Mã giang… thơ mộng, trữ tình

Không hiền hòa, cũng chẳng náo nhiệt, tráng lệ, sông Mã giữ cho mình một nét đẹp riêng ít nơi nào có được.

Sông Mã, theo tiếng Mường cổ gọi là sông Mạ, có nghĩa sông mẹ, với tổng chiều dài 512km (trên lãnh thổ Việt Nam dài 410 km). Sông Mã bắt đầu bằng hợp lưu các con suối ở vùng biên giới Việt – Lào tại tỉnh Điện Biên, xuyên qua đất Sơn La, đến biên giới Lào - Việt thì đổ vào Thanh Hóa qua vùng biên giới Tén Tằn, Mường Lát, ra Biển Đông qua cửa Hới (Sầm Sơn), hai cửa phụ là sông Lèn và Lạch Trường.

Ngoài sự mênh mang rộng dài của sông nước, dòng sông Mã còn cho chúng ta nhiều cảnh sắc đẹp đến nao lòng.

Hai bên bờ sông là màu xanh ngút ngàn của điệp trùng núi đồi, đồng bãi.

Thi thoảng, lại bắt gặp hình ảnh những chiếc thuyền nan nhỏ, bồng bềnh giữa bao la sông nước. Bao năm qua, dọc hai bên bờ sông Mã người dân vẫn lặng lẽ mưu sinh.

Mỗi khi hoàng hôn buông xuống đã khiến biết bao người phải bâng khuâng, xao xuyến để rồi đã bao lần sông Mã đi vào thơ ca, nhạc họa...

Không chỉ thơ mộng, trữ tình… sông Mã còn được biết đến với nhiều địa danh danh lịch sử, văn hóa gắn liền với các vùng đất hai bên bờ sông.

Đền Cô Bơ, nằm ngay bên bờ tả ngã ba sông thuộc đất Hà Trung là địa danh nổi tiếng thờ hóa thân của Mẫu Liễu Hạnh, đây là nét đặc trưng của tục thờ Đạo Mẫu ở xứ Thanh.

Phủ Vàng, nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh, ở núi Chùa, làng Vàng, xã Hoằng Xuân (huyện Hoằng Hóa)…

Mã giang từ thượng nguồn trở về với mẹ biển cả, đi qua thành phố Thanh Hóa cùng với dãy núi Hàm Rồng đã tạo nên một danh thắng Hàm Rồng không nơi nào có được. Đến với xứ Thanh, chúng ta không thể bỏ qua cây cầu Hàm Rồng bắc qua dòng dòng sông Mã, nơi đây đã gắn liền với những biến cố, thăng trầm lịch sử trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc.

Nào là ngọn đồi C4 anh hùng, Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng, núi Ngọc, núi Cánh Tiên, đến những bãi ngô xanh mướt… tất cả đã tạo nên một bức tranh sơn thủy, hữu tình.

Hay một làng cổ Đông Sơn (Phường Hàm Rồng, TP Thanh Hóa) mằm nép mình bên bờ Nam sông Mã thơ mộng, được bao bọc với các dãy núi đá nhỏ, đồi đất thấp nằm xen kẽ lẫn nhau, tất cả hiện lên như một bức tranh thu nhỏ của một làng quê Việt Nam truyền thống, mang đậm nét văn hóa lâu đời.

Bên kia sông đối diện dãy núi Rồng là một bãi bồi rộng lớn. Vào mùa đông, bà con trồng rau cải, hoa tam giác mạch, hoa cánh bướm… đã trở thành điểm đến ý tưởng để du khách lưu lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp khi về với xứ Thanh.

Mạn sông này còn có chùa Sùng Nghiêm đến Nghè Yên Vực, thuộc làng Yên Vực, phường Tào Xuyên, TP Thanh Hóa.

Dòng Mã giang đã góp phần tạo nên cho vùng đất quê Thanh những di tích, danh thắng, những nét văn hóa độc đáo mà ít nơi nào có được.

Hoài Thu