Tết về từ những buổi chợ phiên

Từ sáng sớm tinh mơ, những gánh rau, quả vườn nhà, những thứ quà quê mang đậm bản sắc vùng miền được người dân đưa về các chợ. Các bà, các chị, các mẹ ai cũng xách nặng trĩu tay, những người thanh niên nam, nữ chen nhau ở những sạp hàng quần áo, mỹ phẩm; nhiều em nhỏ, cụ già xúng xính, vui cười xem những gian hàng đậm chất xuân... Tất cả tạo nên bức tranh sống động, vui tươi, đầy màu sắc cho những buổi chợ phiên cuối năm.

Một góc chợ Na Mèo (Quan Sơn) ngày cuối năm.

Càng về những ngày cận tết, không khí chợ quê càng trở nên rộn ràng, náo nức bởi lưu lượng người bán, kẻ mua tăng cao. Nằm ngay cạnh Quốc lộ 10, chợ Phủ, xã Thuần Lộc (Hậu Lộc) vẫn còn giữ được nét văn hóa đặc trưng của miền quê. Những ngày cuối năm, chợ phiên nơi đây vẫn còn những cô hàng xén với những mẹt bồ kết, bó lá xông hay những bà cụ răng đen nhánh nở nụ cười nhỏn nhoẻn nhai trầu với những trứng gà, gừng tươi... Vào những ngày cuối năm, lưu lượng người và hàng hóa đổ về chợ rất đông, người bán, kẻ mua tấp nập. Chợ Phủ có đầy đủ các mặt hàng, mẫu mã đa dạng được bày bán theo từng khu vực. Ngay phía cổng vào là khu vực bán nông sản, những màu xanh non mơn mởn của các loại rau xen lẫn với sắc đỏ, vàng của cà chua, cà rốt... kế tiếp là những hàng quần áo rực rỡ sắc màu và cuối chợ là khu vực kinh doanh thực phẩm tươi, sống... Chợ phiên những ngày giáp tết, không thể thiếu lá dong, gióng giang, đỗ xanh và gạo nếp để gói bánh chưng. Cùng với đó là những cành đào phai, quất hoặc cây mía tím để bên ban thờ. Hàng hóa tại phiên chợ ở vùng quê không chỉ là các loại nông sản dân dã do nông dân làm ra, từ buồng cau, nải chuối, quả bưởi đến trứng gà, cá ao...; mà xuất hiện thêm những gian hàng bán các sản phẩm công nghiệp, đã có đầy đủ các loại hoa, cây cảnh mang về từ khắp các miền Nam, Bắc... Sự hối hả, nhộn nhịp của con người và đất trời những ngày vào xuân giường như đang hiển hiện rõ nét ở những buổi chợ phiên ngày giáp tết.

Trên địa bàn tỉnh ta có 396 chợ, với mỗi vùng miền, địa phương khác nhau, sắc màu của phiên chợ ngày tết cũng khác lạ. Với những vùng nông thôn, đó là màu đặc trưng của các loại nông sản, còn với những huyện miền núi, ngày giáp tết, chợ phiên sặc sỡ hơn bởi sắc màu thổ cẩm và nhiều loại hàng hóa mang từ thành phố lên bày bán, như: Bánh kẹo, mứt tết, quần áo, hàng gia dụng, đồ điện, những quả bóng bay nhiều màu, đồ chơi trẻ em... Chợ phiên ngày tết sầm uất, đông đúc, hàng hóa bày bán cũng nhiều hơn, người mua được thỏa sức lựa chọn. Song cũng vì vậy mà đắt hơn những ngày thường. Chị Hoàng Thị Tân, người có thâm niên bán hàng la ghim tại chợ Khe Hạ, xã Luận Thành (Thường Xuân), cho biết: Gần tết, nhu cầu mua sắm các loại hàng tiêu dùng, như: Mì chính, nước mắm, dầu ăn... của người dân tăng cao hơn 2-3 lần ngày thường. Do đó, từ tháng 10-11 các chủ sạp hàng trong chợ đã phải gom hàng tránh tăng giá, khan hiếm dịp cuối năm. Từ ngày 15 tháng chạp trở đi, bình quân mỗi ngày sạp hàng của chị thu lãi từ 300-400 nghìn đồng/ngày.

Trong đời sống tinh thần của người Việt, chợ không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa đơn thuần mà còn là nơi tụ hội, trao đổi thông tin, trở thành một loại hình văn hóa trong đời sống phong tục của làng quê. Nhưng những phiên chợ ngày tết chính là nơi để mỗi người có thể tìm về và cảm nhận sâu sắc hơn sự gắn bó với cộng đồng, sự giao hòa của đất trời, vạn vật khi mùa xuân đang tràn về trên khắp quê hương.

Long rong qua các phiên chợ quê những ngày giáp tết sẽ cảm nhận hơn về sự giản dị, mộc mạc, truyền thống, sự cởi mở thân tình... trong nét sinh hoạt của người dân quê.

Bài và ảnh: Thanh Hòa