Chủ động phương án di dời người dân sinh sống trong vùng có nguy cơ bị sạt lở

Với phương châm “Chủ động phòng tránh - Đối phó kịp thời - Khắc phục hiệu quả”, ngay sau khi thực hiện việc sáp nhập các đơn vị hành chính, các xã miền núi của tỉnh đã khẩn trương rà soát, xây dựng phương án, kịch bản sơ tán dân tại các khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét và sạt lở đất, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.

Các lực lượng hỗ trợ người dân xã Thiết Ống bị ngập lụt trong cơn bão số 10 năm 2025 đến nơi an toàn.

Xã Thiết Ống được thành lập trên cơ sở hợp nhất toàn bộ diện tích và dân số của xã Thiết Kế và Thiết Ống cũ. Là xã có địa bàn rộng, có nhiều thôn sinh sống dọc theo các sườn núi và ven suối, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đất khi có mưa lớn kéo dài. Ngay khi đi vào hoạt động, xã đã kiện toàn ban chỉ huy phòng thủ dân sự, phân công nhiệm vụ rõ cho từng thành viên, bảo đảm sự thống nhất trong công tác chỉ đạo và điều hành phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Trên cơ sở đánh giá thực tế, xã đã xây dựng và phê duyệt phương án ứng phó thiên tai năm 2025, xác định cụ thể các khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập úng và lũ quét; những vị trí dân cư phải sơ tán khi thời tiết diễn biến phức tạp; đồng thời chuẩn bị đầy đủ các điều kiện theo phương châm “4 tại chỗ”. Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, trong cơn bão số 10 vừa qua, dù lượng mưa lớn kéo dài, nhiều khu vực bị ngập cục bộ, nhưng xã Thiết Ống đã chủ động sơ tán 33 hộ dân ở các khu vực ngập lụt đến nơi an toàn.

Qua rà soát, toàn xã hiện có 8 hộ với 28 nhân khẩu tại thôn Luồng đang sinh sống trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao. Những hộ này được đưa vào danh sách theo dõi đặc biệt và nằm trong nhóm ưu tiên sơ tán khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Ngoài ra, trên địa bàn xã còn có nhiều tuyến giao thông quan trọng như Quốc lộ 217, Quốc lộ 15A, các tuyến đường tỉnh và liên thôn, cùng các cầu tràn, thường xuyên bị ngập sâu hoặc sạt lở trong các đợt mưa lớn, gây chia cắt giao thông và ảnh hưởng đến công tác cứu hộ, cứu nạn. Đây cũng là các vị trí xã đã tổ chức cắm biển cảnh báo, đặt rào chắn và bố trí lực lượng ứng trực khi có mưa bão.

Theo Chủ tịch UBND xã Thiết Ống Lê Thị Tâm: “Việc chủ động chuẩn bị phương án sơ tán dân là nhiệm vụ cấp thiết. Để bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của Nhân dân, xã đã chủ động rà soát, xây dựng phương án di dời người dân ở khu vực có nguy cơ sạt lở về nơi tạm cư an toàn. Đồng thời, tổ chức lực lượng hỗ trợ đi lại, thực hiện cứu hộ, cứu nạn khi cần thiết. Xã cũng tiến hành cắm biển cảnh báo tại những tuyến đường, khu vực tiềm ẩn nguy cơ sạt lở cao để người dân biết và hạn chế đi lại. Về lâu dài, địa phương rất mong được các ngành của tỉnh quan tâm đầu tư khu tái định cư để các hộ sinh sống trong vùng sạt lở có điều kiện chuyển đến nơi an toàn, ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế”.

Qua rà soát khu vực miền núi của tỉnh có 2.167 hộ/9.184 khẩu ở khu vực có nguy cơ xảy ra lũ quét và 6.603 hộ/28.237 khẩu của 75 xã ở khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở đất cần phải sơ tán khi có thiên tai xảy ra. Đây là con số lớn, đòi hỏi các địa phương phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động thực hiện các giải pháp phòng tránh. Để đáp ứng yêu cầu trong tình huống thiên tai diễn biến nhanh và bất ngờ, các xã đã xây dựng kế hoạch phòng tránh lũ quét, sạt lở đất đến từng thôn, bản. Đồng thời, chuẩn bị dự trữ nhu yếu phẩm thiết yếu hỗ trợ người dân khi đi sơ tán, gồm 1.390 tấn gạo tẻ, hơn 232.000 thùng mỳ tôm, gần 540.000 chai nước uống đóng chai, 881 tấn muối, cùng hơn 2 triệu lít các loại nhiên liệu như dầu diezel, xăng và dầu hỏa. Đây là nguồn dự trữ bảo đảm người dân tại các khu sơ tán có đủ lương thực, nước uống và các nhu yếu phẩm trong thời gian sơ tán.

Cùng với đó, các xã chỉ đạo lực lượng chức năng cắm biển cảnh báo, dựng rào chắn và bố trí người trực tại các khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất; kiểm tra, hướng dẫn người dân và phương tiện khi đi qua các ngầm tràn, suối trong thời điểm mưa lớn. Các đoàn thể địa phương thường xuyên tổ chức hướng dẫn kỹ năng phòng tránh lũ quét, sạt lở đất cho người dân; khuyến cáo không ngủ lại ở lán rẫy khi trời mưa, không băng qua suối khi nước lớn. Đối với những khu vực đã xảy ra sạt lở trong các đợt mưa bão năm 2025, các địa phương đang đẩy nhanh tiến độ khắc phục, xử lý các điểm sụt lún, nứt đất, khơi thông đất đá vùi lấp đường giao thông. Đồng thời, yêu cầu các lực lượng chức năng trực 24/24 giờ trong thời điểm mưa bão, theo dõi diễn biến địa chất, không để người và phương tiện đi vào vùng nguy hiểm.

Bên cạnh công tác ứng phó, các địa phương đang đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án sắp xếp, ổn định dân cư ở các vùng có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Trong đó, đề án sắp xếp dân cư vùng thiên tai giai đoạn 2021-2025 của tỉnh được xem là nhiệm vụ trọng tâm. Khi hoàn thành, đề án sẽ góp phần quan trọng giúp các hộ dân tại vùng nguy hiểm được chuyển đến nơi ở mới an toàn hơn, ổn định sản xuất, giảm nghèo bền vững.

Bài và ảnh: Hải Đăng