Tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường tại các cơ sở thu mua phế liệu nằm xen lẫn khu dân cư

Nhếch nhác, lộn xộn, chất đống thành các bãi lớn ở vỉa hè, ven đường là thực trạng đang diễn ra tại các cơ sở thu mua phế liệu trên địa bàn tỉnh. Không chỉ làm mất mỹ quan, gây ô nhiễm môi trường mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn do thiếu các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Một cơ sở thu mua phế liệu trên đường Lê Thánh Tông, phường Đông Thọ (TP Thanh Hóa) bày tràn lan phế liệu ra vỉa hè, gây mất mỹ quan, vệ sinh môi trường và an toàn cháy nổ.

Có mặt tại cơ sở tập kết, thu gom phế liệu trên đường Lê Thánh Tông, phường Đông Thọ (TP Thanh Hóa), hình ảnh đập vào mắt chúng tôi là đầy ắp các “mặt hàng” phế liệu từ bìa cát tông, ống nước, bình gas, ti-vi, quạt điện, thùng xốp đến chai lọ các loại, giấy báo, sắt vụn... chất thành đống lộn xộn, để tràn lan ra vỉa hè. Điều đáng nói là cơ sở thu mua phế liệu này lại nằm ngay cạnh nhà dân nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sinh hoạt của những hộ xung quanh. Hơn thế nữa, cơ sở này không trang bị bất kỳ một thiết bị phòng cháy, chữa cháy nào. Theo phản ánh của người dân sống trong khu vực, điểm thu mua phế liệu này thường xuyên bốc mùi khó chịu, gây ô nhiễm môi trường. Sự việc này đã được kiến nghị nhiều lần lên chính quyền địa phương nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện.

Dạo qua một số tuyến phố như: Hải Thượng Lãn Ông, Quang Trung 3 (phường Đông Vệ); Đội Cung, Trần Xuân Soạn (phường Đông Thọ)... không khó bắt gặp những cơ sở thu gom phế liệu nằm trong khu dân cư. Các cơ sở hầu hết lúc nào cũng đắp đầy các mặt hàng phế liệu. Hàng hóa tập kết tạm bợ, lối đi nhỏ, hẹp, hệ thống dây điện chằng chịt, sơ sài, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ. Mặt khác, do phế liệu nhiều và được tập kết ngoài trời nên khi mưa xuống, nước chảy tràn lên phế liệu có lẫn các loại chất thải khác nhau, kể cả chất thải nguy hại. Trong khi đó, đa số các cơ sở kinh doanh phế liệu chưa đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải đúng quy định, vì thế nước thải chảy ra môi trường hoặc tự thấm vào lòng đất, gây mùi xú uế, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân sống trong khu vực.

Phường Thiệu Dương (TP Thanh Hóa) là địa phương có nhiều cơ sở thu gom phế liệu. Theo quan sát của phóng viên, các cơ sở này giống như một “bãi chiến trường”, khá nhếch nhác, lộn xộn. Phế liệu được thu gom từ nhiều nguồn khác nhau, đủ chủng loại như bao bì, giấy, sắt, thép, nhựa, nilon... nằm la liệt từ trong xưởng ra tận ngoài ngõ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về cháy nổ, ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân xung quanh...

Ngoài khu vực TP Thanh Hóa, chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp những cơ sở thu mua phế liệu “nhếch nhác” ở các huyện, thị xã trong tỉnh. Điểm chung của các cơ sở này là nằm ở mặt đường, xen kẽ trong khu dân cư đông đúc, diện tích nhà kho nhỏ hẹp, cũ kỹ, nên phế liệu được để ngoài trời, không mái che, nước mưa chảy vào phế liệu, ngấm vào lòng đất, mùa nắng nóng mùi hôi thối bốc lên, gây độc hại cho lao động và người dân trong khu vực.

Theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 quy định, các cơ sở thu mua phế liệu do UBND cấp huyện và UBND cấp xã, phường trực tiếp quản lý. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các cơ sở thu mua phế liệu đều chưa thực hiện việc lập kế hoạch bảo vệ môi trường. Về phía chính quyền các địa phương, mới chỉ yêu cầu các cơ sở trên ký cam kết bảo vệ môi trường giống như các hộ dân khác sinh sống trong khu dân cư và thông qua hình thức vận động, tuyên truyền, nhắc nhở các hộ kinh doanh buôn bán phế liệu đảm bảo các yếu tố vệ sinh môi trường, an toàn phòng cháy, chữa cháy, chứ chưa áp dụng biện pháp xử phạt nào.

Việc các cơ sở kinh doanh phế liệu hoạt động không đảm bảo các điều kiện về vệ sinh, an toàn cháy nổ nếu không được quản lý, giám sát chặt chẽ sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường. Để quản lý tốt hoạt động này, thiết nghĩ, Sở Tài nguyên và Môi trường cần phối hợp với các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác thực hiện Luật Bảo vệ môi trường đối với các cơ sở kinh doanh thu mua, tái chế phế liệu; yêu cầu phải ký cam kết, đầu tư đầy đủ các trang thiết bị xử lý chất thải, rác thải trước khi tiến hành kinh doanh. Bên cạnh đó, yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các xã, phường, thị trấn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghiêm Luật Bảo vệ môi trường đối với các cơ sở thu mua, tái chế phế liệu. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho các chủ cơ sở kinh doanh, nhằm giúp cho họ hiểu hơn việc thu mua phế liệu phải bảo đảm cảnh quan môi trường, phòng cháy, chữa cháy. Ngoài ra, các cơ sở thu mua phế liệu cần bảo đảm an toàn khu vực kinh doanh, có phương tiện phòng cháy, chữa cháy hữu hiệu, vì nhiều phế liệu có nguy cơ cháy nổ cao. Đồng thời có biện pháp che chắn bảo đảm mỹ quan, giữ gìn vệ sinh môi trường khu vực kinh doanh và các hộ xung quanh.

Bài và ảnh: Trường Giang