa ngã xuống khi đang nỗ lực đắp đê để đảm bảo thông tuyến giao thông huyết mạch phục vụ chiến trường miền Nam nhưng chúng tôi không thể nào quên được sự anh dũng, can đảm của những cô gái trẻ. Họ đã hy sinh thân mình khi tuổi xuân đang ở độ đẹp nhất. Người dân nơi đây vẫn thường nhắc nhở con cháu của mình luôn nhớ tới công ơn của những con người đã nằm xuống vì dân tộc, vì sự bình yên của cuộc sống hôm nay. Hàng tuần, hàng tháng chúng tôi thay nhau đến quét dọn, vệ sinh toàn khu tưởng niệm để nơi đây luôn được tươm tất, gọn gàng và ấm áp”.

Giữ gìn, phát huy giá trị đài, bia tưởng niệm từ lâu đã được các ngành, các cấp quan tâm. Từ nhiều năm nay, cùng với TP Thanh Hóa, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã chú trọng đến việc xây dựng, tôn tạo và đẩy mạnh giới thiệu các điểm đến lịch sử với đông đảo người dân. TP Sầm Sơn là một trong những địa phương làm tốt công tác này khi gắn kết phát triển du dịch biển với phát huy giá trị văn hóa lịch sử của các di tích, trong đó có điểm Tượng đài Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Thị Lợi, một di tích ngay sát bờ biển.

Chị Hoàng Thị Thu Hương, một hướng dẫn viên du lịch, cho biết: “Mỗi khi giới thiệu các điểm đến của thành phố với du khách, chúng tôi không quên đưa họ đến với điểm di tích như Tượng đài Nguyễn Thị Lợi. Đây là nơi tưởng nhớ tới nữ chiến sĩ điệp báo cảm tử, người con của miền đất An Giang đã có công đánh đắm chiếc tàu chiến, tiêu diệt 200 tên lính của thực dân Pháp năm 1950. Tượng đài có màu trắng tinh khôi, toát lên vẻ linh thiêng không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn có tính giáo dục cao đến mọi người về lòng can đảm, tinh thần dân tộc. Tận mắt nhìn ngắm bức tượng và nghe câu chuyện về nữ anh hùng, nhiều người không khỏi cảm phục và xúc động về một người phụ nữ nhỏ bé nhưng là tấm gương lớn về sự kiên cường và tình yêu đất nước”.

Thời gian vẫn không ngừng trôi nhưng những chiến công, những hy sinh anh dũng của những người con đất Việt sẽ vẫn mãi được khắc ghi trong tâm trí mỗi người dân. Giữ gìn, phát huy giá trị đài, bia tưởng niệm chính là nuôi dưỡng và phát huy hơn nữa lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí vươn lên trong mọi hoàn cảnh cho các thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay.

Bài và ảnh: Thu Hà