Bảo vệ môi trường trong các cơ sở chế biến thủy, hải sản

Song hành với nghề đánh bắt trên biển, ở các xã ven biển của tỉnh đã hình thành nhiều cơ sở chế biến thủy hải sản, với tổng công suất chế biến khoảng 170.000 tấn nguyên liệu/năm. Tuy nhiên, hầu hết các cơ sở chế biến thủy, hải sản còn hạn chế về kỹ thuật, công nghệ nên chỉ tập trung vào khâu sơ chế hoặc chế biến thô. Do đó, vấn đề bảo vệ môi trường trong hoạt động chế biến thủy, hải sản đang là vấn đề đặt ra với nhiều địa phương.

Công ty TNHH Thương mại thủy sản Long Dương, thôn Linh Trường, xã Hoằng Tiến đầu tư hệ thống lắng lọc và xử lý nước thải trong chế biến hải sản.

Xã Hoằng Tiến được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã: Hoằng Trường, Hoằng Hải, Hoằng Yến và Hoằng Tiến. Đây là địa phương phát triển mạnh nghề đánh bắt trên biển và chế biến thủy, hải sản. Theo thống kê, toàn xã có hơn 200 cơ sở chế biến thủy, hải sản, chủ yếu quy mô hộ gia đình, với quy trình sản xuất đơn giản, trang thiết bị còn thiếu, trình độ công nghệ chế biến chưa cao nên sản phẩm xuất khẩu không đáng kể. Trong quá trình chế biến, các thành phần như phế phẩm, chất thải rắn, chất thải lỏng, khí thải và mùi của nguyên liệu thủy, hải sản rất dễ phát tán, ảnh hưởng đến môi trường sống.

Theo ông Lê Văn Trọng, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Tiến, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đối với đa số các cơ sở chế biến thủy, hải sản trên địa bàn không lớn, do quy mô sản xuất nhỏ. Nhưng về lâu dài việc tích tụ chất thải của các cơ sở chế biến thủy, hải sản sẽ tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến sự cố ô nhiễm môi trường nếu không có các biện pháp thu gom, xử lý chất thải phù hợp, theo đúng quy định. Bởi vậy, chính quyền xã luôn tuyên truyền, hướng dẫn và tăng cường kiểm tra giám sát việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường của các cơ sở chế biến thủy, hải sản. Đồng thời sẽ xử lý nghiêm, đúng quy định của pháp luật đối với những cơ sở vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Là cơ sở chế biến hải sản lớn tại xã Hoằng Tiến, vào thời gian cao điểm, mỗi ngày Công ty TNHH Thương mại thủy sản Long Dương, thôn Linh Trường, chế biến hàng chục tấn moi tươi nguyên liệu. Với hệ thống dây chuyền sản xuất hiện đại, tối ưu hóa các công đoạn chế biến, công ty luôn hướng tới mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tác động tới môi trường. Ông Lê Văn Lý, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại thủy sản Long Dương, cho biết: "Để bảo vệ môi trường, công ty luôn chú trọng vấn đề xử lý nước thải trong quá trình sản xuất. Vậy nên công ty đã đầu tư công nghệ xử lý nước thải, khí thải hiệu quả và sử dụng các chế phẩm sinh học, thực hiện quy trình sản xuất sạch để giảm thiểu chất thải. Đồng thời, xây dựng hệ thống hầm bioga xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường”.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh có 80 doanh nghiệp tham gia chế biến thủy, hải sản đang hoạt động. Trong đó, có 18 doanh nghiệp chế biến nước mắm và dạng mắm; 2 doanh nghiệp chế biến bột cá; 1 doanh nghiệp chế biến chả cá surimi; 1 doanh nghiệp chế biến ngao hấp, ngao đông lạnh; hơn 60 doanh nghiệp sơ chế, đông lạnh thủy sản. Ngoài ra, các địa phương ven biển còn có hơn 1.000 cơ sở nhỏ, lẻ tham gia sơ chế, chế biến các sản phẩm thủy, hải sản. Hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở chế biến thủy, hải sản đã lập hồ sơ về bảo vệ môi trường. Đồng thời, triển khai các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường theo nội dung đã cam kết trong hồ sơ. Bên cạnh đó, vẫn còn một số cơ sở chưa thực hiện đúng, đủ các biện pháp bảo vệ môi trường, như việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý chất thải thiếu đồng bộ hoặc có xây dựng nhưng không đúng tiêu chuẩn, công suất xử lý; chất thải chưa được thu gom và xử lý triệt để trước khi ra môi trường... Thực hiện Quyết định số 911/QĐ-TTg ngày 29/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2021-2030, tỉnh Thanh Hóa đã và đang triển khai hiệu quả các chính sách, chủ trương phát triển ngành chế biến thủy, hải sản giai đoạn 2021-2030. Đồng thời, xem xét di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư vào các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu sản xuất tập trung trên địa bàn tỉnh.

Thực tế cho thấy, việc phát triển nghề chế biến thủy, hải sản là định hướng cần được khuyến khích, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân ở các địa phương ven biển. Bởi thế, ngoài sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành của tỉnh thì các hộ dân làm nghề cần thay đổi tư duy sản xuất, từng bước xóa bỏ hình thức sản xuất nhỏ lẻ, thủ công để tham gia sản xuất tập trung theo quy hoạch. Đồng thời, đầu tư xây dựng hệ thống máy móc, hạ tầng bảo đảm quy định, góp phần bảo vệ môi trường và từng bước phát triển bền vững nghề chế biến thủy, hải sản của tỉnh Thanh Hóa.

Bài và ảnh: Thụy Châu