Thu hồi tài sản trong các vụ án – khó, nhưng phải làm

Thời gian qua, công tác thi hành án dân sự (THADS) ở tỉnh ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, quá trình thi hành các vụ án có giá trị kinh tế lớn lại đang phát sinh nhiều khó khăn, như: tài sản bán đấu giá thấp hơn các khoản nợ, đương sự liên tục khiếu nại để kéo dài thời gian THA, một số đương sự không còn khả năng hoàn thành nghĩa vụ trả nợ...

Công ty TNHH Tây Đô đã cho nhiều hộ dân thuê để sinh sống và kinh doanh khiến cho việc thi hành án gặp khó khăn.

Vụ Công ty TNHH Tây Đô là 1 trong 2 vụ án có giá trị kinh tế lớn, thuộc diện Ban Nội chính Tỉnh ủy theo dõi, đôn đốc và Thường trực Tỉnh ủy chỉ đạo. Nếu như vụ việc Công ty CP Xuất nhập khẩu Thanh Hóa phải trả nợ cho Công ty CP Vật tư nông sản số tiền hơn 20,038 tỷ đồng đã được đình chỉ THA để giải quyết theo thủ tục phá sản, thì vụ việc Công ty TNHH Tây Đô đã kéo dài hơn 8 năm và chưa đi đến “hồi kết”. Tòa án Nhân dân TP Thanh Hóa và Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã tuyên: Công ty TNHH Tây Đô phải trả nợ cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam số tiền hơn 109,199 tỷ đồng và khoản tiền lãi do chậm THA. Sau nhiều lần phải tạm dừng THA để giải quyết kháng nghị, giải quyết phá sản và khiếu nại của Công ty TNHH Tây Đô, đến tháng 4-2019, Cục THADS tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền TP Thanh Hóa, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh tiến hành cưỡng chế kê biên tài sản thế chấp của công ty này. Qua 5 lần bán đấu giá không thành, ngày 17-7-2020 Cục THADS tỉnh đã có quyết định giảm giá lần 5 với số tiền đưa ra bán đấu giá hơn 158,271 tỷ đồng. Đến giữa tháng 8-2020, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thanh tra Bộ Tư pháp, Cục THADS tỉnh đã tạm dừng việc bán đấu giá để rà soát lại toàn bộ quá trình tổ chức THA, thẩm định giá, bán đấu giá tài sản. Sau khi báo cáo lại toàn bộ vụ việc với Thanh tra Bộ Tư pháp và xét thấy việc tổ chức THA của chấp hành viên đúng quy định của pháp luật, Cục THADS tỉnh tiếp tục cho bán đấu giá tài sản của Công ty TNHH Tây Đô theo quy định. Hiện nay, chấp hành viên đã ban hành quyết định giảm giá lần thứ 6, với số tiền hơn 142,444 tỷ đồng. Còn phía Công ty TNHH Tây Đô lại tiếp tục có đơn khiếu nại đến Tổng Cục trưởng Tổng cục THADS. Song song với việc tiếp tục bán đấu giá tài sản, Cục THADS tỉnh đã phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch tuyên truyền, thuyết phục các hộ dân đang thuê để sinh sống, kinh doanh trong khuôn viên của Công ty TNHH Tây Đô tự nguyện tháo dỡ tài sản di dời đến nơi khác. Trong trường hợp các hộ dân không tự nguyện tháo dỡ tài sản và di dời đi nơi khác, Cục THADS tỉnh sẽ tiến hành cưỡng chế để giao tài sản cho người trúng đấu giá, khi bán đấu giá thành.

