Sẵn sàng cho đợt kiểm tra của EC về chống khai thác IUU

Để chuẩn bị đón Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) lần thứ 4 dự kiến vào tháng 4-2023, tỉnh Thanh Hóa đã quyết liệt triển khai thực hiện Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13-2-2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành “Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định” (IUU).

Các lực lượng của Tổng cục Thủy sản kiểm tra sổ ghi nhật ký khai thác của các tàu cá tại Cảng Lạch Hới (TP Sầm Sơn).

Quản lý, giám sát chặt phương tiện nghề cá

Xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ chính trị quan trọng nên Chi cục Thủy sản Thanh Hóa đã tích cực phối hợp với các lực lượng, địa phương tập trung nguồn lực để thực hiện. Đặc biệt, công tác quản lý, giám sát đội tàu cá đã được các lực lượng chức năng liên quan thực hiện đầy đủ, phù hợp với tình hình chống khai thác IUU ở các địa phương ven biển. Đến nay, toàn tỉnh đã có 1.121/1.152 tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt hơn 97%; có 1.796/1.980 tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản theo quy định, đạt gần 91%; đánh dấu 2.983/3.044 tàu cá, đạt tỷ lệ 98%; 1.062/1.152 tàu cá được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, đạt hơn 92%.

Toàn tỉnh, đã nhập 2.586 tàu cá vào Hệ thống Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase) về kết quả đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản, tàu ra vào cập cảng, sản lượng thủy sản qua cảng. Các lực lượng có liên quan của tỉnh thường xuyên phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại các cửa lạch, trên biển về chấp hành các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, chống khai thác IUU, nhất là quy định về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá trên 15m. Lực lượng bộ đội biên phòng tuyến biển, kiểm ngư cũng kiên quyết không cho các tàu cá xuất bến hoạt động trên biển khi không kích hoạt thiết bị giám sát hành trình, không đảm bảo trang thiết bị, thủ tục giấy tờ theo quy định.

Trong quý 1-2023, lực lượng chức năng tỉnh Thanh Hóa xử lý 33 vụ vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã công bố công khai danh sách 183 tàu cá của tỉnh có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU. Ngành nông nghiệp đã thông báo cho lực lượng chức năng các tỉnh, thành phố ven biển trong cả nước phối hợp kiểm tra, xử lý nghiêm tàu cá của ngư dân Thanh Hóa cố tình vi phạm các quy định trong hoạt động khai thác thủy sản. Trong 3 tháng đầu năm 2023, tại 3 cảng cá chỉ định có 247 lượt tàu rời cảng, 142 lượt tàu cập cảng, thu 142 nhật ký khai thác thủy sản đạt 100% số tàu cập cảng.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Thanh Hóa- ông Lê Văn Sáng, cho biết: “Nhờ quản lý chặt chẽ nên đến nay, tỉnh Thanh Hóa không có phương tiện nào trong danh sách tàu cá vi phạm khai thác IUU, không xảy ra trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Đây là một nội dung quan trọng mà đoàn thanh tra của EC đã khẳng định nhiều lần, nếu không quản lý được đội tàu, vẫn còn tình trạng tàu vi phạm vùng biển nước ngoài thì rất khó gỡ được “thẻ vàng” về khai thác IUU”.

Quyết liệt khắc phục các khuyến nghị của EC

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục. Đơn cử như một số chủ tàu, thuyền trưởng chưa ghi hoặc ghi chưa đầy đủ nhật ký khai thác thủy sản và thông báo trước 1 giờ khi cập, rời cảng với các ban quản lý cảng cá theo quy định. Ở các địa phương ven biển vẫn còn tàu cá trên 15m không vào cảng cá chỉ định bốc dỡ sản phẩm, hàng hóa theo quy định và chưa duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển. Toàn tỉnh vẫn còn 31 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa lắp thiết bị giám sát hành trình, 540 tàu cá quá hạn đăng kiểm, 184 phương tiện hết hạn hoặc chưa có giấy phép khai thác thủy sản... Ngoài ra, do các cảng cá được đầu tư lâu chưa được nâng cấp, sửa chữa nên việc cập cảng bốc dỡ sản phẩm đối với tàu cá gặp khó khăn, một số tàu cá ở các xã bãi ngang ven biển cập bến tại các cầu tạm, bến tạm.

Thực hiện đợt cao điểm 180 ngày khắc phục các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, ngày 2-3-2023, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Quyết định số 81 của Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó, các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND cấp huyện, cấp xã và các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực thủy sản triển khai đồng bộ các quy định của Luật Thủy sản, khắc phục các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU. Theo ông Lê Văn Thăng, Trưởng Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá Cảng cá Hòa Lộc (Hậu Lộc), cho biết: Văn phòng bố trí lực lượng trực 24/24 giờ để hỗ trợ tàu cá cập cảng, đối chiếu thông tin trong nhật ký khai thác đảm bảo phù hợp với dữ liệu giám sát tàu cá. Ngoài ra, văn phòng phối hợp với các lực lượng kiểm ngư, bộ đội biên phòng tuyến biển tăng cường lực lượng, phương tiện thực hiện công tác tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác hải sản trên biển, cửa lạch, bãi ngang, cảng cá và kiên quyết không cho các tàu cá xuất bến khi không đủ các thủ tục, giấy tờ, trang thiết bị theo quy định.

Hiện Chi cục Thủy sản Thanh Hóa đang phối hợp với các địa phương ven biển rà soát, thống kê toàn bộ số lượng tàu cá của tỉnh, hoàn thành việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá theo quy định. Các lực lượng liên quan thường xuyên kiểm tra, kiểm soát tàu cá theo đúng quy định, đảm bảo thiết bị giám sát hành trình hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi rời cảng đến khi cập cảng và theo dõi, giám sát 24/7 tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá. Chi cục Thủy sản Thanh Hóa đang tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng quy chế phối hợp giữa tỉnh Thanh Hóa với các địa phương khác để kiểm soát 100% tàu cá của tỉnh hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh.

Tới đây, Đoàn Thanh tra của EC sẽ đến Việt Nam lần thứ 4 kiểm tra ngẫu nhiên một số địa phương về công tác khắc phục những tồn tại, hạn chế cần khắc phục đã được khuyến nghị tại đợt thanh tra lần thứ 3. Với sự vào cuộc quyết liệt của tỉnh Thanh Hóa trong thực hiện các biện pháp khắc phục các khuyến nghị của EC, góp phần cùng với cả nước gỡ “thẻ vàng” cho thủy sản Việt Nam.

Bài và ảnh: Lê Hợi