Nâng cao tầm vóc đàn trâu, bò bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo

Những năm qua, việc áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo (TTNT) đã và đang góp phần đáng kể vào việc nâng cao tầm vóc, năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế đối với đàn trâu, bò trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, ngành nông nghiệp cùng chính quyền các địa phương, các hộ chăn nuôi trâu, bò đã và đang đẩy mạnh thực hiện TTNT với bò, trâu cái nền địa phương.

Bê lai F1 được lai tạo từ phương pháp TTNT của gia đình ông Trần Văn Hùng, xã Thiệu Nguyên (Thiệu Hóa).

Để đẩy mạnh nâng cao chất lượng, hiệu quả cho phương pháp TTNT, thời gian qua, ngành nông nghiệp đã chú trọng chọn lọc, du nhập và lai tạo các giống trâu, bò; đồng thời, nhập nguồn tinh mới có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện chăn nuôi của tỉnh. Tăng cường thực hiện công tác khuyến nông, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, xây dựng và nhân rộng các mô hình, chương trình TTNT để cải tạo đàn giống gia súc địa phương. Bên cạnh đó, tuyên truyền, hướng dẫn các hộ chăn nuôi nắm bắt được kỹ thuật mới, thời điểm phối giống thích hợp, quy trình chăm sóc trâu, bò theo giai đoạn và từng đối tượng nhằm nâng cao hiệu quả của công tác TTNT.

Tổng hợp của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho thấy: Mỗi năm toàn tỉnh sử dụng khoảng 3.000 liều tinh trâu Murrah, 45.000 liều tinh bò Brahman lai tạo với đàn trâu, bò địa phương, nâng tỷ lệ đàn bò lai zebu trên địa bàn tỉnh đạt 60,5%. Cùng với đó, du nhập một số giống bò, như: Drouhgtmaster, RedAgus để phối giống với đàn bò cái nền lai zebu nhằm nâng cao năng suất và chất lượng đàn bò thịt. Hiện tổng đàn bò của toàn tỉnh đạt khoảng 250.426 con, trong đó, bò thịt chất lượng cao đạt 74.725 con; đàn trâu đạt 185.831 con; sản lượng thịt hơi đạt khoảng hơn 13.500 tấn/năm.

Việc ứng dụng phương pháp TTNT đã và đang giúp nhiều hộ chăn nuôi trâu, bò nâng cao được tầm vóc con nuôi, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi. Đơn cử như gia đình bà Lê Thị Mận, xã Xuân Thành, huyện Thường Xuân. Trước đây, đàn bò cái của gia đình bà đều được phối giống bằng phương pháp truyền thống. Năm 2016, được sự hỗ trợ của cán bộ thú y xã, gia đình bà đã sử dụng tinh bò Brahman để thực hiện TTNT. Sau khi bò cái được phối có chửa, gia đình bà kết hợp cho ăn thức ăn tự nhiên và thức ăn hỗn hợp trong cả quá trình mang thai. Nhờ đó, bê con sinh ra có ngoại hình to, khỏe, lớn nhanh, đạt năng suất cao hơn khoảng 20-25% so với bò địa phương.

Tại huyện Thiệu Hóa, việc phối tinh bò BBB với bò cái nền zebu đã giúp tỷ lệ phối giống đạt cao, bê lai thế hệ F1 sinh ra có trọng lượng phù hợp, khỏe mạnh, thích nghi tốt với điều kiện môi trường sống, dễ nuôi, tạp ăn, tốc độ sinh trưởng cao, bình quân đạt 20-24 kg/tháng. Bê lai có chất lượng thịt thơm, ngon, mềm. Để đẩy mạnh công tác TTNT, nâng cao tầm vóc cho đàn trâu, bò trên địa bàn, huyện tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ tinh trâu, tinh bò ngoại cho các hộ chăn nuôi phối bằng phương pháp TTNT với giống trâu, bò cái địa phương để tạo ra con lai có tầm vóc, năng suất cao. Đồng thời, hỗ trợ 1 phần kinh phí cho các hộ dân mua bò đực lai F1 BBB để thuần dưỡng, sau đó lựa chọn bò cái nền zebu trên 75% máu ngoại, có ngoại hình đẹp, trọng lượng đạt từ 280 kg trở lên để phối giống.

Đánh giá về hiệu quả của công tác TTNT trong chăn nuôi, ông Mai Thế Sang, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, cho biết: Ứng dụng phương pháp TTNT trên đàn trâu, bò đã và đang giúp cải tạo đáng kể tầm vóc đàn gia súc của địa phương. Hầu hết con lai F1 sau khi được sinh ra bằng phương pháp TTNT đều có tầm vóc cao hơn so với giống gia súc địa phương từ 20-30%. Hơn nữa, phương pháp này còn giúp tăng nhanh đàn trâu, bò lai và khả năng di truyền, cho phép sử dụng rộng rãi những giống đực có năng suất cao đến các hộ, trang trại chăn nuôi gia súc. Từ đó, tạo bước đột phá trong việc nâng cao hiệu quả kinh tế trong quá trình chăn nuôi.

Bài và ảnh: Tiến Xuân