Quan Sơn: Thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ rừng bền vững, hiệu quả

Huyện Quan Sơn có trên 92.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó diện tích có rừng là trên 82.000 ha. Rừng Quan Sơn được xác định là vùng trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng trong mùa hanh khô, nhất là trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Trong đó, 3.191,9 ha rừng tại 7 xã trọng điểm gồm: Na Mèo, Mường Mìn, Sơn Thủy, Sơn Hà, Sơn Điện, Tam Thanh và xã Tam Lư có vật liệu cháy như cây nứa, vầu, lau lách, thảm thực bì rất dày, đặc biệt là diện tích rừng nứa, vầu đang bị khuy, được xác định luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy rất cao, ở cấp rất nguy hiểm trong mùa khô.

Hạt Kiểm lâm Quan Sơn và chủ rừng kiểm tra công tác PCCCR tại xã Sơn Hà.

Thực tế sản xuất nương rẫy có nhiều diễn biến phức tạp, do các diện tích đất trống cơ bản đã trồng rừng trong nhiều năm qua, nương rẫy của Nhân dân đang sản xuất đã bạc màu, đặc biệt là ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ các năm vừa qua, nhiều diện tích sản xuất nương rẫy, diện tích sản suất lúa nước đã bị vùi lấp, dẫn đến tình trạng người dân thiếu đất sản xuất... Hết mùa trồng trọt, một bộ phận người dân thường vào rừng săn bắn và khai thác lâm sản phục vụ nhu cầu của gia đình và tạo nguồn thu nhập, gây áp lực cho an ninh rừng trên địa bàn. Ngoài ra, nhu cầu sử dụng gỗ gia dụng, nhất là gỗ làm nhà lớn, tình trạng đốt ong lấy mật khá phổ biến, việc đốt nương làm rẫy của người dân nước bạn giáp với vùng biên huyện Quan Sơn gây cháy lan... là những nguyên nhân chính gây cháy rừng, mất an ninh rừng trên địa bàn. Trong khi đó, kinh phí phục vụ cho công tác tập huấn, huấn luyện nghiệp vụ chữa cháy rừng cho các lực lượng bảo vệ rừng (BVR), phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) của các xã, thị trấn rất hạn chế. Công tác phối hợp, trao đổi thông tin với các cụm, bản giáp biên của nước bạn Lào còn chưa thường xuyên; kinh phí cho chương trình phối hợp không có, đang tiềm ẩn mối lo cháy rừng cao trong mùa khô hanh.

Nhận thức rừng không chỉ là nguồn tài nguyên quý, có giá trị lớn về sinh thái, môi trường, góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh - quốc phòng mà còn góp phần thiết thực tạo thêm việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho đồng bào địa phương, Huyện ủy, UBND huyện, các xã, thị trấn, các ngành chức năng, chủ rừng và người dân trên địa bàn huyện Quan Sơn đã chủ động thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp bảo vệ và phát triển rừng (BV&PTR), PCCCR.

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Quan Sơn Nguyễn Hữu Hậu, cho biết: Theo chức năng, nhiệm vụ, Hạt Kiểm lâm huyện Quan Sơn đã chỉ đạo kiểm lâm viên (KLV) công tác địa bàn chủ động tham mưu, giúp cho chủ tịch UBND các xã, thị trấn rà soát các khu vực trọng điểm về an ninh rừng, cháy rừng, xây dựng và triển khai thực hiện phương án BVR, phương án PCCCR theo phương châm “4 tại chỗ”. Phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tham gia BVR, PCCCR có hiệu quả. Các xã trên địa bàn đã tăng cường thực hiện tốt trách nhiệm quản lý Nhà nước về rừng và đất lâm nghiệp; triển khai nhiều giải pháp quyết liệt để BVR, PCCCR, quản lý lâm sản. Tổ chức cho các hộ gia đình ký cam kết BVR, PCCCR; phối hợp với các cơ quan chức năng tập trung quản lý chặt chẽ 617,37 ha đất quy hoạch canh tác nương rẫy cũ tại 3 bản người Mông thuộc xã Na Mèo và Sơn Thủy. Việc ngăn chặn tình trạng phá rừng, khai thác rừng, buôn bán, vận chuyển, kinh doanh, chế biến lâm sản trái pháp luật được tăng cường thực hiện. Ngoài đưa KLV về địa bàn tham mưu cho chính quyền cơ sở để BVR tại gốc, hạt kiểm lâm đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tăng cường tuần tra, kiểm tra an ninh rừng tại các khu vực trọng điểm, khu vực giáp ranh còn giàu tài nguyên.

