Doanh nghiệp đầu tư chuyển đổi công nghệ khai thác đá

Khai thác đá bằng công nghệ cắt dây tại Công ty TNHH Xuân Trường, xã Yên Lâm (Yên Định).

Nhằm giảm lãng phí tài nguyên thiên nhiên, hạn chế ô nhiễm môi trường và nhất là bảo đảm an toàn lao động trong khai thác đá, ngày 22-12-2017, UBND tỉnh có Văn bản số 15677/UBND-CN về việc yêu cầu các doanh nghiệp đầu tư dây chuyền công nghệ, thiết bị hiện đại phục vụ hoạt động khai thác, chế biến đá làm vật liệu xây dựng (VLXD).

Theo đó, đối với các mỏ đá vôi làm VLXD thông thường, yêu cầu các đơn vị được cấp phép khai thác đầu tư dây chuyền công nghệ, thiết bị khai thác đồng bộ, hiện đại theo đúng dự án đầu tư khai thác mỏ được thẩm định, phê duyệt theo quy định. Đối với các mỏ đá vôi làm VLXD thông thường có tận thu đá khối để sản xuất đá xẻ, yêu cầu các đơn vị được cấp phép khai thác mỏ tổ chức khai thác theo đúng dự án đầu tư, thiết kế khai thác mỏ được thẩm định, phê duyệt theo quy định. Đồng thời, khuyến khích các đơn vị đầu tư dây chuyền công nghệ, thiết bị hiện đại (công nghệ cắt dây) phục vụ hoạt động khai thác đá nhằm nâng cao tỷ lệ thu hồi đá khối để sản xuất đá xẻ; góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng khoáng sản sau khai thác, bảo đảm môi trường và an toàn lao động.

Thực hiện chủ trương của UBND tỉnh, các sở, ngành và các địa phương có mỏ đá đã tích cực tuyên truyền, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ khai thác đá theo hình thức cắt dây. Điển hình như tại xã Yên Lâm (Yên Định), đây là một trong những “vựa đá” của tỉnh với những sản phẩm đá đã có mặt khắp các thị trường trong và ngoài nước. Nhận thấy những bất lợi trong công nghệ khai thác đá lạc hậu, phần lớn các cơ sở sản xuất tại cụm công nghiệp làng nghề đá xã Yên Lâm đã tiến hành đầu tư công nghệ khai thác đá bằng bột nở kết hợp với dây cắt kim cương.

Theo thống kê của UBND xã Yên Lâm, hiện nay, trên địa bàn xã có 40 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác, sản xuất đá thì đã có tới 30 doanh nghiệp sử dụng công nghệ cắt dây để khai thác đá từ đỉnh núi xuống. Đại diện Công ty TNHH Xuân Trường, xã Yên Lâm cho biết: Sử dụng công nghệ khai thác đá bằng dây cắt kim cương, ngoài việc bảo đảm an toàn lao động, công nghệ này còn giúp nâng cao chất lượng sản phẩm. Cưa dây kim cương là công nghệ duy nhất hiện nay không phá hủy đá gốc, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, cho phép xẻ những khối đá có quy cách, kích thước và độ liền khối chuẩn, đạt yêu cầu xuất khẩu.

Trên địa bàn xã Vĩnh Minh (Vĩnh Lộc) hiện có 6 công ty khai thác, chế biến đá và 47 cơ sở sản xuất, chế tác đá mỹ nghệ, tạo việc làm cho khoảng 1.200 lao động. Để hạn chế ô nhiễm môi trường, gia tăng chất lượng đá xẻ, các doanh nghiệp tại cụm công nghiệp cũng đang tích cực đầu tư ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất vào khai thác. Tại Tổng Công ty CP Đầu tư Hà Thanh, công nghệ khai thác đá được chuẩn hóa từ khâu lựa chọn đến các công đoạn khai thác. Sau khi thăm dò, lựa chọn, khối đá sẽ được dùng các thiết bị khai thác như máy cắt dây kim cương, kính thủy lực, máy đào... để lật khối đá ra khỏi mỏ. Sau đó, khối đá tiếp tục được sử dụng máy cắt dây cắt nhỏ để hình thành các khối đá theo hình dạng, kích thước như mong muốn, thuận lợi cho quá trình vận chuyển và sử dụng. Nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại trong khai thác đá tự nhiên đã giảm thiểu chi phí tối đa cho doanh nghiệp; đồng thời, nâng cao hiệu quả công việc, tiết kiệm nhân lực và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

Theo đánh giá của Phòng Quản lý vật liệu, Sở Xây dựng, việc áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, công nghệ trong khai thác đá đang là một bước đi đúng đắn nhằm nâng cao chất lượng, giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Không những vậy, công nghệ khai thác này còn giúp nâng cao suất thu hồi đá khối nguyên khai và suất thu hồi đá khối thương phẩm, tiết kiệm được nguồn tài nguyên thiên nhiên, góp phần nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm.

Tùng Lâm