Kịch bản nào cho cuộc xung đột Israel và Hezbollah?

Một vụ tấn công bằng tên lửa vào sân bóng ở khu vực Cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng vào ngày 27/7 đã cướp đi sinh mạng 12 người, đồng thời mở ra các cuộc tấn công trả đũa từ phía Israel. Truyền thông thế giới đang tích cực thảo luận về nguy cơ phát triển một cuộc chiến tranh tổng lực với kết quả khó lường. Tuy nhiên, liệu điều này có xảy ra?

Đài Truyền hình Al Manar của Lebanon ngày 29/7 đưa tin, 15 khu định cư ở miền Đông và miền Nam Lebanon đã đồng loạt hứng chịu những đợt pháo kích hạng nặng do Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành.

Hành động tấn công trả đũa của Israel khiến cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm, lo ngại. Hãng Air France (Pháp) dẫn các lo ngại về tình hình an ninh cho biết các chuyến bay giữa Beirut và sân bay quốc tế Charles-de-Gaulle trong hai ngày 29 và 30/7 phải tạm dừng. Trong khi đó, Hãng Lufthansa (Đức) ngưng toàn bộ chuyến bay đến và đi khỏi Beirut tới tận 5/8 cũng vì tình hình an ninh ở Trung Đông.

Trước đó, ngày 28/7 Mỹ, Anh, Pháp và nhiều quốc gia khác đã ban hành cảnh báo đi lại với công dân của họ tại Lebanon. Công dân của các nước này được khuyến cáo tránh đi lại hoặc rời khỏi Lebanon ngay lập tức trong bối cảnh căng thẳng leo thang và Israel đang xem xét việc đáp trả quân sự.

Giới phân tích chính trị - quân sự cho rằng, hành động không kích của Hezbollah nhằm vào Cao nguyên Golan vào ngày 27/7 như “đổ thêm dầu” vào “chảo lửa” ở Trung Đông. Xung đột Israel và lực lượng Hamas vẫn phức tạp, dấu hiệu cho một thỏa thuận ngừng bắn lâu dàu vẫn còn ở phía xa. Một trận chiến khác cũng đang diễn ra với mức độ căng thẳng ngày một leo thang giữa Israel và lực lượng Houthi ở Yemen, các cuộc không kích “ăn miếng trả miếng” giữa các bên gia tăng thời gian gần đây. Xu hướng xung đột giữa Israel và Hezbollah leo thang rất có thể sẽ làm "nóng” thêm tình hình, biến thành một cuộc chiến tranh trên diện rộng ở Trung Đông.

Thực tế, ngay từ khi cuộc xung đột tại Dải Gaza bùng phát vào ngày 7/10/2023, Israel và lực lượng Hezbollah ở Lebanon thường xuyên có các cuộc đụng độ, nhưng chỉ dừng lại là các cuộc đụng độ nhỏ lẻ ở biên giới của hai bên. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, cuộc tấn công không kích vào ngày 27/7 cướp đi sinh mạng của 12 người đã đẩy mức độ xung đột giữa Tel Aviv và Hezbollah leo thang lên một cấp độ mới. Theo tờ RBC, giới chức Israel cảnh báo đanh thép hơn về viễn cảnh Hezbollah sẽ phải trả giá đắt sau cuộc tấn công. Ngoại trưởng Israel cáo buộc Hezbollah đã vượt qua mọi ranh giới đỏ và cảnh báo rằng một cuộc chiến toàn diện với nhóm phiến quân này sắp xảy ra. “Chúng ta chấp nhận những rủi ro có thể phải đối mặt, nhưng đến cuối cuộc chiến này, Hezbollah sẽ bị đánh bại và Lebanon sẽ phải chịu tổn thất nặng nề”, tờ RBC dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Israel Katz.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Israel Oren Marmorstein cho rằng, Lebanon có “cơ hội cuối cùng” để ngăn chặn một cuộc chiến tranh toàn diện, đó là nhanh chóng rút lực lượng của phong trào Hezbollah theo dòng Shiite ở phía nam sông Litani, theo Nghị quyết số 1701 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Mặc dù truyền thông thế giới và các chuyên gia đang tích cực thảo luận về nguy cơ phát triển một cuộc chiến tranh tổng lực với kết quả khó lường. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, khả năng Israel phát động một cuộc chiến tranh toàn diện với Hezbollah là không cao, và thực tế cuộc tấn công trả đũa ngày 29/7 về cơ bản chỉ mang tính biểu tượng, để chính phủ nước này “dễ ăn, dễ nói” với người dân. Theo tờ Izvestia, Lyudmila Samarskaya, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu kinh tế thế giới và quan hệ quốc tế thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga nhận định, phát động một cuộc chiến tranh toàn diện với Hezbollah sẽ đẩy Israel rơi vào tình thế “tứ bề thọ địch”, khi cùng lúc phải chiến đấu trên nhiều mặt trận, từ phong trào Hamas tại Dải Gaza đến lực lượng Houthi tại Yemen, điều mà quân đội Israel khó có thể chuẩn bị tốt nhất.