Chú trọng công tác tuyên truyền kết hợp với tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm pháp luật về lâm nghiệp. Đổi mới công tác trinh sát, phương thức hoạt động tuần tra các vùng rừng còn giàu tài nguyên và biết dựa vào chính quyền, Nhân dân để phát hiện và ngăn chặn các đối tượng xấu lén lút vào rừng khai thác gỗ trái phép. Công tác quản lý lâm sản, tang vật sau khi xử lý cũng được quan tâm bảo vệ tốt, chế độ xuất, nhập đúng nguyên tắc, đúng quy chế, không để xảy ra thất thoát hoặc thiếu hụt. Kiểm tra, giám sát khai thác lâm sản của các đơn vị, người dân trên địa bàn đúng quy định.

Hạt Kiểm lâm Quan Sơn đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền từ huyện xuống xã ban hành hệ thống văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, BV&PTR. Triển khai thực hiện các giải pháp chủ động trong công tác BVR, PCCCR. Xác định nguyên nhân chính, đề ra các giải pháp trọng tâm, cụ thể để thực hiện. Trong đó, nổi bật là tham mưu cho trưởng ban chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững huyện báo cáo thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện kiểm tra, giám sát trách nhiệm quản lý, BV&PTR đối với các xã trọng điểm về an ninh rừng và cháy rừng. KLV đã tham mưu cho đảng ủy các xã, thị trấn ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, BV&PTR. Tham mưu cho chủ tịch UBND các xã, thị trấn kiện toàn ban chỉ đạo cấp xã, xây dựng kế hoạch, phương án BVR, PCCCR theo phương châm “4 tại chỗ".

Ngoài lực lượng nòng cốt và các phương tiện phục vụ BVR, PCCCR ở cấp huyện, cấp xã và các chủ rừng đã thành lập được 91 tổ, đội quần chúng với hơn 1.000 người tham gia BVR, PCCCR. Hạt kiểm lâm đã tham mưu cho UBND huyện phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hai hội nghị tập huấn tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lâm nghiệp gắn với phát động cộng đồng dân cư xây dựng mô hình quản lý nguồn lửa đảm bảo an toàn trong và ven rừng. Rà soát lực lượng, phương tiện, hậu cần để sẵn sàng ứng cứu khi có cháy rừng xảy ra. Tiếp tục triển khai đề án tiếp nhận và xử lý thông tin, kiến nghị, đề nghị của Nhân dân về công tác kiểm lâm; tổ chức đối thoại với Nhân dân về công tác BVR, hoạt động của kiểm lâm ở cơ sở. Tham mưu cho chính quyền các xã kiện toàn, xây dựng các tổ liên gia tự quản BVR ở cơ sở, đặc biệt chú trọng vùng trọng điểm có nguy cơ mất an ninh rừng. Theo dõi, quản lý cưa xăng, súng săn; quản lý gỗ làm nhà có hiệu quả.

Năm 2022, Hạt Kiểm lâm huyện Quan Sơn đã kiểm tra, phát hiện và xử lý 31 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, thu nộp ngân sách 330 triệu đồng. Kết quả nổi bật là toàn bộ diện tích rừng của Quan Sơn đã được chăm sóc, bảo vệ an toàn. Độ che phủ của rừng hiện nay đạt 89,24%.

Bài và ảnh: Thùy Dương