Nhiều khó khăn trong xử lý rác thải khu vực nông thôn

Xã Điền Trung (Bá Thước) được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) vào năm 2019. Sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM, xã đã và đang tập trung thực hiện các giải pháp củng cố, nâng cao và giữ vững các tiêu chí. Trong đó, để giữ vững tiêu chí môi trường, xã luôn chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các hộ dân xây dựng hố rác gia đình để phân loại rác; đồng thời, nâng cao ý thức giữ vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi ra nơi công cộng.

Xử lý rác thải tại bãi rác thị trấn Thường Xuân (Thường Xuân).

Bên cạnh đó, xã đã chỉ đạo, yêu cầu các tổ chức hội, đoàn thể của xã có kế hoạch định kỳ tổng vệ sinh. Mặc dù đã và đang thực hiện các giải pháp, song việc giữ vững tiêu chí môi trường trên địa bàn xã gặp nhiều khó khăn. Do là xã miền núi, địa bàn rộng, nên việc kiểm tra, giám sát cũng như định kỳ tổ chức dọn vệ sinh gặp nhiều khó khăn. Nhận thức của người dân về công tác vệ sinh môi trường còn hạn chế, trong khi xã chưa có bãi rác tập trung, nên việc thu gom, xử lý chủ yếu tại các gia đình, vì vậy tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất vệ sinh. Tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại bảo đảm vệ sinh môi trường trên địa bàn xã hiện đã đạt hơn 80%, song ý thức dọn dẹp chuồng nuôi của người dân còn hạn chế, ảnh hưởng đến công tác vệ sinh môi trường.

Theo thống kê từ Sở Tài nguyên và Môi trường, trên địa bàn toàn tỉnh mỗi ngày phát sinh khoảng 2.174 tấn rác sinh hoạt, khối lượng chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, xử lý là 1.845,4 tấn/ngày, đạt 85%. Trong đó, tại khu vực đô thị, tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải đạt 91%; tại nông thôn đạt 77,6%. Hiện nay, việc thu gom rác để xử lý mới chỉ được thực hiện tại trung tâm huyện, các xã, thị trấn có đông dân cư. Đối với các xã vùng sâu, vùng xa việc thu gom rác phụ thuộc lớn vào công tác tuyên truyền, ý thức của từng hộ gia đình. Các hộ dân tự đào hố rác gần nhà, xử lý bằng cách chôn, đốt, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn nhiều hộ dân chưa có hố rác gia đình, rác thải sinh hoạt xả trực tiếp ra ngoài tự nhiên, nên việc thu gom rác tại nông thôn đã khó càng thêm khó. Trong khi đó rác thải sinh hoạt hầu hết là túi nilon, chai nhựa, kim loại rất khó phân hủy. Hầu hết rác thải từ hoạt động sản xuất nông nghiệp như chất thải chăn nuôi, phụ phẩm sau khi thu hoạch cũng xả trực tiếp ra môi trường...

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thu gom và xử lý rác thải nông thôn chưa triệt để, nhưng chủ yếu là do nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế, ý thức về bảo vệ môi trường trong sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh chưa cao. Về khách quan, khu vực nông thôn còn nhiều khó khăn trong xây dựng hạ tầng, bãi rác tập trung chưa có hoặc ở cách quá xa khu dân cư, phương tiện thu gom rác chưa được đầu tư trong khi nhu cầu xử lý rác thải ngày càng cao.

Để thực hiện tốt công tác bảo đảm môi trường, nhiều địa phương đã đưa vấn đề vệ sinh môi trường nông thôn trở thành phong trào thi đua với sự tham gia của các tổ chức đoàn thể như đoàn thanh niên, hội liên hiệp phụ nữ, hội nông dân... lồng ghép vào các chương trình như ngày thứ bảy tình nguyện, ngày chủ nhật xanh... Tuy nhiên, để môi trường nông thôn được xanh, sạch, bảo đảm an toàn sức khỏe, rất cần sự chung tay của cả cộng đồng trong việc nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh, đổ rác và xử lý rác đúng theo quy định.

Bài và ảnh: Minh Hà