Hướng tới kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh (29-7-1930 – 29-7-2020)

Thăm lại những cơ sở in ấn, phát hành báo cách mạng của Đảng

Trong những ngày đầu tháng bảy, chúng tôi có dịp về thăm lại những địa danh lịch sử, những cơ sở in ấn, phát hành báo cách mạng đầu tiên của Đảng bộ Thanh Hóa tại làng Hàm Hạ, trước đây là xã Đông Tiến, nay là thị trấn Rừng Thông (Đông Sơn); thôn Yên Trường, xã Thọ Lập; làng Kim Ốc, xã Xuân Hòa (Thọ Xuân); làng Thổ Phụ, xã Vĩnh Tiến (Vĩnh Lộc)...

Báo Tiến Lên - tờ báo đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa được lưu giữ cẩn thận.

Điều cảm nhận đầu tiên khi trở lại là hình ảnh những miền quê giàu truyền thống cách mạng đã và đang thay da đổi thịt từng ngày. Những con đường liên thôn được mở rộng và đổ bê tông, những ngôi nhà mới xây dựng khang trang, sạch đẹp mọc lên san sát, bên những cánh đồng lúa xanh mướt..., như minh chứng cho một cuộc sống ngày càng ấm no, sung túc của người dân vùng quê cách mạng năm xưa.

Tại Khu Di tích lịch sử cách mạng Yên Trường - nơi thành lập cơ quan in ấn, phát hành báo Tiến Lên - cơ quan ngôn luận đầu tiên của Đảng bộ Thanh Hóa, trong câu chuyện về mảnh đất giàu truyền thống cách mạng với bác Lê Văn Thìn, con trai của đồng chí Lê Văn Sỹ, một trong 3 đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đầu tiên, sự kiện bí mật thành lập cơ quan in ấn, phát hành báo Tiến Lên ngay trên vùng đất Thọ Lập luôn được nhắc đến. Ngày 29-7-1930, dựa trên cơ sở 3 chi bộ cộng sản đầu tiên trong tỉnh (Hàm Hạ, Thiệu Hóa, Thọ Xuân), đồng chí Nguyễn Doãn Chấp thay mặt Xứ ủy Bắc Kỳ tổ chức hội nghị tại làng Yên Trường, xã Thọ Lập thành lập Đảng bộ Cộng sản Thanh Hóa, bầu Ban Chấp hành Đảng bộ gồm 3 đồng chí, cử đồng chí Lê Thế Long làm Bí thư Tỉnh ủy. Hội nghị đã đề ra nhiệm vụ trước mắt là: Tích cực xây dựng, phát triển cơ sở đảng, cơ sở cách mạng; bí mật thành lập cơ quan in ấn, phát hành báo Tiến Lên và cử đồng chí Lê Oanh Kiều phụ trách. Báo Tiến Lên được in bằng thạch, ra đời được 3 số. Số đầu tiên được in tại nhà đồng chí Lê Văn Sỹ (Tỉnh ủy viên, Bí thư Chi bộ Thọ Xuân) làng Yên Trường (xã Thọ Lập), số thứ 2 và số thứ 3 được in tại nhà ông Phạm Văn Huống, làng Hàm Hạ (Đông Sơn). Cuối năm 1930, chính quyền, thực dân phong kiến tập trung lực lượng khủng bố trắng. Tỉnh ủy và hầu hết cán bộ, đảng viên, cùng một bộ phận quần chúng cách mạng bị bắt tù đày, báo Tiến Lên ngừng hoạt động. Mặc dù ra đời và hoạt động chỉ trong thời gian ngắn, nhưng báo Tiến Lên đã truyền bá mục đích, lý tưởng, Chính cương, Điều lệ của Đảng, khích lệ, cổ vũ quần chúng đấu tranh chống áp bức bóc lột.

