Huyện Bá Thước nỗ lực ngăn chặn khai thác vàng trái phép tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông

Hang Nước nằm trên địa bàn bản Kịt, xã Lũng Cao, huyện Bá Thước - nơi diễn ra tình trạng khai thác vàng trái phép nằm cách trung tâm huyện Bá Thước 40 km. Từ trung tâm huyện vào đến xã Lũng Cao dài 20 km, tiếp đó, theo con đường đất đi khoảng 8 km là đến bản Kịt. Rồi từ đây không còn cách nào khác là phải đi bộ khoảng 3 - 4 tiếng xuyên qua những cánh rừng mới có thể đến địa điểm trên. Năm 2016, tại khu vực này đã từng xảy ra vụ việc 3 “phu vàng” bị ngạt khí tử vong. Sau sự việc đó, tình trạng khai thác vàng trái phép tại khu vực này tạm lắng xuống. Tuy nhiên, đến khoảng cuối tháng 6-2020, một số người từ tỉnh khác lại tiếp tục vào khu vực này với ý định khai thác vàng nhỏ lẻ...

Lán trại, máy móc của một số đối tượng khai thác vàng trái phép tại khu vực hang Nước, bản Kịt, xã Lũng Cao. Ảnh: Công an huyện Bá Thước cung cấp

Theo Đại úy Trương Văn Chương, Trưởng Công an xã Lũng Cao, khu vực hang Nước, bản Kịt nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Pù Luông có địa hình hiểm trở, cách xa nơi dân cư sinh sống, di chuyển mất khá nhiều thời gian do nằm giáp về phía huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Ở đây không có điện lưới cũng như sóng điện thoại. Do đây là khu vực rừng đặc dụng, được bảo vệ nghiêm ngặt, chính quyền nghiêm cấm hoạt động khai thác vàng trong khu vực trên nhưng vẫn có một số người dân ở các tỉnh khác lén lút đi vào khu vực này. Huyện đã nhiều lần tổ chức truy quét, ngăn không cho người dân vào khai thác vàng, song công tác quản lý gặp nhiều khó khăn. Lực lượng chức năng rời đi, các đối tượng lại lén lút quay trở lại. Công an xã tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động người dân trong xã, nhất là ở các thôn, bản phía trong, như: Kịt, Cao Hoong không tham gia vào hoạt động khai thác vàng trái phép, nếu có các đối tượng lạ mặt xuất hiện tại các khu vực trên thì báo ngay cho chính quyền địa phương...

Được biết, trước tình hình khai thác vàng trái phép tại Khu BTTN Pù Luông có dấu hiệu tái diễn, tháng 7-2020, Chủ tịch UBND huyện Bá Thước đã quyết định thành lập ban chỉ huy phòng ngừa, ngăn chặn xử lý khai thác tài nguyên khoáng sản Khu BTTN Pù Luông (tại Quyết định số 03/QĐ-UBND ngày 2-7-2020) do Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban, Giám đốc Ban Quản lý Khu BTTN Pù Luông và Trưởng Công an huyện Bá Thước làm phó ban; giao cho Công an huyện Bá Thước là cơ quan thường trực. Nhiệm vụ chính của ban chỉ huy là trực tiếp chỉ đạo các ngành liên quan, chính quyền xã Lũng Cao thực hiện truy quét, phát hiện các đối tượng vào khu vực hang Nước chặt phá cây rừng làm lán trại, phục vụ hoạt động đào, đãi vàng... Công an huyện đã lập phương án tuần tra, phát hiện, xử lý vi phạm về khai thác lâm sản, khoáng sản trái phép.

Đại úy Nguyễn Hải Chung, Đội phó Đội Cảnh sát điều tra (CSĐT) tội phạm về kinh tế - ma túy, Công an huyện Bá Thước, cho biết: Sau đợt truy quét, phát hiện vi phạm về khai thác lâm sản, khoáng sản trái phép, đầu tháng 7-2020, lực lượng chức năng đã phát hiện 3 đối tượng (2 người ở Thái Nguyên, 1 người ở Nghệ An) có hành vi đưa máy móc, cuốc, xẻng, ống dẫn nước vào khu vực hang Nước. Qua đấu tranh, 1 đối tượng thừa nhận hành vi và bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi phá rừng trái phép.

Tháng 9-2020, Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh phối hợp với Công an huyện Bá Thước, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông, UBND xã Lũng Cao, Công an xã Lũng Cao tiến hành kiểm tra, phát hiện 5 đối tượng (1 người đến từ Hà Nội, 3 người từ Thái Nguyên và 1 người ở Lang Chánh) có hành vi chặt 4 cây rừng, đào đãi đất với mục đích khai thác vàng. Tổ công tác đã lập biên bản, thu giữ các hiện vật, công cụ, phương tiện tại hiện trường. Tháng 1-2021, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông đã khởi tố vụ án hình sự về vụ hủy hoại rừng đối với vụ việc bị phát hiện trên và chuyển Cơ quan CSĐT Công an huyện Bá Thước thụ lý theo thẩm quyền. Cơ quan CSĐT Công an huyện Bá Thước đã khởi tố 1 bị can về hành vi hủy hoại rừng. Đồng thời, lập tờ trình đề nghị UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính đối với 5 đối tượng trong vụ án hình sự về hành vi khai thác khoáng sản (vàng) trái phép. Vụ án này đang trong giai đoạn điều tra.

“Việc phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý khai thác tài nguyên khoáng sản Khu BTTN Pù Luông được giao cho huyện Bá Thước quản lý. Công an huyện Bá Thước là cơ quan thường trực đã tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng trong huyện tổ chức tuần tra, truy quét, ngăn chặn tình trạng trên. Sau một số vụ việc bị xử lý hành chính, khởi tố hình sự, tình trạng khai thác vàng trái phép đã tạm thời lắng xuống. Tuy nhiên, về lâu dài, huyện đã đề xuất UBND tỉnh có giải pháp căn cơ, khoa học hơn để quản lý, giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép tại khu vực này, như đánh sập hết tất cả các cửa hang còn tồn tại nguy cơ khai thác vàng trái phép...” - Thượng tá Ngân Tiến Hiệp, Trưởng Công an huyện Bá Thước đề xuất.

Minh Hiền