Bảo vệ người tiêu dùng giao dịch thương mại điện tử

Những năm gần đây, xu hướng mua hàng trực tuyến giao dịch qua các trang mạng xã hội diễn ra ngày càng nhiều, giúp người tiêu dùng tiết kiệm thời gian, nhanh chóng tiếp cận thông tin hàng hóa, giá cả cạnh tranh. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện lợi, không ít người mua phải hàng kém chất lượng, không đúng như quảng cáo trên mạng.

Chỉ cần chiếc điện thoại thông minh người tiêu dùng dễ dàng xem và mua hàng trực tuyến.

Thực tế, chuyện những khách hàng thông qua giao dịch online khi nhận về những mặt hàng với hình thức khác xa đơn hàng mà họ đặt mua trên mạng, nhất là quần áo, giầy dép và các mặt hàng gia dụng khác... đã không còn là chuyện lạ. Bởi người tiêu dùng không thể trực tiếp kiểm tra sản phẩm để đánh giá mẫu mã, chất lượng sản phẩm cũng như không thể xác định được nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa. Mọi giao dịch được thực hiện trên cơ sở niềm tin. Do đó, nếu người bán không có uy tín, người tiêu dùng sẽ có nguy cơ mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng. Những tình huống mà khách hàng thường gặp phải, như: chất liệu, màu sắc, kiểu dáng... khác xa trên ảnh giới thiệu cho người mua hàng. Chị Trần Thị Hằng, ở phường Đông Hương (TP Thanh Hóa), chia sẻ: Hàng ngày mở facebook lên là thấy nhiều nhãn hàng thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng quảng cáo tự xuất hiện trên trang cá nhân của mình. Qua tò mò, tìm hiểu mở một số trang để xem sản phẩm, thấy có số điện thoại, gọi thì người bán cho biết có thể đổi trả nếu mua sản phẩm không ưng ý. Qua đó, tôi đặt mua quần áo nhưng khi có người giao hàng, mở gói hàng ra thì hoàn toàn không đúng màu sắc, chất lượng như hình ảnh và lời giới thiệu trên facebook... Tôi phải chịu phí ship hàng trả lại cho chủ hàng.

Qua tìm hiểu mới biết, các phương thức, thủ đoạn của đối tượng vi phạm kinh doanh thương mại điện tử ngày càng tinh vi, người mua khó phân biệt thật giả, như: không có kho hàng hay cửa hàng mà chỉ tiếp nhận đặt online, phân tán hàng hóa nhiều nơi, giao hàng với số lượng nhỏ lẻ, bán hàng qua cộng tác viên trung gian ăn chênh lệch, hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ và yêu cầu khách đặt cọc, thanh toán qua trung gian...

Để bảo đảm quyền lợi cũng như an toàn khi sử dụng dịch vụ thương mại điện tử, người tiêu dùng chỉ nên mua hàng trên những website uy tín, thông tin liên lạc rõ ràng địa chỉ, số điện thoại, mã số thuế. Ngoài ra, trong quá trình giao dịch, mua hàng, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ về các điều kiện và điều khoản bảo hành, trả lại hàng, hoàn tiền, giao nhận... Người tiêu dùng có thể tìm kiếm thông tin sản phẩm, dịch vụ trên Internet về nguồn gốc xuất xứ, tính năng, đánh giá về sản phẩm nhằm tránh trường hợp mua phải hàng kém chất lượng. Khi mua sắm hàng hóa, người tiêu dùng phải yêu cầu người bán cung cấp hóa đơn hoặc chứng từ và lưu giữ để giải quyết khiếu nại khi có yêu cầu. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ không ngừng nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mình trong việc sản xuất sản phẩm hàng hóa, cung cấp dịch vụ phải bảo đảm chất lượng và lợi ích hợp pháp khác của người tiêu dùng. Những trường hợp, người tiêu dùng sẽ gặp rủi ro về thời gian giao hàng (giao hàng chậm); hàng nhận được bị vỡ, hỏng; mất hàng; chỉ được mở xem hàng sau khi đã thanh toán, hàng không giống như mô tả hoặc phát sinh tranh chấp trong thương mại điện tử, người tiêu dùng liên hệ với cơ quan quản lý Nhà nước hoặc Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của tỉnh để được hỗ trợ, tư vấn.

Bài và ảnh: Lê Hợi