Bảo vệ và phát triển rừng bền vững ở huyện Lang Chánh

Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Lang Chánh được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và tổ chức sản xuất, kinh doanh trên diện tích 10.292,14 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó có 8.343,25 ha rừng tự nhiên.

Rừng trồng gỗ lớn tại xã Trí Nang (Lang Chánh).

Để chủ động quản lý, bảo vệ và phát triển rừng (BV&PTR) theo hướng bền vững, BQL rừng phòng hộ Lang Chánh đã chủ động xây dựng quy chế phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn và các cơ quan chức năng trong thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW, ngày 12-1-2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, BV&PTR.

Nhằm giảm dần và chấm dứt tình trạng phá rừng làm nương rẫy, khai thác lâm sản trái phép, ban đã giao khoán bảo vệ rừng (BVR) cho 17 cộng đồng thôn, bản và 292 hộ gia đình. Đồng thời, hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức cho các hộ trồng mới rừng sản xuất theo hướng thâm canh, bảo vệ an toàn diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ, chăm sóc và khai thác rừng trồng đã cho sản phẩm theo quy định. Nhờ tích cực tham gia trồng và BVR người dân trong vùng có thêm việc làm tại chỗ, thu nhập từ tiền nhân công và sản phẩm của rừng, góp phần xóa đói, giảm nghèo và nâng cao đời sống.

Đơn vị đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng và triển khai thực hiện phương án quản lý rừng bền vững giai đoạn 2019-2028; phương án BVR, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR); phương án quản lý đất lâm nghiệp hàng năm... Hàng tháng, BQL đã phối hợp với các cộng đồng thôn, bản, hộ nhận khoán BVR xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm tra rừng, thực hiện giám sát theo quy trình của 10 nguyên tắc quản lý rừng bền vững của Tổ chức Quản lý rừng bền vững quốc tế (GFA). Áp dụng công nghệ lưu trữ tuyến đi bằng tọa độ định vị toàn cầu (dùng máy GPS hoặc máy tính bảng cầm tay) nhằm kiểm soát toàn bộ hoạt động tuần tra, kiểm tra, BVR của 5 trạm BVR trực thuộc; thu thập số liệu đánh giá hiện trạng, an ninh đất, rừng.

Trong các năm vừa qua, mô hình phát triển lâm nghiệp bền vững tại BQL rừng phòng hộ Lang Chánh là một chuỗi giá trị kinh tế lâm nghiệp từ khâu ươm giống đến trồng rừng, chăm sóc, khai thác, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm từ rừng trồng và trở lại trồng rừng. Quy trình này tạo được sự chủ động trong suốt quá trình sản xuất của BQL rừng phòng hộ Lang Chánh vì không bị phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài như nguồn cây giống, nguồn gỗ đầu vào cho khai thác, chế biến. Trong khi đó, vẫn giữ được rừng tự nhiên, còn rừng sản xuất lại được bảo vệ tốt hơn khi có sự tham gia của các chủ rừng thông qua hình thức giao khoán đất rừng cho người dân địa phương. BQL đã chủ động áp dụng khoa học - kỹ thuật vào trồng rừng sản xuất theo hướng thâm canh rừng gỗ lớn, có sử dụng phân bón lót và bón phân cho cây trồng trong thời gian chăm sóc nên hơn 1.500 ha diện tích trồng mới từ năm 2007 đến nay, chủ yếu là keo, luồng, mỡ sinh trưởng, phát triển tốt và đã cho khai thác. Từ năm 2017 đến tháng 4-2021, BQL rừng phòng hộ Lang Chánh đã trồng mới 724 ha rừng gỗ tại thị trấn Lang Chánh và các xã Trí Nang, Giao Thiện, Tân Phúc. Ban đã chú trọng tìm giống cây cho năng suất cao, chất lượng gỗ tốt phục vụ chế biến. Các năm trước đây, BQL rừng phòng hộ Lang Chánh là đơn vị tiên phong trong tỉnh trồng keo tai tượng. Theo đánh giá của BQL, keo tai tượng có ưu điểm nhanh lớn, năng suất sinh khối khá cao, tuy nhiên chất lượng gỗ không cao, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trong chế biến. Vài năm gần đây, ban đã chuyển dần sang keo lai mô và hom, cây tếch. Hiện tại đã trồng được 100 ha. Đây là hướng mới trong phát triển kinh doanh rừng gỗ lớn, bởi gỗ tếch có giá trị cao. BQL rừng phòng hộ Lang Chánh đang chuẩn bị các điều kiện để trồng mới 120 ha rừng gỗ lớn trong năm 2021 trên diện tích rừng sản xuất vừa cho khai thác theo quy định. Đồng thời, trồng bổ sung một số cây như sưa đỏ, lim xanh, pơ mu, dổi... vào rừng tự nhiên. Đã triển khai trồng mới 50 ha cây tếch nhằm đánh giá thực tế tính thích ứng của cây tếch trên địa bàn để nhân ra diện rộng. Đây là hướng mới trong phát triển kinh doanh rừng gỗ lớn, bởi gỗ tếch có giá trị cao.

Cùng với phát triển rừng, BQL rừng phòng hộ Lang Chánh đã tổ chức quản lý, bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có, độ che phủ rừng hiện tại đạt 99,09%

Bài và ảnh: Thùy Dương