Huyện Hậu Lộc có 15 tàu cá được đóng mới theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên, 2 năm gần đây có đến 4 chủ tàu cá bị Agribank Bắc Thanh Hóa - Chi nhánh huyện Hậu Lộc khởi kiện vì chưa thanh toán các khoản nợ gốc và lãi theo kỳ hạn. Theo Bản án số 27/2020/DS-ST ngày 27-2-2020 của Tòa án Nhân dân huyện Hậu Lộc, buộc gia đình anh Nguyễn Văn Quỳnh, ở xã Hòa Lộc, phải có nghĩa vụ trả cho Agribank Bắc Thanh Hóa - Chi nhánh huyện Hậu Lộc, số tiền hơn 10,164 tỷ đồng. Trên cơ sở đơn yêu cầu THA của ngân hàng, cuối tháng 10-2020, Chi cục THADS huyện Hậu Lộc đã có Quyết định số 95/QĐ-CCTHADS về việc cho THA đối với gia đình anh Quỳnh. Hiện nay, Chi cục THADS huyện đang tiến hành kê biên tài sản để thực hiện thẩm định giá và bán đấu giá tài sản theo quy định. Theo đánh giá của Chi cục THADS huyện, tài sản bảo đảm các khoản vay của gia đình anh Quỳnh gồm tàu vỏ gỗ đã qua sử dụng, cùng 92m2 đất ở và 1 gian nhà tạm, nếu có bán đấu giá thì vẫn chưa đủ tiền để thanh toán hết số nợ với ngân hàng. Đây chính là vấn đề dẫn đến vụ việc khó giải quyết dứt điểm.

Tương tự, gia đình anh Tào Văn Trung, ở xã Ngư Lộc cũng được các cấp chính quyền phê duyệt đủ điều kiện đóng mới tàu khai thác xa bờ theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Để có được con tàu, ngoài vốn đối ứng 30%, gia đình anh phải ký kết hợp đồng tín dụng vay vốn và hợp đồng thế chấp tàu cá với Agribank Bắc Thanh Hóa - Chi nhánh huyện Hậu Lộc. Do hoạt động khai thác của gia đình anh thường xuyên bị thua lỗ nên không có tiền trả nợ cho ngân hàng theo kỳ hạn và bị khởi kiện ra tòa. Theo các bản án sơ thẩm và phúc thẩm của Tòa án Nhân dân huyện Hậu Lộc, buộc gia đình anh Trung phải có nghĩa vụ trả cho ngân hàng số tiền hơn 8,562 tỷ đồng. Sau khi Chi cục THADS huyện Hậu Lộc thực hiện các trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật, thì con tàu của gia đình anh Trung được bán đấu giá hơn 2,404 tỷ đồng. Trừ khoản tiền thu hồi từ bán đấu giá con tàu, gia đình anh còn phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng hơn 6,157 tỷ đồng. Hiện nay, để trả hết số nợ còn lại với gia đình anh Trung gần như là “nhiệm vụ bất khả thi”. Bởi vì nguồn thu nhập chính là con tàu khai thác xa bờ đã được bán đấu giá, còn đất đai, nhà cửa anh Trung cũng đã mang đi thế chấp. Nhìn thấy rõ những khó khăn về kinh tế của gia đình đương sự, Chi cục THADS huyện Hậu Lộc đã đưa vụ việc vào diện chưa có điều kiện THA. Với tinh thần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, Chi cục THADS huyện đã chỉ đạo cán bộ, chấp hành viên luôn kiên trì, tích cực phối hợp với chính quyền địa phương vận động người phải THA và gia đình, người thân tiếp tục hoàn thành nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng.

Được biết, từ tháng 10-2020 đến tháng 4-2021, các cơ quan THADS tỉnh đã giải quyết xong 57/569 vụ việc thuộc lĩnh vực tín dụng ngân hàng, tương ứng số tiền hơn 227,688 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 10,01% về vụ việc và đạt 17,21% về tiền. Theo nhận định của Cục THADS tỉnh, công tác THA trong những tháng đầu năm 2021 vẫn chưa được cải thiện, tỷ lệ giải quyết các vụ việc đạt thấp. Với tinh thần khó nhưng phải làm, Cục THADS tỉnh đang tập trung chỉ đạo một số bản án có giá trị kinh tế lớn. Đồng thời, thực hiện tốt hơn nữa quy chế phối hợp, trao đổi thông tin với các tổ chức tín dụng ngân hàng. Bên cạnh đó, kịp thời báo cáo và xin ý kiến của ban chỉ đạo THADS các cấp đối với những khó khăn, vướng mắc trong quá trình THA cần có sự tham gia giải quyết của các cơ quan chức năng.

Bài và ảnh: Trần Thanh