Lăng mộ đá hàng trăm năm tuổi ở thành phố Thanh Hoá

Lăng Quận Mãn là một khu mộ cổ được xây dựng vào thế kỷ XVIII, hiện còn nhiều tượng đá điêu khắc tinh xảo.

Lăng Quận Mãn ở phường An Hoạch, TP Thanh Hoá, được đích thân Quận Công Lê Trung Nghĩa (không rõ năm sinh, mất năm 1786) cho xây dựng trên chính quê hương mình. Theo sử sách, Lê Trung Nghĩa người làng Tu, thôn Nhuệ thuộc xã An Hoạch, tổng Quảng Chiếu, huyện Đông Sơn (nay là phường An Hoạch, TP Thanh Hoá). Vì nhà nghèo nên ông phải bỏ quê ra đi tránh việc nấu chè kho khao làng theo tục lệ. Sau khi rời làng ông đi lính, được chọn làm quân cấm vệ và đã tình nguyện tịnh thân để phục vụ trong cung, thăng đến chức Đô đốc Tổng trấn tước Quận Công, mọi người quen gọi là Quận Mãn.

Lăng mộ Quận Mãn trước đây có đền thờ, song do chiến tranh tàn phá, nay chỉ còn lại nền móng cùng một số hiện vật bằng đá với hai dãy tượng voi, ngựa và hổ đá, 10 tượng quan văn võ.

Hai bên lối vào khu lăng mộ chính có hai con hổ đá cao gần 1,5m đứng canh gác.

Trước bậc thềm là cặp rồng đá được chạm trổ tinh xảo nằm hai bên cửa thềm lên xuống sân lăng.

Toàn bộ mặt sân của lăng được lát đá, hai bên là hai hàng tượng đá đứng chầu, mỗi bên có năm vị quan văn, năm vị quan võ, một đôi ngựa và một đôi voi.

Tượng quan...

Tượng ngựa được tạo tác cầu kỳ, mang nét điển hình của nghệ thuật điêu khắc thế kỷ XVIII.

Tượng voi quỳ là mô típ quen thuộc của kiến trúc lăng mộ đá xưa.

Nằm ở vị trí cao nhất là hai chiếc ngai bằng đá, chiếc lớn đặt trên một bệ đá hình vuông, mỗi chiều khoảng 2 m, dày khoảng 0,4 m.

Trong quần thể lăng có 4 tấm bia đá, mỗi tấm cao khoảng 2 m, rộng 1,2 m, dày 0,15 m được xếp vào loại bia đá đẹp nhất nhì ở xứ Thanh. Diềm và trán bia có nhiều hoạ tiết hoa văn tinh xảo.

Nội dung văn bia bằng chữ Hán, ghi lại tiểu sử Mãn Quận công và tên các làng cúng tế, địa giới, điện tích đất xưa kia của 9 làng và nơi đặt khu lăng mộ.

Bia và tượng đá ở lăng Quận Mãn được đánh giá là công trình nghệ thuật cuối cùng của thời Lê Trung Hưng còn tồn tại với quy mô và số lượng lớn.

Trải qua thời gian, biến cố, nhiều hiện vật ở lăng Quận Mãn đã xuống cấp.

Trong số đó, tượng rùa bằng đá xanh nguyên khối chiều dài gần 1,5 m, rộng 1 m, cao hơn 50 cm, đã bị bom Mỹ gây sứt mẻ nhiều bộ phận.

Hàng năm khu lăng mộ có nhiều người dân địa phương cũng như khách thập phương đến dâng lễ và tham quan.

Hoàng Đông