Phân chia di sản thừa kế để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Ngôi nhà của gia đình bà Nguyễn Thị Lương, đường Nguyễn Tĩnh, phường Đông Hương (TP Thanh Hóa).

Báo Thanh Hóa nhận được đơn của bà Nguyễn Thị Lương, phố Quang Trung, phường Đông Hương, TP Thanh Hóa phản ánh về việc mảnh đất mà vợ chồng bà sinh sống từ nhiều năm nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), ảnh hưởng đến quyền lợi của gia đình.

Để tìm hiểu sự việc, phóng viên Báo Thanh Hóa tìm đến nhà bà Lương theo địa chỉ trong đơn. Trong con hẻm nhỏ ở đường Nguyễn Tĩnh, vợ chồng bà Lương sống trong căn nhà chỉ hơn 50m2 đã xuống cấp - nhà bố mẹ chồng bà để lại, được tu sửa, xây thêm gian phía trước từ năm 2009. Gia đình bà Lương điều kiện kinh tế khó khăn, bà Lương kiếm sống bằng nghề bán hoa quả rong. Hai vợ chồng cũng không có con cái.

Bà Lương cho biết: Bố chồng bà là Nguyễn Trọng Cằm, mẹ chồng là Nguyễn Thị Thử, cả hai ông bà đã mất từ lâu. Trước khi mất, ông bà để lại một thửa đất có diện tích hơn 200m2, chia cho 4 người con trai: Nguyễn Trọng Lập, Nguyễn Trọng Trường, Nguyễn Trọng Sơn và con út là Nguyễn Trọng Hải (chồng bà). Các gia đình làm nhà sinh sống ổn định từ nhiều năm nay. Năm 2010, khi có đợt làm GCNQSDĐ đại trà, các gia đình đã họp bàn, thống nhất làm GCNQSDĐ, chồng bà đã ký nhận vào văn bản. Sau đó, tất cả các nhà trong làng, nhà nào cũng được nhận GCNQSDĐ, riêng gia đình bà thì không thấy đâu. Năm 2013, chồng bà bị mắc bệnh tâm thần. Anh trai cả và anh trai thứ 3 trong gia đình cũng đã mất. Nhiều lần bà Lương đề nghị với cán bộ phường Đông Hương xin cấp GCNQSDĐ nhưng đến nay vẫn chưa được cấp.

Khi gặp gỡ với ông Nguyễn Trọng Trường, người anh trai thứ hai của gia đình, có nhà ngay cạnh đó thì ông Trường lại cho biết: Cả 4 hộ anh em trong gia đình đều chưa được cấp GCNQSDĐ. Khi được hỏi lý do tại sao, thì ông Trường cho rằng gia đình chưa làm thủ tục để cấp GCNQSDĐ bởi vì là đất cha ông để lại, chẳng ai tranh chấp vào đây nên thấy chưa cần thiết...

Tìm hiểu tại UBND phường Đông Hương, chúng tôi được biết, thửa đất mà gia đình bà Lương đang sinh sống có nguồn gốc là đất của ông Nguyễn Trọng Cằm (bố chồng bà Lương). Theo bản đồ 299, là thửa 1288, tờ bản đồ số 02 với diện tích 245m2, chủ sử dụng đất là ông Nguyễn Trọng Cằm. Theo bản đồ địa chính năm 1994, thửa đất trên thuộc thửa số 26, tờ bản đồ số 27, diện tích 213m2, loại đất thổ cư, đứng tên ông Nguyễn Trọng Lập. Tại tờ bản đồ số 14, bản đồ năm 2010, mảnh đất trên được chia làm 4 thửa với chủ sử dụng đất tương ứng là: Thửa 244, diện tích 51,1m2 (Nguyễn Trọng Hải); thửa 245, diện tích 44,2m2 (Nguyễn Trọng Sơn); thửa 597, diện tích 60m2 (Nguyễn Trọng Lập); thửa 247, diện tích 84,2m2 (Nguyễn Trọng Trường).

Ông Đỗ Quang Tiến, công chức địa chính UBND phường Đông Hương cho biết: Hiện tại trên diện tích này, gia đình 4 anh em trai vẫn đang sinh sống và chưa hộ nào được cấp GCNQSDĐ với lý do nguồn gốc sử dụng đất theo Bản đồ 299 là của ông Nguyễn Trọng Cằm. Hiện nay, ông Cằm và vợ ông Cằm đều đã mất, để làm được GCNQSDĐ cho các gia đình nói chung và gia đình bà Lương nói riêng thì các gia đình anh em phải họp bàn để thống nhất phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất của ông Nguyễn Trọng Cằm để lại. Cán bộ địa chính cũng đã hướng dẫn cho bà Lương về làm thủ tục phân chia di sản thừa kế để sớm hoàn thiện hồ sơ, đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp GCNQSDĐ, thuận lợi cho việc quản lý đất đai tại địa phương, tuy nhiên gia đình bà Lương vẫn chưa thực hiện.

Công chức địa chính phường Đông Hương cũng khẳng định, thời điểm năm 2010, không có việc đo đạc để cấp GCNQSDĐ cho gia đình bà Lương mà ở thời điểm đó, các đơn vị chức năng tiến hành đo đạc để thống kê, xác lập hiện trạng sử dụng đất để thiết lập bản đồ số.

Như vậy, để được cấp GCNQSDĐ thì trước hết gia đình bà Lương phải hoàn thiện thủ tục phân chia di sản thừa kế do bố mẹ chồng bà để lại. Bà Lương và các gia đình chủ động tìm hiểu các quy định của pháp luật về thừa kế để vừa đảm bảo quyền và lợi ích của bản thân cũng như tránh ảnh hưởng đến tình cảm gia đình.

Minh Hiền