Ly hôn - những con số báo động

Anh B. và chị T. yêu nhau từ thời đại học và tiến tới hôn nhân sau khi ra trường. Đám cưới của đôi bạn trẻ nhận được sự chúc phúc của gia đình, bạn bè và nhiều người xung quanh bởi cặp đôi trai tài, gái sắc. Tổ ấm nhỏ của họ càng thêm niềm vui khi đứa con trai kháu khỉnh chào đời. Công việc ổn định, anh chị cũng dành dụm, gom góp mua được 1 căn nhà chung cư ngay ở trung tâm TP Thanh Hóa. Những tưởng cuộc sống cứ thế êm đềm trôi qua, hai vợ chồng yêu thương nhau, xây dựng kinh tế gia đình, chăm sóc con cái. Nhưng rồi bạn bè, người thân nghe tin cặp vợ chồng đã “đường ai nấy đi” sau hơn 4 năm chung sống. Chuyện hai vợ chồng anh B. ly hôn khiến nhiều người bất ngờ, nguyên nhân dẫn đến ly hôn có lẽ chỉ người trong cuộc mới thật sự hiểu rõ.

TAND TP Thanh Hóa xét xử vụ án hôn nhân và gia đình (ảnh minh họa).

Những vụ việc ly hôn giống như anh B., chị T. không còn là chuyện hiếm gặp trong những năm gần đây, thậm chí còn có xu hướng tăng cao. Theo số liệu thống kê của Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh cho thấy, chỉ tính riêng trong năm 2021 và 5 tháng đầu năm 2022, TAND hai cấp đã thụ lý 9.703 vụ, việc hôn nhân và gia đình (HN&GĐ), chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số vụ, việc dân sự mà ngành thụ lý giải quyết. Đáng chú ý, trong tổng số vụ, việc HN&GĐ đã giải quyết thì các cặp vợ chồng trẻ trong độ tuổi từ 18 đến 30 tuổi ly hôn là 1.434 vụ, việc và hầu hết đều là các trường hợp đã có con (trong đó có 1.487 trẻ em dưới 7 tuổi; 1.254 trẻ em từ 7 tuổi đến dưới 18 tuổi). Các vụ, việc ly hôn tập trung nhiều ở khu vực đô thị phát triển. Đơn cử như trên địa bàn TP Thanh Hóa, năm 2021, TAND TP Thanh Hóa đã thụ lý 1.034 vụ, việc HN&GĐ, chiếm tỷ lệ 76,7% vụ, việc dân sự mà TAND thành phố phải giải quyết. 5 tháng đầu năm 2022, số lượng vụ, việc HN&GĐ trên địa bàn TP Thanh Hóa là 507 vụ việc, chiếm 69,7% vụ, việc dân sự.

Bà Hồ Thị Minh Hạnh, Phó Chánh án phụ trách dân sự, TAND TP Thanh Hóa, đánh giá: Số vụ, việc HN&GĐ luôn chiếm tỷ lệ cao trong tổng số vụ, việc dân sự mà TAND TP Thanh Hóa thụ lý giải quyết. Nguyên nhân xuất phát từ nhiều nhóm lý do khác nhau về mặt tình cảm, đời sống gia đình, kinh tế, xã hội và pháp lý. Cụ thể, nguyên nhân xuất phát từ mâu thuẫn gia đình vẫn là chủ yếu (911 vụ, việc), ngoài ra còn các lý do liên quan đến tệ nạn cờ bạc, ma túy (388 vụ, việc); ly hôn một bên mất tích (7 vụ, việc).

Khi nộp đơn ra tòa đề nghị ly hôn, lý do các bên đưa ra thường là tính tình không hợp. Tuy nhiên, trong quá trình thụ lý giải quyết vụ việc, chúng tôi nhận thấy rằng nguyên nhân phần lớn và sâu xa dẫn tới tình trạng ly hôn ngày càng gia tăng, đặc biệt với các cặp vợ chồng trẻ là do họ thiếu kỹ năng sống. Họ bước vào cuộc sống hôn nhân khi tuổi đời còn trẻ, chưa có nhiều sự chuẩn bị đầy đủ về tâm lý, kinh tế, những hiểu biết cần thiết cũng như sự thích nghi khi bước vào cuộc sống HN&GĐ. Cuộc sống hiện đại bận rộn, áp lực về công việc, kinh tế, người chồng ít quan tâm chia sẻ với vợ hoặc ngược lại khiến nhiều cặp vợ chồng nảy sinh mâu thuẫn mà không được hóa giải kịp thời, thiếu sự cảm thông dần dần tích tụ dẫn đến không thể vượt qua. Nhiều đôi vợ chồng trẻ quan niệm về hôn nhân và tình yêu còn hời hợt, chưa thấu đáo ý nghĩa của HN&GĐ, họ thường đề cao cái tôi cá nhân hơn là những ràng buộc, trách nhiệm giữa vợ chồng và con cái nên khi xảy ra xung đột, nhiều người không đủ kiên trì, kiên nhẫn và dễ dẫn đến ly hôn.

Theo Phó Chánh án TAND TP Thanh Hóa, hôn nhân tan vỡ không còn là câu chuyện của 2 người mà hậu quả để lại ảnh hưởng tới gia đình, xã hội và đặc biệt ảnh hưởng lớn nhất là đối với con cái. Theo quy định của pháp luật, trong vụ, việc ly hôn có con cái từ đủ 7 tuổi trở lên đến dưới 18 tuổi, cơ quan tòa án khi thụ lý giải quyết vụ, việc, cháu bé phải có ý kiến trình bày nguyện vọng được ở với ai khi bố mẹ ly hôn. Tất nhiên, ý kiến nguyện vọng của trẻ chỉ mang tính chất tham khảo khi giải quyết vụ, việc. Và thật buồn khi nghe nhiều đứa trẻ khi đến tòa trình bày nguyện vọng của mình chỉ khăng khăng nói: Con muốn ở với cả bố và mẹ! Cha mẹ sau ly hôn có thể sẽ sớm ổn định cuộc sống mới, nhưng hệ lụy đằng sau ly hôn là hàng ngàn trẻ em thiếu tình thương của bố hoặc mẹ. Những trẻ em không may phải chịu cảnh cha mẹ ly tán, ít nhiều đều sẽ ảnh hưởng về mặt tâm lý, nhiều trẻ còn có suy nghĩ tiêu cực và ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách, tính nết sau này, thậm chí làm trẻ dễ bị lợi dụng, sa ngã vào những tệ nạn xã hội.

Để kéo giảm tình trạng ly hôn ngày càng tăng, theo bà Hạnh, các cặp vợ chồng – những người trong cuộc khi bước vào thế giới hôn nhân cần trang bị những kiến thức cần thiết về trách nhiệm và vai trò của mình trong cuộc sống hôn nhân, chia sẻ những khó khăn và tự điều chỉnh những bất đồng trong cuộc sống để tìm được tiếng nói chung. Đối với những mâu thuẫn nhỏ của các cặp vợ chồng rất cần sự chia sẻ, giải tỏa, hàn gắn của cha mẹ, anh em, bạn bè để vợ chồng hiểu và cảm thông, nhường nhịn, cho nhau những cơ hội để có thể hóa giải mâu thuẫn, áp lực trong cuộc sống.

Bài và ảnh: Việt Hương