Ngoài ra, Hezbollah có thể sẽ là đối thủ nặng ký hơn đối với Tel Aviv, nếu so với phong trào Hamas của Palestine. Ước tính, Hezbollah đang nắm trong tay từ 40.000 - 50.000 tay súng. Thủ lĩnh Nasrallah gần đây tiết lộ, nhóm có hơn 100.000 chiến binh. Các chuyên gia đánh giá, các thành viên Hezbollah được huấn luyện và có tính kỷ luật cao, không giống như nhiều nhóm vũ trang nổi dậy khác. Việc tham gia cuộc nội chiến ở Syria đã giúp nhiều tay súng Hezbollah có kinh nghiệm chiến đấu trên thực địa. Về kho vũ khí, Hezbollah đang sở hữu ít nhất 150.000 tên lửa và rocket. Lực lượng này được cho là đã bắn 5.000 quả tên lửa và rocket kể từ tháng 10/2023, đồng nghĩa phần lớn kho vũ khí của họ vẫn còn nguyên vẹn như tuyên bố của thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah vào cuối tháng 6/2024.

Trong khi đó, theo nhà phương Đông học, chuyên gia Andrey Ontikov nhấn mạnh, cuộc xung đột Israel và Hezbollah sẽ kéo theo sự vào cuộc của các nước lớn trong và ngoài khu vực. Với quy ước đồng minh và lợi ích của mình ở khu vực Trung Đông, Mỹ sẽ khó có thể “đứng ngoài cuộc chơi” khi xung đột Israel và Hezbollah, cũng như với các nhóm phiến quân khác, như phong trào Hamas hay lực lượng Houthi, trở thành cuộc chiến tranh trên diện rộng. Tuy nhiên, đây là điều mà Mỹ không hề mong muốn, nhất là khi cuộc bầu cử tổng thống đang đến gần và việc sa lầy vào nhiều cuộc chiến sẽ khiến Washington đối mặt với nhiều nguy cơ bất ổn. Ngày 29/7, Axios dẫn thông tin từ các quan chức Israel và Mỹ nói rằng, Mỹ đã cảnh báo Israel về việc tấn công các mục tiêu Hezbollah ở Beirut có thể sẽ khiến “tình hình vượt quá tầm kiểm soát”. Theo một nguồn tin của Israel cho ấn phẩm này, cố vấn cấp cao của Tổng thống Mỹ Amos Hochstein đã nói với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Israel Yoav Gallant rằng, Tel Aviv có quyền được bảo vệ khỏi Hezbollah, nhưng phải tránh “leo thang toàn diện” và giảm thiểu thương vong cho dân thường. Ông Amos Hochstein nói thêm rằng, một cuộc tấn công vào Beirut sẽ là “ranh giới đỏ” đối với nhóm này và sẽ dẫn đến các cuộc tấn công trả đũa tiếp theo, cũng như sự leo thang sau đó.

Hùng Anh (CTV)