Bảo đảm cung ứng phân bón cho sản xuất vụ đông

Vụ đông là vụ sản xuất quan trọng, vừa giúp nông dân tăng thêm thu nhập, vừa bảo đảm nguồn cung rau màu và cây lương thực cho thị trường, đồng thời góp phần luân canh, cải tạo đất. Trong chuỗi sản xuất ấy, phân bón giữ vai trò quyết định năng suất và chất lượng cây trồng. Thế nhưng việc bảo đảm nguồn cung phân bón vẫn là thách thức khi giá vật tư nông nghiệp biến động, chi phí vận chuyển tăng và yêu cầu quản lý chất lượng ngày càng khắt khe.

Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông chuẩn bị nguồn phân bón phục vụ sản xuất vụ đông.

Theo kế hoạch của ngành nông nghiệp, vụ đông năm 2025 Thanh Hóa phấn đấu gieo trồng trên 47.000ha cây trồng các loại, trong đó ngô khoảng 14.000ha, phấn đấu năng suất ước đạt 48 tạ/ha. Với diện tích này, sản lượng vụ đông toàn tỉnh có thể đạt trên 225.000 tấn nông sản các loại, góp phần quan trọng bảo đảm nguồn cung thực phẩm, thức ăn chăn nuôi cũng như nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Đây là mục tiêu lớn, đòi hỏi sự chuẩn bị chu đáo ngay từ đầu vụ, đặc biệt trong việc bảo đảm nguồn phân bón cả về số lượng, chất lượng và giá cả hợp lý.

Thực tế cho thấy Thanh Hóa có lợi thế lớn trong việc chủ động nguồn phân bón. Toàn tỉnh hiện có khoảng 1.300 cơ sở sản xuất và kinh doanh, trong đó 19 đơn vị vừa sản xuất vừa kinh doanh, 35 doanh nghiệp và đại lý lớn, cùng 1.246 cửa hàng, hộ cá thể kinh doanh phân bón. Mỗi năm, các cơ sở này cung ứng trung bình khoảng 900.000 tấn phân bón các loại cho thị trường trong tỉnh, đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu canh tác. Riêng 9 tháng năm 2025, các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn đã cung ứng ra thị trường hơn 143.800 tấn phân bón, tăng tới 16,7% so với cùng kỳ năm 2024. Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông - doanh nghiệp dẫn đầu ngành phân bón Thanh Hóa đặt mục tiêu cung ứng 260.000 tấn sản phẩm trong năm nay. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp khác như Sông Mã, Thần Nông, Lam Sơn... cũng đã có kế hoạch dự trữ và phân phối phục vụ bà con ngay từ đầu vụ. Đặc biệt, dự án Nhà máy phân lân nung chảy và NPK Văn Điển tại Khu Công nghiệp Bỉm Sơn với công suất hàng trăm nghìn tấn/năm nếu tái khởi động sẽ giúp tăng thêm nguồn cung ngay trong tỉnh.

Nhờ nền sản xuất trong nước ngày càng lớn mạnh, giá phân bón tại Thanh Hóa từ đầu năm đến nay cơ bản ổn định. Tại nhiều địa phương trên toàn tỉnh, giá urê hiện dao động ở mức 610.000 - 640.000 đồng/bao 50kg, phân NPK 20-20-15 Đầu Trâu ở mức 950.000 - 980.000 đồng/bao, NPK 16-16-8 ở mức 720.000 - 740.000 đồng/bao. So với giai đoạn biến động mạnh của thị trường thế giới năm 2021-2022, đây là mức giá “dễ thở” hơn với nông dân. Tuy nhiên, việc Nhà nước áp thuế VAT 5% đối với mặt hàng phân bón từ ngày 1/7/2025 cũng khiến doanh nghiệp và người tiêu dùng chịu thêm một phần chi phí. Bên cạnh đó, giá nguyên liệu, xăng dầu và chi phí logistics tăng đã tạo sức ép lớn, khiến nguy cơ biến động giá trong các tháng cao điểm vụ đông là hoàn toàn có thể.

