Tăng trưởng thu nội địa từ không gian mới

Những năm gần đây, Thanh Hóa liên tục ghi dấu ấn về tăng trưởng thu ngân sách nội địa, giữ vững vị trí trong nhóm những địa phương có số thu lớn của cả nước. Thành công này không chỉ đến từ sự phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 mà còn là kết quả của chiến lược mở rộng và khai thác hiệu quả “không gian mới” - khái niệm bao hàm cả hạ tầng hiện đại, các khu kinh tế - công nghiệp năng động, tốc độ đô thị hóa nhanh và môi trường đầu tư thuận lợi.

Hoạt động sản xuất tại Công ty TNHH Công nghiệp Intco Việt Nam, đóng góp cho nguồn thu nội địa của Thanh Hóa.

Năm 2022, tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) của tỉnh lần đầu vượt mốc 50.000 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt hơn 30.000 tỷ đồng - cột mốc quan trọng đưa Thanh Hóa vào nhóm tỉnh “thu ngân sách lớn”. Năm 2023, dù thị trường bất động sản và xuất khẩu gặp “khó”, tỉnh vẫn thu 41.920 tỷ đồng NSNN, riêng thu nội địa đạt 24.810 tỷ đồng, đứng đầu Bắc Trung bộ. Đến năm 2024 đà tăng trưởng được đẩy mạnh, thu nội địa do ngành thuế Thanh Hóa thực hiện đạt 35.669 tỷ đồng, vượt 62% dự toán tỉnh giao, tăng 35% so với cùng kỳ.

Bước sang 2025, sức bật từ không gian mới tiếp tục phát huy tác dụng. 6 tháng đầu năm 2025, thu NSNN đạt khoảng 27.528 tỷ đồng, bằng 60,5% dự toán và 92,8% cùng kỳ, trong đó thu nội địa 16.548 tỷ đồng, bằng 60,2% dự toán và 90% cùng kỳ. Trong 7 tháng năm 2025, thu ngân sách của tỉnh đạt trên 33.800 tỷ đồng; bằng 74,3% dự toán. Đây là những con số ấn tượng, phản ánh năng lực hút vốn của Thanh Hóa nhờ hạ tầng ngày càng hoàn thiện và môi trường đầu tư thuận lợi.

Đi sâu vào cơ cấu, thu nội địa của Thanh Hóa đến từ nhiều nguồn khác nhau, phản ánh rõ sức sống kinh tế của tỉnh. Nguồn thu lớn nhất vẫn là từ khu vực sản xuất, kinh doanh, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng và các khoản phí, lệ phí. Những “đầu tàu” như Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Xi măng Long Sơn, Xi măng Bỉm Sơn... mỗi năm đóng góp hàng trăm đến hàng nghìn tỷ đồng. Riêng Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn với sản lượng ổn định và quy mô lớn, đã trở thành trụ cột về thuế VAT và thuế tiêu thụ đặc biệt.

Bên cạnh đó, thu từ đất đai và bất động sản tiếp tục là nguồn bổ sung quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều khu đô thị mới được đưa vào khai thác. Các phiên đấu giá quyền sử dụng đất thành công đã mang về hàng nghìn tỷ đồng, giúp cân đối ngân sách và tạo điều kiện đầu tư hạ tầng.

Nguồn thu từ khai thác tài nguyên, khoáng sản cũng đóng vai trò ổn định ngân sách. Với lợi thế về đá, cát, sỏi, đá vôi, crôm..., Thanh Hóa đã triển khai đấu giá công khai các mỏ, tăng cường giám sát hoạt động khai thác, vừa hạn chế thất thoát vừa bảo đảm nguồn thu lâu dài.

Lĩnh vực dịch vụ, thương mại, du lịch đang nổi lên như một “mạch thu” mới. Dịch vụ logistics tại Nghi Sơn, Bỉm Sơn cũng đang mở rộng nhanh, đóng góp đáng kể cho ngân sách...

Sự bứt phá của các nguồn thu nội địa xuất phát từ việc Thanh Hóa đã và đang tạo dựng “không gian mới” cho phát triển. Tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, hạ tầng cảng biển, khu công nghiệp và dịch vụ hậu cần được đầu tư đồng bộ, thu hút hàng loạt dự án quy mô lớn trong lĩnh vực lọc hóa dầu, vật liệu xây dựng, chế biến thủy sản, sản xuất linh kiện điện tử. Cùng với đó, các khu công nghiệp Hoàng Long, Lễ Môn, Lam Sơn- Sao Vàng... đang trở thành điểm đến của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo thêm hàng vạn việc làm và nguồn thu thuế ổn định.

Hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ từ quốc lộ, cao tốc, đường ven biển tới mạng lưới đường nông thôn đã rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy quá trình đô thị hóa. Sự mở rộng các khu đô thị mới không chỉ làm tăng giá trị đất mà còn đem lại nguồn thu lớn từ đấu giá quyền sử dụng đất, chuyển nhượng bất động sản. Cùng với đó, công tác quản lý tài nguyên được chấn chỉnh, các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép bị xử lý nghiêm, đảm bảo nguồn thu hợp pháp và bền vững.

Ngành thuế, hải quan của tỉnh cũng đi đầu trong cải cách thủ tục hành chính, áp dụng hóa đơn điện tử, dịch vụ công trực tuyến, rút ngắn thời gian và chi phí nộp thuế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh, từ đó đóng góp nhiều hơn cho ngân sách.

Với nền tảng “không gian mới” này, Thanh Hóa đang sở hữu một “bệ phóng kép” vừa mở rộng dư địa phát triển sản xuất, kinh doanh, vừa tạo ra nguồn thu nội địa đa dạng và bền vững. Để duy trì đà tăng trưởng, Thanh Hóa tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng, mở rộng quỹ đất sạch cho các dự án lớn, tăng tỷ trọng thu từ sản xuất, kinh doanh, giảm phụ thuộc vào thu từ đất, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, công khai trong quản lý tài nguyên và đấu giá tài sản.

Với cách tiếp cận đồng bộ và quyết liệt, Thanh Hóa hoàn toàn có cơ sở để duy trì vị thế là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về tăng trưởng thu nội địa, đóng góp ngày càng lớn cho ngân sách quốc gia, và khẳng định vai trò là cực tăng trưởng mới của khu vực Bắc Trung bộ.

Bài và ảnh: Chi Phạm