Để lộ thông tin cá nhân trên mạng xã hội: Hậu quả khôn lường

Trong thời đại công nghệ, vì lý do nào đó thông tin cá nhân bị lộ, lọt ra ngoài đã bị tội phạm công nghệ lợi dụng để thực hiện các hành vi mạo danh bôi nhọ danh dự người khác, chiếm đoạt tào sản, làm cho không ít người rơi vào hoàn cảnh dở khóc dở cười.

Sau khi đánh cắp được tài khoản mạng xã hội, đối tượng lừa đảo hỏi vay tiền bạn bè có trong danh bạ Facebook (Ảnh minh họa).

Có rất nhiều lý do để thông tin cá nhân của một người nào đó bị lộ, lọt ra ngoài, nhiều nhất thường là người dùng Facebook, Zalo, Telegram, Uber, Website... khai báo thông tin khi đăng ký. Các đối tượng xấu sau khi thu thập thông tin cá nhân của người dùng đã sử dụng để mua hàng, tham gia giao dịch thương mại điện tử và lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản.

Tựu trung, hầu hết các thông tin cá nhân của người sử dụng hiện nay ở Việt Nam đều do chính người sử dụng tự đưa lên. Thông tin về ngày tháng năm sinh, trường học, nơi làm việc, nơi ở... kê khai trong các ứng dụng mạng xã hội được để ở chế độ mở. Thêm vào đó, nhiều người có thói quen cập nhật rất nhiều hoạt động trong ngày lên mạng xã hội. Điều này đồng nghĩa với việc ai cũng có thể thu thập được thông tin của họ, từ đó dễ dàng lập tài khoản giả mạo và tiến hành các hành vi lừa đảo.

Nhiều kẻ lừa đảo trên mạng đã sử dụng ảnh thật của người dùng mạng xã hội để tạo nên những tài khoản giả mạo, lừa chính bạn bè, người thân của họ.

Điển hình như năm 2021, Công an quận Cầu Giấy, Hà Nội đã bắt Nguyễn Hùng Cường (sinh năm 1990 trú ở xã Đồng Trúc, Thạch Thất, Hà Nội) đã phá (hack) được tài khoản Facebook của anh Ng.N (quê ở Phú Thọ). Sau đó nhắn tin cho chị H là bạn của anh Ng.N để lừa vay của chị H 300 triệu đồng. Tiếp đó Cường còn cho các đối tượng khác sử dụng tài khoản này để nhiều lần hỏi vay thêm tiền của chị H. Sau nhiều lần chuyển tiền chị H mới nghi ngờ, gọi điện hỏi anh Ng.N thì mới tả hỏa là mình bị lừa và đi trình báo công an.

Qua vụ việc trên cho thấy, phần lớn lỗi thuộc về những nạn nhân, đó là sự chủ quan khi bỏ ra một số tiền lớn mà không có sự kiểm chứng. Các đối tượng đã tận dụng triệt để những thông tin của bị hại để nhiều lần thực hiện hành vi lưa đảo. Bên cạnh đó người có tài khoản mạng xã hội bị hack đã chủ quan không tìm cách khắc phục hay thông báo với bạn bè.

Thậm chí, từ những thông tin như tên của con, tên trường học, khu nội trú, thẻ xe đưa đón con ở trường… cũng có thể trở thành thông tin hữu ích đối với tội phạm mạng khi người sử dụng đăng tải công khai trên mạng xã hội. Tội phạm mạng chiếm đoạt sử dụng nhằm mục đích khống chế, thậm chí là tống tiền người dùng. Nguy hiểm hơn, những thông tin do chính chủ tự nguyện cung cấp có thể được sử dụng vào mục đích đe dọa tống tiền, bắt cóc hoặc lừa người sử dụng chuyển tiền vào tài khoản của tội phạm.

Điển hình như vụ việc xảy ra tại Nghệ An, khi Nguyễn Tri Thắng đã sử dụng 4 tài khoản Facebook tham gia các hội nhóm trên mạng xã hội để thu thập thông tin và uy hiếp những người nhẹ dạ cả tin.

Sau khi làm quen, kết bạn với chị A (trú tại TP Vinh), Thắng đã thu thập thông tin cá nhân, tìm hiểu các mối quan hệ đời tư của chị A, sau đó nhắn tin đe doạ công khai những hình ảnh, thông tin này lên mạng xã hội, buộc chị A chuyển số tiền 31.200.000 đồng.

Ngoài đe doạ, uy hiếp tinh thần của chị A, Thắng còn liên tục gọi điện, nhắn tin đe doạ người thân, bạn bè chị A. để uy hiếp chị A. phải chuyển thêm tiền.

Từ việc để lộ thông tin cá nhân, cung cấp thông tin cá nhân của mình cho người chỉ quen biết trên mạng xã hội khi không xác định được nhân thân của họ đã dẫn đến phiền phức cho chính mình và những người thân.

Sau khi có được thông tin cá nhân, các đối tượng bôi nhọ danh dự của người khác trên mạng xã hôi (Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)

Việc nhiều người chưa chú trọng quản lý thông tin cá nhân là một trong những điều kiện thuận lợi thúc đẩy các hoạt động vi vi phạm pháp luật. Trước khi có chế tài hữu hiệu, mọi người cần hạn chế tối đa việc cung cấp, chia sẻ thông tin cá nhân để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.

Minh Khanh