Da tiếp da ngay sau sinh – gắn kết tình mẫu tử

Cảm nhận hơi thở, nhịp đập và mùi hương của con, xua tan những đau đớn trong quá trình sinh - đó là cảm nhận của các bà mẹ khi được thực hiện quá trình da tiếp da ngay sau sinh với con. Việc các cơ sở y tế thực hiện da tiếp da gắn kết tình mẫu tử, đồng thời bảo đảm sức khỏe, giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong cho các bà mẹ, trẻ em.

Sản phụ được các y, bác sĩ Bệnh viện Phụ sản hướng dẫn thực hiện da tiếp da sau sinh.

Tìm hiểu tại một số bệnh viện, chúng tôi cảm nhận được niềm hạnh phúc của các bà mẹ khi được ôm đứa con bé bỏng của mình ngay những phút đầu sau sinh. Chị Bùi Thị Duyên, huyện Nông Cống chia sẻ: Tôi rất vui mừng khi sinh con bình an, khỏe mạnh. Đặc biệt, khi được ôm con trong lòng ngay sau khi con chào đời, cảm nhận được từng nhịp đập, hơi thở của con, tôi đã quên mất cảm giác đau đớn thay vào đó là hạnh phúc, ấm áp khi được làm mẹ. Không riêng chị Duyên, mà tất cả các sản phụ ngay sau sinh, mẹ khỏe, con khỏe đều được da tiếp da và hướng dẫn cho con bú trong giờ đầu sau sinh. Như tại Bệnh viện Phụ sản, 100% các ca sinh với tiêu chí mẹ khỏe, con khỏe, các sản phụ và bé đều được các y, bác sĩ thực hiện da kề da và các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh. Cụ thể, năm 2019, có 8.209/9.729 ca sinh thường được các y, bác sĩ thực hiện các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh (đạt 100% số ca mẹ, con khỏe). Tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nông Cống, trong năm 2019, có 981 ca sinh thường, trong đó có 80% các ca mẹ khỏe, con khỏe, hồng hào được áp dụng da kề da và các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh.

Da tiếp da là một trong những bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh. Quy trình chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau sinh gồm các bước: Ngay khi chào đời, trẻ được lau khô, ủ ấm và đặt nằm sấp trên bụng mẹ tiếp xúc da kề da; tiêm vào bắp đùi cho mẹ 10 đơn vị oxytocin; chờ dây rốn ngừng đập mới tiến hành kẹp và cắt dây rốn; kéo dây rốn có kiểm soát trong khi trẻ vẫn nằm sấp trên ngực mẹ; xoa đáy tử cung trong 2 giờ đầu sau sinh, đảm bảo cho tử cung co chặt và theo dõi chảy máu; tư vấn và hướng dẫn bà mẹ cho trẻ bú sớm trong giờ đầu sau sinh. Mỗi bước đều thể hiện tác dụng chăm sóc an toàn, hiệu quả, đảm bảo sinh nở “mẹ tròn con vuông”. Điểm nổi bật nhất của da tiếp da là giúp các bà mẹ cảm nhận khoảnh khắc thiêng liêng, được nghe tiếng khóc của con và ôm con vào lòng ngay khi con chào đời. Do đó, phương pháp da tiếp da được các mẹ quan tâm và mong muốn được thực hiện.

Theo các bác sĩ chuyên môn đánh giá, da tiếp da là phương pháp tiến bộ, tránh nguy cơ mất nhiệt, nhiễm lạnh cho trẻ khi ra môi trường ngoài, mang lại cảm giác an toàn cho trẻ như trong bụng mẹ. Do trong bụng mẹ có nhiệt độ cao hơn môi trường bên ngoài. Da tiếp da, ủ ấm trong cơ thể mẹ, giúp trẻ được giữ ấm, ổn định nhịp tim, nhịp thở, tăng cường sức đề kháng, kích thích tiêu hóa, hệ thần kinh phát triển. Đồng thời, phòng ngừa nguy cơ trẻ không được bú mẹ dẫn đến suy dinh dưỡng, nhiễm khuẩn và giúp cho sản phụ sớm hồi phục. Tuy nhiên, cũng có các trường hợp không được áp dụng da kề da, như sản phụ sinh mổ sử dụng phương pháp gây mê xảy ra tụt huyết áp, sốt rét run; sản phụ cần được chăm sóc đặc biệt, truyền máu; sản phụ đang mắc các bệnh dễ lây nhiễm như thủy đậu...; các trường hợp trẻ sơ sinh cần được can thiệp hồi sức ngay sau sinh.

Da tiếp da cũng như các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và sau sinh được triển khai từ năm 2015 tại các Bệnh viện Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa khu vực Ngọc Lặc, Bệnh viện Đa khoa Thọ Xuân, Bệnh viện Đa khoa Như Thanh. Để các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh ngay và sau khi sinh được thực hiện đúng, đủ và đạt hiệu quả cao tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh, hàng năm ngành y tế đã tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng người đỡ đẻ có kỹ năng và hồi sức cấp cứu sản khoa cho cán bộ y tế làm công tác cấp cứu sản khoa ở tất cả các tuyến, đặc biệt là bác sĩ, nữ hộ sinh tại bệnh viện đa khoa huyện, trạm y tế xã. Tổ chức đào tạo, tập huấn về chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ cho các cán bộ y tế làm công tác chăm sóc sơ sinh từ tuyến xã, đến huyện. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục sức khỏe bà mẹ trẻ em bằng nhiều hình thức sinh động, trực quan, nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân về chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và sau sinh. Đến nay, chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và sau sinh đã được triển khai tại tất cả các cơ sở y tế khi thực hiện ca sinh, chủ yếu trong các ca sinh thường. Sinh mổ đã được triển khai một số bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và sau sinh, song thường không được thực hiện da tiếp da, do quá trình thực hiện ca mổ kéo dài hơn sinh thường, sản phụ thường yếu hơn.

Da tiếp da ngay sau sinh cũng như các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và sau sinh được đánh giá là rất quan trọng và nhận được phản hồi tích cực từ các sản phụ. Thời gian tới, ngành y tế cùng với các bệnh viện tiếp tục tập huấn nâng cao kỹ năng, chuyên môn cho các y, bác sĩ, nữ hộ sinh; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất để triển khai da tiếp da và các bước chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ, trẻ sơ sinh trong và sau sinh trên những sản phụ sinh mổ.

Bài và ảnh: Thùy Linh