Giữ gìn nghề thêu của đồng bào Dao huyện Cẩm Thủy

Theo các cụ cao niên ở một số thôn người Dao huyện Cẩm Thủy kể lại, nghề thêu không biết có từ bao giờ nhưng phụ nữ dân tộc Dao trước đây khi đến tuổi trưởng thành đã thêu thành thạo các bộ trang phục, nhiều vật dụng sinh hoạt cho bản thân và các thành viên trong gia đình. Họa tiết, hoa văn trên trang phục, dây thắt lưng, khăn đội đầu, yếm của người Dao đều gắn liền với cuộc sống sinh hoạt, lao động thường ngày, thể hiện tín ngưỡng, phong tục, tập quán của người Dao như: con chim, cây lá, bông hoa, cái bừa... Nhiều đời nay, người dân tộc Dao luôn gìn giữ nghề thêu như “báu vật” của mình.

Phụ nữ dân tộc Dao, thôn Bình Yên, xã Cẩm Bình giữ gìn nghề thêu trang phục truyền thống.

Thôn Bình Yên, xã Cẩm Bình có 170 hộ với 570 nhân khẩu, chủ yếu là dân tộc Dao. Những năm qua, ban công tác mặt trận thôn, các tổ chức đoàn thể thôn đã tích cực vận động, tuyên truyền người dân gìn giữ nghề thêu truyền thống của ông cha. Động viên, khuyến khích các gia đình có con em khi xây dựng gia đình, trong ngày lễ thành hôn mặc sắc phục của dân tộc mình. Đồng thời, truyền dạy kỹ thuật thêu trang phục truyền thống cho thế hệ con cháu để tiếp tục lưu giữ nét văn hóa đặc trưng của dân tộc mình. Với phương châm người già dạy cho người trẻ, người biết nhiều dạy cho người chưa biết, nhiều phụ nữ trong thôn Bình Yên đã tích cực hơn trong việc học thêu trang phục của dân tộc mình và có thêm thu nhập từ nghề thêu.

Bà Triệu Thị Hợp (55 tuổi), thôn Bình Yên cho biết: “Từ nhỏ, tôi luôn được mẹ căn dặn là con gái Dao phải biết thêu thùa. Vì vậy, tôi luôn nỗ lực học nghề và lên 15 tuổi tôi đã tự tay thêu trang phục cho mình và các thành viên trong gia đình. Nhận thấy trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ nghề thêu truyền thống, tôi thường xuyên vận động chị em trong thôn học nghề thêu. Ban đầu nhiều chị em chưa mặn mà, nhưng qua thời gian học và hiểu giá trị của việc gìn giữ nghề truyền thống, đã tích cực tham gia truyền nghề cho những người chưa biết”.

Ông Đỗ Viết Liên, Chủ tịch UBND xã Cẩm Bình cho biết: Xã Cẩm Bình có hơn 1.000 người dân tộc Dao, sinh sống tại các thôn Bình Yên, Bình Sơn. Hiện nay, đồng bào dân tộc Dao còn gìn giữ nét văn hóa truyền thống, trong đó có nghề dệt truyền thống. Nhiều chị em người Dao tự thêu trang phục cho các thành viên trong gia đình để mặc vào các dịp lễ, tết. Đặc biệt, nhiều hộ còn nhận các đơn hàng thêu trang phục, đồ dùng sinh hoạt hàng ngày, để kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Thời gian tới, xã Cẩm Bình sẽ tích cực đấu mối với các doanh nghiệp, tìm đầu ra cho sản phẩm thêu, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho đồng bào dân tộc Dao.

Cùng với người Dao ở xã Cẩm Bình, cộng đồng người Dao tại các xã Cẩm Châu, Cẩm Liên và thị trấn Phong Sơn cũng đã và đang tích cực gìn giữ nghề thêu truyền thống. Với bàn tay khéo léo của mình, nhiều phụ nữ dân tộc Dao ở Cẩm Thủy đã sáng tạo ra những bộ trang phục, vật dụng mang đậm “hồn cốt” văn hóa truyền thống của ông cha. Vào các dịp tết đến, xuân về, hay vào các ngày lễ lớn của đất nước, các hoạt động của địa phương, bà con dân tộc Dao lại khoác lên mình bộ trang phục truyền thống với nhiều màu sắc rực rỡ. Đây chính là tín hiệu tích cực trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Dao ở huyện Cẩm Thủy.

“Mặc dù nghề dệt chưa mang lại nguồn thu nhập đáng kể, nhưng hiện nay đồng bào dân tộc Dao ở Cẩm Thủy đã và đang có ý thức gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Đây là tiền đề quan trọng để huyện Cẩm Thủy đưa sản phẩm dệt của đồng bào trở thành hàng hóa, tạo việc làm nâng cao thu nhập cho người dân. Để làm được điều này rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành chức năng và ý thức giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Dao”, ông Vũ Xuân Phúc, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Cẩm Thủy cho biết.

Bài và ảnh: Xuân Anh