Kỷ niệm 91 năm ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa (29-7-1930 - 29-7-2021): Từ những “đốm lửa” cách mạng năm ấy

Lòng yêu nước đã nuôi dưỡng nhiều người con Thanh Hóa sớm nhận thức đi theo tiếng gọi của Đảng, kiên định với lý tưởng cách mạng luôn đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc. Ngày 29-7-1930, dưới sự chỉ đạo của Xứ ủy Bắc Kỳ, tại làng Yên Trường, xã Thọ Lập, huyện Thọ Xuân, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã chủ trì hội nghị hợp nhất 3 chi bộ đảng đầu tiên của tỉnh để thành lập Đảng bộ Thanh Hóa, tạo nên bước ngoặt trọng đại của phong trào cách mạng ở tỉnh Thanh.

Học sinh các trường THCS tìm hiểu lịch sử cách mạng tại Cụm di tích lịch sử cách mạng Hàm Hạ, khu phố Hàm Hạ, thị trấn Rừng Thông (Đông Sơn). Ảnh tư liệu của Lê Hà

Nắng vàng óng lấp lánh trên những vòm cây xanh mát, chùm lên những ngôi nhà mái đỏ tươi khang trang, những ngôi nhà tầng kiên cố, theo con đường rải nhựa bằng phẳng, hai bên là những luống hoa sắc màu rực rỡ, mang diện mạo của nông thôn mới, chúng tôi về thăm Yên Trường vào một ngày tháng 7. Yên Trường - cái tên đã đi vào lịch sử, trở thành một mốc son chói lọi trong trang sử vàng cách mạng của Đảng bộ tỉnh. Nơi đây, ngày 29-7-1930, Đảng bộ Thanh Hóa được thành lập.

Hòa trong dòng người về nguồn, với giọng nói rưng rưng, bà Phạm Thị Truyền, phường Đông Sơn, TP Thanh Hóa, xúc động cho biết: “Tôi quê xã Thọ Lập, mỗi lần về quê, chứng kiến đổi thay của quê hương mà phấn khởi, tự hào; càng thành kính nhớ ơn các chiến sĩ cộng sản kiên trung, các bậc cách mạng tiền bối, các anh hùng liệt sĩ đã hiến dâng cuộc đời mình vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân”.

Còn đây nếp nhà đơn sơ của gia đình đồng chí Lê Văn Sỹ, thân thương với hình ảnh ngôi nhà Bắc bộ xưa, 5 gian mái ngói, gỗ xoan. Liền kề là nhà bếp bằng vách đất, mái rạ. Nhà truyền thống với kiến trúc đình làng cổ trưng bày các hình ảnh, hiện vật phong phú liên quan tới sự kiện thành lập và quá trình xây dựng, trưởng thành, phát triển của Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa.

Những hiện vật, chứng tích như cuốn phim quay chậm, tái hiện lại cả một thời kỳ lịch sử hào hùng. Hòa chung với khí thế sục sôi của cả nước, những năm đầu thế kỷ XX, tại Thanh Hóa, nhiều thanh niên yêu nước đã không ngừng chắp nối liên lạc với các tổ chức cách mạng với mong muốn tìm ra một con đường cứu nước mới để giải phóng quê hương. Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, mùa hè năm 1930, được Xứ ủy Bắc Kỳ giao nhiệm vụ chỉ đạo xây dựng Đảng bộ Thanh Hóa, đồng chí Lê Công Thanh đã giao nhiệm vụ trực tiếp cho đồng chí Nguyễn Doãn Chấp về Thanh Hóa liên hệ với các chiến sĩ cách mạng trong Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên, chuẩn bị các điều kiện cho việc thành lập Đảng bộ tỉnh.

Chỉ trong thời gian ngắn từ cuối tháng 6 đến giữa tháng 7, ở Thanh Hóa đã có 3 chi bộ cộng sản ra đời. Chi bộ Hàm Hạ - chi bộ cộng sản đầu tiên tại Thanh Hóa, được thành lập ngày 25-6-1930, tại làng Hàm Hạ (nay thuộc khu phố Đại Đồng, thị trấn Rừng Thông, huyện Đông Sơn), do đồng chí Lê Thế Long làm bí thư chi bộ. Tiếp đó, ngày 10-7-1930, tại nhà thờ họ Vương ở làng Phúc Lộc, xã Thiệu Tiến, hội nghị thành lập chi bộ đảng Thiệu Hóa được tổ chức, bầu đồng chí Vương Xuân Cát làm bí thư chi bộ.

