Thượng viện Mỹ thông qua dự luật quốc phòng: Tăng chi tiêu, siết quyền hành pháp, tiếp tục hỗ trợ Ukraine

Thượng viện Mỹ vừa thông qua dự luật quốc phòng trị giá kỷ lục 901 tỷ USD cho năm tài khóa 2026, kết hợp các ưu tiên an ninh của chính quyền Tổng thống Donald Trump với những điều khoản nhằm tăng cường vai trò giám sát của Quốc hội, đặc biệt trong việc triển khai quân đội và các chiến dịch quân sự ở nước ngoài.

Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật NDAA với tỷ lệ 77 phiếu thuận và 20 phiếu chống. Hạ viện đã thông qua dự luật vào tuần trước. Ảnh: Reuters

Thượng viện Mỹ bỏ phiếu thông qua Dự luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) với tỷ lệ áp đảo 77 phiếu thuận, 20 phiếu chống, chính thức gửi văn bản này lên Nhà Trắng để Tổng thống Donald Trump ký ban hành. Dự luật đã được Hạ viện Mỹ thông qua trước đó.

Dự luật cho phép chi tiêu quốc phòng ở mức cao kỷ lục 901 tỷ USD trong năm tài khóa 2026, bao gồm tăng lương 4% cho binh sĩ, mua sắm trang thiết bị quân sự và các khoản đầu tư nhằm duy trì ưu thế chiến lược của Mỹ trước các đối thủ như Trung Quốc và Nga.

Một điểm đáng chú ý là Quốc hội tiếp tục khẳng định vai trò giám sát đối với các hoạt động quân sự của chính quyền tổng thống Trump. NDAA quy định Lầu Năm Góc phải duy trì ít nhất 76.000 binh sĩ Mỹ tại châu Âu, trừ khi có tham vấn với các đồng minh NATO và chính quyền chứng minh việc cắt giảm là phù hợp với lợi ích quốc gia Mỹ. Hiện Mỹ thường triển khai từ 80.000 đến 100.000 binh sĩ tại khu vực này. Dự luật cũng ngăn việc giảm quân số Mỹ tại Hàn Quốc xuống dưới mức 28.500 người.

Bên cạnh đó, NDAA cho phép triển khai Sáng kiến An ninh Baltic, cấp 175 triệu USD hỗ trợ quốc phòng cho Latvia, Litva và Estonia.

Quốc hội Mỹ đồng thời tái khẳng định sự ủng hộ đối với Ukraine, thông qua khoản hỗ trợ 800 triệu USD trong khuôn khổ Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine, chia đều cho hai năm tới.

Các binh sĩ thuộc Đại đội B, Tiểu đoàn Hỗ trợ Hậu cần Sư đoàn, Lữ đoàn Hậu cần Sư đoàn 3 của Quân đội Hoa Kỳ, chờ đợi tại khu vực tập kết trước khi lên máy bay vận tải đến châu Âu tại Sân bay Quân đội Hunter ở Savannah, Georgia, Hoa Kỳ, ngày 11/3/2022. Ảnh: Reuters

Về mặt pháp lý, NDAA bãi bỏ hai đạo luật từng cho phép Mỹ tiến hành Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991 và cuộc xâm lược Iraq năm 2003, động thái được lưỡng đảng ủng hộ nhằm giảm nguy cơ hành động quân sự trong tương lai mà không có sự phê chuẩn rõ ràng của Quốc hội. Dự luật cũng dỡ bỏ vĩnh viễn các biện pháp trừng phạt đối với Syria được áp đặt dưới thời cựu Tổng thống Bashar al-Assad, nhằm tạo điều kiện cho công cuộc tái thiết đất nước này.

Ở chiều ngược lại, một số điều khoản phản ánh rõ ưu tiên “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Trump. NDAA loại bỏ các văn phòng và chương trình liên quan đến đa dạng, công bằng và hòa nhập trong Bộ Quốc phòng, cắt giảm khoảng 40 triệu USD chi phí, đồng thời giảm 1,6 tỷ USD từ các chương trình quốc phòng liên quan đến biến đổi khí hậu.

Dù còn nhiều tranh luận, NDAA 2026 được đánh giá là sự thỏa hiệp lớn giữa Nhà Trắng và Quốc hội, phản ánh nỗ lực cân bằng giữa tăng cường sức mạnh quân sự, duy trì cam kết với đồng minh và kiểm soát quyền lực hành pháp trong lĩnh vực quốc phòng.

Bích Hồng

Nguồn: Al Jazeera, Reuters