Tăng cường các biện pháp đối phó với thiếu nguồn nước tưới cây trồng ở khu vực miền núi và trung du

Tính đến ngày 3-7-2020, toàn tỉnh có 610 hồ chứa, trong đó có 1 hồ chứa nước quan trọng đặc biệt là hồ Cửa Đạt, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý, 29 hồ chứa nước lớn, còn lại là hồ chứa nước nhỏ. Riêng 44 hồ do các công ty khai thác công trình (CT) thủy lợi quản lý về cơ bản đã được đầu tư vốn nâng cấp, xử lý thấm phía hạ lưu, sửa chữa tràn, cống lấy nước, bảo đảm an toàn với điều kiện mưa gió diễn ra bình thường theo thiết kế.

Hồ Bai Manh (xã Quang Trung, Ngọc Lặc) do Công ty TNHH MTV Sông Chu – Chi nhánh Ngọc Lặc quản lý, đã tích đủ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Trong các năm vừa qua, bằng nguồn vốn đảm bảo an toàn hồ chứa của Chính phủ đã có hàng chục hồ chứa nước ở khu vực trung du, miền núi đã được sửa chữa, nâng cấp và làm mới, đã đưa vào sử dụng, bảo đảm an toàn tích nước và phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất, dân sinh.

Tuy nhiên, hiện tại toàn tỉnh vẫn còn 131 hồ chứa nước (theo thiết kế phục vụ nước tưới cho gần 4.000 ha cây trồng), chủ yếu tập trung ở các huyện miền núi như Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thạch Thành, Như Thanh,... đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Trong đó, 15 hồ chứa không được tích nước, 116 hồ chỉ tích một phần nước. Các CT này đang bị hư hỏng toàn bộ cống, thiết bị đóng mở, cống bị lùng mang, lùng đáy, đập đất bị sạt lở, thấm mạnh phía hạ lưu xuất hiện dòng chảy,... không phát huy được nhiệm vụ của CT theo thiết kế, gây bất lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp và dân sinh trên địa bàn. Đến thời điểm nêu trên, có 214 hồ từ mực nước chết trở xuống, tập trung chủ yếu ở các huyện như Thạch Thành, Ngọc Lặc, Thường Xuân, Như Xuân... Đáng chú ý, đến 3-7, hồ chứa nước lớn là hồ Cửa Đạt thấp hơn mực nước dâng bình thường 35,53m, hồ sông Mực thấp hơn 5,76m, hồ Yên Mỹ thấp hơn 5,12m, gây bất lợi cho sản xuất nông nghiệp.

Cùng với nắng nóng kéo dài và tình trạng CT nêu trên chính là nguyên nhân dẫn đến đầu vụ mùa năm 2020, vùng tưới bằng hồ, đập nhỏ ở khu vực miền núi và trung du tỉnh ta có khoảng gần 5.000 ha đã và đang khó khăn về nguồn nước tưới.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tập trung chỉ đạo các công ty khai thác CT thủy lợi trên địa bàn trước mắt phối hợp với các địa phương rà soát, kiểm tra tình hình nguồn nước tại các hồ để có kế hoạch chuyển đổi diện tích trồng lúa sang trồng cây màu ít sử dụng nước. Thực hiện triệt để biện pháp tưới tiết kiệm nước, tưới luân phiên trên tất cả các hệ thống, điều tiết nguồn nước hợp lý, ưu tiên dành nước cho vùng cuối kênh, vùng cao khó tưới. Các địa phương, HTX trên địa bàn đã huy động 140 máy bơm dầu bơm vét nước còn đọng lại lòng hồ tưới cho cây trồng. Thường xuyên theo dõi, phát hiện hư hỏng để sửa chữa kịp thời, chống rò rỉ mất nước ở các cống lấy nước hồ chứa...

Tin và ảnh: Thùy Dương