Rời Thọ Lập, chúng tôi về Khu Di tích lịch sử cách mạng nhà ông Hồ Sỹ Nhân, ở làng Kim Ốc, xã Xuân Hòa (Thọ Xuân) - nơi tổ chức và phát hành tờ báo Tự Do. Những tư liệu quý về đồng chí Hồ Sỹ Nhân và nhiều kỷ vật, hiện vật chiến tranh, trong đó có tờ báo Tự Do được gia đình, nhất là người con dâu của đồng chí Hồ Sỹ Nhân là bà Khương Thị Đãi (80 tuổi) cất giữ cẩn thận. Bà Đãi bộc bạch: “Quá khứ cần được tôn trọng, cần được giữ gìn, nhất lại là quá khứ hào hùng của cha ông càng phải cho con cháu đời sau biết và noi theo. Chính vì vậy mà tôi đã cất giữ những kỷ vật này...”. Lần giở tờ báo được lưu giữ đã ngả màu ố vàng, bà Đãi không khỏi xúc động nhớ về những ngày hoạt động bí mật phát hành tờ báo Tự Do. Tháng 6-1940, đồng chí Nguyễn Đức Cúc (tức đồng chí Nguyễn Văn Linh, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VI) trên đường đi công tác vào phía Nam, đã dừng lại Thanh Hóa. Từ cơ sở Phúc Bồi (Thọ Lập) đồng chí Nguyễn Đức Cúc đã về làng Kim Ốc, xã Xuân Hòa hướng dẫn cán bộ, đảng viên và quần chúng cách mạng hoạt động theo tinh thần Nghị quyết 6 (năm 1939) của Trung ương Đảng. Tại đây, đồng chí Nguyễn Đức Cúc cùng Tỉnh ủy lâm thời do đồng chí Trần Bảo làm bí thư tổ chức và phát hành tờ báo Tự Do để tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn cơ sở cách mạng Thanh Hóa chuyển hướng hoạt động theo tinh thần Nghị quyết 6 của Trung ương Đảng và làm phương tiện liên lạc với các Tỉnh ủy lâm thời, các cơ sở đảng, cơ sở cách mạng trong tỉnh.

Tự hào với truyền thống quê hương cách mạng anh hùng, nơi tổ chức và phát hành tờ báo Tự Do, Nhân dân xã Xuân Hòa một lòng tin yêu theo Đảng, đóng góp nhiều sức người, sức của cho sự nghiệp cách mạng. Đồng chí Lê Bá Thu, Bí thư Đảng ủy xã, cho biết: Từ một vùng quê nghèo, Xuân Hòa đã trở thành vùng quê trù phú, cuộc sống của người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Thu nhập bình quân đầu người hiện đạt 48,1 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 1,03%. Phát huy truyền thống của quê hương cách mạng, trong thời kỳ đổi mới, Nhân dân Xuân Hòa đã đoàn kết, ra sức thi đua phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh.

Tính từ báo Tiến Lên - Cơ quan ngôn luận đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa ra đời đến báo Thanh Hóa ngày nay, báo Đảng Thanh Hóa đã trải qua chặng đường lịch sử 90 năm. Chín mươi năm ấy, là chặng đường tranh đấu đầy gian khổ hy sinh của chiến sĩ, đồng bào xứ Thanh dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng. Báo Đảng đã sát cánh phản ánh những bư­ớc đi của lịch sử cách mạng, là tiếng nói của Đảng bộ, của Nhân dân Thanh Hóa. Khi bí mật, lúc công khai, khi liên tục, lúc gián đoạn; song dẫu tồn tại, phát triển dưới những tên gọi khác nhau, bằng bất kể hình thức nào, báo Đảng Thanh Hóa vẫn luôn có mặt trong những thời khắc cam go, quyết liệt và oanh liệt nhất của quân, dân Xứ Thanh, thực sự là niềm cổ vũ động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân vượt qua gian nguy, thử thách để chiến đấu giải phóng và xây dựng quê hương, đồng thời là vũ khí sắc bén để đấu tranh với các thế lực thù địch, chống phá Đảng, Nhà nước ta.

Bài và ảnh: Lê Quốc