Nâng cao hiệu quả quản lý lĩnh vực khoa học và công nghệ

Nhằm ngăn chặn kịp thời những sai phạm, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của nhà sản xuất, người tiêu dùng; Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) luôn nỗ lực, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực KH&CN.

Đại diện lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra các mô hình ứng dụng KH&CN trong nông nghiệp tại xã Ban Công (Bá Thước).

Để công tác thanh, kiểm tra đạt hiệu quả cao, hằng năm, Thanh tra Sở KH&CN xây dựng kế hoạch thanh tra bám sát định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, công tác quản lý Nhà nước của ngành. Theo đó, ngoài tập trung thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng của các đơn vị trực thuộc, Thanh tra sở còn đẩy mạnh thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn, kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực đối với tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của Sở KH&CN. Nội dung thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những nội dung, lĩnh vực như tiêu chuẩn đo lường chất lượng hàng hóa về xăng dầu, khí gas hóa lỏng, mũ bảo hiểm, hàng điện tử, lĩnh vực an toàn kiểm soát bức xạ, lĩnh vực sở hữu trí tuệ... để phòng ngừa và phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, đồng thời kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục những bất cập, sơ hở trong quản lý, trong ban hành chính sách, pháp luật.

Giai đoạn 2015-2020, các hành vi vi phạm pháp luật được phát hiện và xử lý kịp thời; các nội dung thanh tra được lồng ghép trong một cuộc thanh tra để giảm phiền hà cho cơ sở. Kết quả, đã triển khai 32 cuộc thanh tra (1 cuộc giải quyết đơn thư, 2 cuộc thanh tra hành chính, 6 cuộc thanh tra chuyên đề theo chỉ đạo của Bộ KH&CN, 23 cuộc thanh tra chuyên ngành) với tổng số 610 lượt cơ sở, phát hiện, xử phạt 103 vụ vi phạm hành chính với số tiền 413,75 triệu đồng; tịch thu tiêu hủy nhiều hàng hóa như mũ bảo hiểm, bột ngọt, bánh kẹo, nước mắm... không bảo đảm chất lượng, quá hạn, hàng giả mạo nhãn hiệu, vi phạm về sở hữu công nghiệp. Ngoài các biện pháp xử lý hành chính, thanh tra sở cũng đã yêu cầu các cơ sở thực hiện kiểm định phương tiện đo nhóm 2 không kiểm định, không bảo đảm về đo lường hoặc hết hiệu lực kiểm định; ghi nhãn hàng hóa đầy đủ, đúng quy định. Đồng thời, đình chỉ lưu thông các hàng hóa là hàng đóng gói sẵn không đủ định lượng, chuyển mục đích sử dụng hoặc tái chế đối với hàng hóa có mức chất lượng không đạt yêu cầu...

Riêng năm 2021, Thanh tra sở đã triển khai, kết thúc 6 cuộc thanh tra đối với 6 nhiệm vụ KH&CN, bao gồm các đề tài, dự án: “Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật tim hở điều trị bệnh tim ở người lớn tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2017-2019”; “Nghiên cứu chọn tạo giống ngô lai mới, ngắn ngày, năng suất cao, chống chịu tốt, thích hợp với các vùng trồng ngô tỉnh Thanh Hóa”; “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bê đực từ đàn bò sữa giống ngoại Holstein Friesian (HF) để lấy thịt gắn với chuỗi tiêu thụ sản phẩm an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa”; “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Ngao Hậu Lộc” cho sản phẩm ngao của huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa”; “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chuỗi giá trị sản xuất, tiêu thụ rau quả hữu cơ tại huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa”; “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái học, biện pháp kỹ thuật trồng, giải pháp bảo tồn, khai thác và phát triển cây Bò Khai (Erythropalum scandens Blume) tại Vườn Quốc gia Bến En, tỉnh Thanh Hóa”. Kết quả, các nhiệm vụ này cơ bản đã thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký, có một số tồn tại trong quá trình thực hiện, đoàn đã yêu cầu kiểm điểm rút kinh nghiệm. Bên cạnh đó, Thanh tra Sở KH&CN đã tổ chức 1 cuộc thanh tra chuyên ngành về năng lượng nguyên tử và đo lường trong sử dụng phương tiện đo nhóm 2; 35 cơ sở bức xạ, trong đó phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính 1 cơ sở với số tiền 4,5 triệu đồng với các vi phạm, như không khai báo về việc sử dụng nguồn phóng xạ di động, không kiểm xạ định kỳ nơi làm việc của nhân viên bức xạ; không trang bị liều kế cá nhân cho nhân viên bức xạ; không tổ chức đánh giá liều kế cá nhân cho nhân viên bức xạ... Qua đánh giá, các cuộc thanh tra trong lĩnh vực KH&CN được đảm bảo đúng trình tự, hiệu lực, hiệu quả. Các đơn vị vi phạm hành chính đã chấp hành quyết định xử lý, thực hiện nghiêm các yêu cầu của cơ quan thanh tra. Bên cạnh đó, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng được Thanh tra sở thực hiện nghiêm theo quy định, không để phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc xử lý vi phạm hành chính, quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, thái độ khi tiếp xúc với công dân.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác thanh tra về KH&CN vẫn còn những tồn tại, hạn chế, như: Lực lượng cán bộ, công chức làm công tác thanh tra KH&CN mỏng, chuyên môn còn hạn chế; công tác thanh tra về chuyển giao công nghệ, thẩm định công nghệ hầu như chưa được triển khai; công tác theo dõi, đôn đốc thực hiện các yêu cầu, kiến nghị, xử lý sau thanh tra đôi khi chưa được chú trọng đúng mức. Hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra, kiểm tra về KH&CN nói riêng còn chồng chéo, trùng lắp dẫn đến tình trạng nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra tiến hành thanh tra một doanh nghiệp trong cùng một thời gian gây phiền hà, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp...

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, thời gian tới, ngoài việc thường xuyên duy trì lịch trực, tiếp công dân và hỗ trợ, tư vấn các đơn vị, cá nhân về lĩnh vực của ngành, thanh tra sở sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động của các đơn vị sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực KH&CN. Lồng ghép công tác tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn thực hiện quy định về lĩnh vực chuyên ngành trong quá trình thanh tra, đặc biệt là chính sách, pháp luật mới để cơ sở nắm vững, thực thi đúng pháp luật; đôn đốc theo dõi việc thực hiện yêu cầu, kiến nghị sau thanh tra, nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức cho cán bộ thanh tra để vận dụng hằng ngày trong thực thi công vụ, góp phần tạo dựng niềm tin của tổ chức, cá nhân nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà sản xuất và người tiêu dùng.

Bài và ảnh: Trần Hằng