Cũng trong những ngày đầu tháng 7-1930, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã hai lần về Thọ Xuân. Sau khi chắp nối liên lạc với các đồng chí trong Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên ở Yên Trường, đã lựa chọn kết nạp được 7 đảng viên ở các làng Yên Trường, Yên Lược, Chỉ Tín. Ngày 22-7-1930, tại nhà đồng chí Lê Văn Sỹ, làng Yên Trường, xã Thọ Lập, hội nghị thành lập chi bộ đảng cộng sản đầu tiên của huyện Thọ Xuân được tiến hành, đồng chí Lê Văn Sỹ được cử làm bí thư chi bộ.

Do có lượng đảng viên đông hơn, cơ sở quần chúng cách mạng rộng và chắc chắn, là nơi hẻo lánh, xa trung tâm phủ lỵ, vì vậy đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã chọn làng Yên Trường (xã Thọ Lập) để tổ chức hội nghị thành lập Đảng bộ Thanh Hóa. Để bảo đảm an toàn cho hội nghị, các đồng chí trong Chi bộ Thọ Xuân đã tổ chức lực lượng canh gác, bảo mật, phòng gian, chuẩn bị lương thực, thực phẩm cho 11 đồng chí về dự hội nghị.

Ngày 29-7-1930, đồng chí Nguyễn Doãn Chấp đã triệu tập 11 đại biểu của các Chi bộ Hàm Hạ, Thiệu Hóa, Thọ Xuân tiến hành hội nghị tại nhà đồng chí Lê Văn Sỹ, làng Yên Trường (xã Thọ Lập, huyện Thọ Xuân) quyết định thành lập Đảng bộ Thanh Hóa. Hội nghị cử Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 3 đồng chí: Lê Thế Long, Vương Xuân Cát, Lê Văn Sỹ và cử đồng chí Lê Thế Long làm bí thư. Hội nghị đã thảo luận và quyết định nhiều chủ trương đối với phong trào cách mạng trong tỉnh.

Sự ra đời của Đảng bộ Thanh Hóa là bước ngoặt trọng đại, từ đây phong trào cách mạng tỉnh nhà có Đảng trực tiếp lãnh đạo, vững bước vượt qua thử thách, gian khó, cùng Nhân dân cả nước tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, Nhân dân các dân tộc Thanh Hóa cùng với cả nước đã làm nên cuộc tổng khởi nghĩa tháng 8-1945, giành chính quyền về tay Nhân dân, trở thành hậu phương vững chắc, đóng góp to lớn trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới.

Từ lúc ban đầu mới thành lập với 11 đảng viên, đến cuối năm 2020, Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa đã có 31 đảng bộ trực thuộc, 1.727 tổ chức cơ sở đảng, với gần 228.000 đảng viên, là đảng bộ có số đảng viên đứng thứ 2 cả nước, sau Đảng bộ TP Hà Nội. Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng bộ tỉnh đã chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, trách nhiệm lãnh đạo, điều hành của các cấp ủy, chính quyền đối với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, của các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh để huy động các nguồn lực đầu tư cho phát triển, đạt được những thành tựu to lớn. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2015-2020, Thanh Hóa đã có bước chuyển mạnh mẽ, toàn diện và sâu sắc về mọi mặt. Kinh tế tăng trưởng nhanh và đột phá. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt 12,1%, đứng đầu các tỉnh Bắc Trung bộ và trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước. Quy mô kinh tế của tỉnh năm 2020 đứng thứ 8 cả nước và cao nhất trong các tỉnh khu vực Bắc Trung bộ. Ghi nhận những đóng góp của Thanh Hóa và nhằm tạo đột phá để Thanh Hóa có đóng góp to lớn hơn nữa đối với sự phát triển của đất nước, ngày 5-8-2020 Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; mở ra cơ hội mới cho tỉnh Thanh Hóa phát triển nhanh, mạnh, bền vững hơn. Với quyết tâm đưa nghị quyết đại hội đảng các cấp, Nghị quyết số 58-NQ/TW sớm đi vào thực tiễn cuộc sống, trong 6 tháng đầu năm 2021, Thanh Hóa đã tập trung thực hiện hiệu quả mục tiêu kép vừa phòng chống, kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn, vừa tháo gỡ kịp thời những khó khăn trở ngại bảo đảm cho khôi phục, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, Thanh Hóa đã tập trung thể chế hóa các chủ trương, nhiệm vụ của nghị quyết đại hội đảng các cấp và Nghị quyết số 58-NQ/TW với khối lượng lớn, tạo cơ sở để triển khai hiệu quả các chương trình trọng tâm, khâu đột phá, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu nghị quyết ngay từ năm đầu nhiệm kỳ.