Ngoài giá cả, chất lượng phân bón trên thị trường cũng là vấn đề đáng lo ngại. Thời gian qua, Thanh Hóa đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm, từ sản phẩm kém chất lượng đến giả mạo nhãn hiệu, gây thiệt hại trực tiếp cho nông dân. Nếu không kiểm soát chặt, đây sẽ là lỗ hổng lớn ảnh hưởng đến cả vụ đông. Bên cạnh đó, nông dân vùng sâu, vùng xa còn gặp khó vì đường sá cách trở, chi phí vận chuyển cao, giá cả đội lên; nhiều hộ lại thiếu vốn đầu vụ phải mua thiếu, trả chậm dẫn đến áp lực tài chính sau thu hoạch.

Để vụ đông đạt hiệu quả, cùng với sự chủ động của doanh nghiệp, các cấp, ngành trong tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Trọng tâm là công tác dự báo và lập kế hoạch cung ứng sát với cơ cấu cây trồng từng địa phương, giúp doanh nghiệp chuẩn bị nguồn dự trữ phù hợp, nhất là các loại phân thiết yếu như urê, NPK, phân lân và phân hữu cơ vi sinh. Cùng với đó, mạng lưới phân phối được mở rộng, hỗ trợ vận chuyển để đưa phân bón đến cả những vùng khó khăn, bảo đảm bà con tiếp cận thuận lợi. Đồng thời, công tác quản lý chất lượng cũng được siết chặt như tăng cường thanh tra, lấy mẫu định kỳ, ứng dụng tem chống giả, truy xuất nguồn gốc và công khai minh bạch doanh nghiệp vi phạm, nhằm tạo niềm tin cho nông dân khi sử dụng.

Về phía người sản xuất, vấn đề tài chính luôn là rào cản lớn. Do đó, các chính sách tín dụng, mua phân bón trả chậm hoặc trả dần sau thu hoạch cần được nhân rộng. Một số doanh nghiệp như Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông đã triển khai mô hình này, giúp giảm áp lực vốn đầu tư đầu vụ cho nông dân. Ngoài ra, khâu kỹ thuật sử dụng phân bón cũng phải được chú trọng. Thực tế vẫn còn tình trạng bà con bón phân không hợp lý, lạm dụng phân hóa học, dẫn đến lãng phí và giảm chất lượng đất. Bởi vậy, ngành nông nghiệp cần tăng cường tập huấn, hướng dẫn cụ thể cách bón phân cân đối, kết hợp phân hữu cơ - vi sinh - hóa học đúng liều lượng, thời điểm, nhằm vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường.

Ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng Giám đốc Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông, chia sẻ: “Để đồng hành cùng bà con nông dân trong vụ đông, chúng tôi đã lên kế hoạch dự trữ hơn 60.000 tấn phân bón các loại ngay từ đầu tháng 9, đảm bảo cung ứng kịp thời, không để xảy ra tình trạng khan hiếm cục bộ. Tiến Nông cũng đang mở rộng thêm nhiều đại lý tại các vùng miền núi để bà con tiếp cận dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, công ty tiếp tục triển khai chương trình bán hàng trả chậm, đồng hành cùng bà con trong giai đoạn khó khăn về vốn, đồng thời cam kết đưa ra thị trường những sản phẩm đạt chuẩn, chất lượng cao, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng”.

Với quyết tâm của chính quyền, sự chủ động của doanh nghiệp và tinh thần đồng hành của người nông dân, Thanh Hóa hoàn toàn có thể bảo đảm cung ứng phân bón đầy đủ, kịp thời, chất lượng cho vụ đông. Đây sẽ là tiền đề để vụ sản xuất quan trọng này đạt hiệu quả cao, góp phần ổn định an ninh lương thực, nâng cao giá trị nông sản và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Bài và ảnh: Chi Phạm