Nỗ lực giảm mất cân bằng giới tính khi sinh

Để nâng cao chất lượng công tác dân số, những năm qua, Trung tâm Y tế huyện Quảng Xương đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức của người dân, từng bước khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3.

Người dân xã Quảng Bình (Quảng Xương) được truyền thông, tư vấn trực tiếp về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình.

Theo thống kê của Trung tâm Y tế huyện Quảng Xương, năm 2021, tỷ số giới tính khi sinh toàn huyện là 108 trẻ em trai/100 trẻ em gái. Tỷ lệ sinh con thứ 3 chiếm 24% (tăng 10,4% so với năm 2018). Trước thực trạng tỷ lệ sinh con thứ 3 có xu hướng gia tăng, Trung tâm Y tế huyện đã xây dựng và triển khai thực hiện nhiều giải pháp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3. Trong đó, chú trọng xây dựng và triển khai thực hiện đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh tại 16 xã, thị trấn như: xã Quảng Ngọc, Quảng Hải, Quảng Bình, Quảng Trung, Quảng Văn, thị trấn Tân Phong...

Tại các xã triển khai đề án, Trung tâm Y tế huyện đã chỉ đạo các xã đẩy mạnh công tác truyền thông phổ biến các đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác dân số; nội dung của Pháp lệnh Dân số về việc cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới. Tổ chức các buổi tuyên truyền, truyền thông, cung cấp kiến thức để nâng cao nhận thức người dân về mất cân bằng giới tính khi sinh... Đồng thời, thành lập 5 câu lạc bộ “Giới và bình đẳng giới" tại các xã Quảng Bình, Quảng Hải, Quảng Trung, Quảng Văn, Quảng Long. Các câu lạc bộ tổ chức sinh hoạt định kỳ 2 lần/năm. Thông qua câu lạc bộ, trong năm 2021 hơn 500 lượt hội viên đã được tuyên truyền trực tiếp. Ngoài ra, ban chủ nhiệm các câu lạc bộ đã viết bài và tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh. Điển hình như, xã Quảng Bình - một đơn vị được lựa chọn triển khai Đề án “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”, trạm y tế xã đã thành lập câu lạc bộ “Giới và bình đẳng giới”, vận động phụ nữ tham gia sinh hoạt. Đồng thời, phối hợp với hội LHPN lồng ghép nội dung về chính sách dân số, mất cân bằng giới tính khi sinh vào nội dung sinh hoạt của hội. Cán bộ dân số của xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, nhất là những hộ gia đình sinh con một bề là gái về thực hiện nghiêm Pháp lệnh Dân số, chính sách dân số, quy mô gia đình ít con, bình đẳng giới...

Đồng thời, huyện Quảng Xương đã triển khai Đề án “Kiểm soát tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh” tại 8 xã như: Quảng Ninh, Quảng Khê, Quảng Lộc... Tại các xã triển khai đề án, cán bộ dân số đã triển khai tổ chức tư vấn nhóm, nói chuyện chuyên đề về giới tính khi sinh. Trong năm 2021, có hơn 400 người tại 8 xã triển khai đề án được tư vấn trực tiếp về hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh, những hệ lụy của việc lựa chọn giới tính khi sinh...

Đặc biệt, để tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền với công tác dân số, huyện Quảng Xương đã ban hành Đề án “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”. Đề án được triển khai tại 5 xã: Quảng Trường, Quảng Hòa, Quảng Định, Quảng Đức, Quảng Lưu nhằm tăng cường truyền thông về công tác dân số; phổ biến các đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác dân số; Pháp lệnh Dân số và việc cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức; tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới, chia sẻ kinh nghiệm nuôi con khỏe, dạy con ngoan, chăm sóc các thành viên trong gia đình...

Để các đề án triển khai hiệu quả, Trung tâm Y tế huyện đã phân công cán bộ tham gia giám sát và hỗ trợ các hoạt động truyền thông tại xã; hàng năm cấp tờ rơi về chủ đề mất cân bằng giới tính khi sinh cho các xã triển khai đề án. Tổ chức tập huấn về mất cân bằng giới tính khi sinh cho ban chủ nhiệm câu lạc bộ; tổ chức chiến dịch truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn huyện. Đồng thời, duy trì sinh hoạt câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3, giới và bình đẳng giới, phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Qua các buổi sinh hoạt, các thành viên được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nuôi con khỏe, dạy con ngoan, xây dựng gia đình hạnh phúc cũng như kinh nghiệm lao động sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai các đề án cũng gặp một số khó khăn dẫn đến tình trạng sinh con thứ 3 có xu hướng gia tăng. Cụ thể, do một bộ phận người dân vẫn còn tư tưởng trọng nam, muốn có con trai để nối dõi; công tác tuyên truyền chưa được thường xuyên, liên tục; kinh phí hoạt động cho các đề án còn hạn chế, các hoạt động chủ yếu là lồng ghép.

Thời gian tới, để thực hiện tốt hơn công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình cũng như kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, huyện Quảng Xương tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách, pháp luật về dân số, sức khỏe sinh sản, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh để nâng cao nhận thức, loại bỏ tư tưởng trọng nam, khinh nữ của một bộ phận người dân, cấm lựa chọn giới tính thai nhi cho đội ngũ cán bộ y tế cung cấp các dịch vụ có liên quan đến khả năng lựa chọn giới tính thai nhi; tiếp tục triển khai hiệu quả các đề án về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về dân số tại các bệnh viện, trung tâm y tế, các cơ sở cung cấp dịch vụ liên quan đến chẩn đoán giới tính thai nhi; đưa nội dung giáo dục về giới tính, sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới vào chương trình giáo dục trong và ngoài nhà trường...

Bài và ảnh: Thùy Linh