Về với các “địa chỉ đỏ” cách mạng - những địa danh gắn liền với sự kiện thành lập Đảng bộ tỉnh trong những ngày tháng 7 – tháng về nguồn và tri ân này, lòng ai cũng nao nao, bồi hồi. Trải qua bao năm tháng thăng trầm của lịch sử, các di tích lịch sử cách mạng gắn với tên tuổi của nhiều chí sĩ yêu nước, các bậc cách mạng tiền bối vẫn còn vang vọng, tỏa sáng những giá trị lớn lao, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, giáo dục chính trị, tư tưởng, khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, niềm tin tưởng, sắt son một lòng theo Đảng, đặc biệt là của thế hệ trẻ, cùng nỗ lực phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Yên Trường, Thọ Lập nay đã khang trang với diện mạo nông thôn mới. Trong câu chuyện với chúng tôi, ông Lê Văn Lực, Bí thư Đảng ủy xã Thọ Lập, luôn tự hào cho biết: “Truyền thống yêu nước, cách mạng chính là nguồn nội lực to lớn của sự đoàn kết, sáng tạo trong công cuộc xây dựng, phát triển quê hương hôm nay. Đảng bộ xã Thọ Lập luôn nêu cao truyền thống đoàn kết trong Đảng và trong Nhân dân, giữa Đảng với Nhân dân, luôn đấu tranh với những biểu hiện sai trái trong tư tưởng cũng như hành động, từ đó tạo nên sức mạnh to lớn để hoàn thành mọi nhiệm vụ. Năm 2020, Thọ Lập đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới (NTM) nâng cao, trong những năm tới sẽ tiếp tục phấn đấu xây dựng đạt xã NTM kiểu mẫu”.

Truyền thống văn hóa, lịch sử, cách mạng chính là nguồn lực nội sinh to lớn đã góp sức đưa huyện Đông Sơn trở thành một trong những địa phương sớm cán đích huyện NTM và đang triển khai xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở các thôn, xã. Thiệu Hóa đã hoàn thành các tiêu chí và đang phấn đấu về đích vào những tháng cuối năm 2021. Thọ Xuân đã hoàn thành về đích huyện NTM và đang trở thành một cực tăng trưởng, một trung tâm kinh tế động lực với nòng cốt là phát triển nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020–2025 cũng đã xác định rõ: Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy truyền thống văn hóa, lịch sử, khát vọng thịnh vượng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở phát triển công nghiệp nặng, nông nghiệp là nền tảng; công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ logistics là đột phá; du lịch là mũi nhọn; tập trung phát triển 4 trung tâm kinh tế động lực, 5 trụ cột tăng trưởng, 6 hành lang kinh tế... Phấn đấu đến năm 2025 trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước – một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc; đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, người dân có mức sống cao hơn bình quân cả nước. Đây chính là tiền đề vững chắc để Thanh Hóa thực hiện thắng lợi nghị quyết đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2020–2025, Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị, xây dựng Thanh Hóa phát triển thịnh vượng, trở thành tỉnh kiểu mẫu như sinh thời Bác Hồ hằng mong muốn.

Lê Hà