Phòng học thông minh trước yêu cầu đổi mới

Phòng học thông minh mang lại nhiều lợi ích cho học sinh, giáo viên và cả cán bộ quản lý trường học. Sử dụng các thiết bị thông minh và công nghệ tiên tiến giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả. Đó là nhận định của nhiều cán bộ, giáo viên trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.

Một giờ dạy và học trên nền tảng ứng dụng CNTT của cô, trò Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám (phường Hạc Thành).

Là một trong những trường được chọn triển khai thí điểm xây dựng mô hình phòng học thông minh từ năm học 2020-2021, đến nay 100% phòng học của Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám (phường Hạc Thành) đã, đang được vận hành trên nền tảng ứng dụng các thiết bị thông minh vào giảng dạy và học tập. Cô Nguyễn Thị Hạnh, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám, cho biết: “Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), công nghệ AI trong quản lý, giảng dạy đang là xu thế hiện nay. Nhiệm vụ này cũng đã được nhà trường xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong mỗi năm học. Đặc biệt là từ khi nhà trường được đầu tư 7 phòng học thông minh với nhiều trang thiết bị hiện đại đi kèm. Từ những phòng học thông minh ban đầu cùng hiệu ứng tích cực trong giảng dạy và học tập, đến nay 31 phòng học của nhà trường đều đã được trang bị những thiết bị hiện đại như: ti vi thông minh màn hình lớn, hệ thống âm thanh, đường truyền internet... và được vận hành theo cơ chế phòng học thông minh. Ngoài ra, nhà trường còn có 2 phòng tin học với 35 máy vi tính/phòng, phục vụ tốt yêu cầu chuyển đổi số cũng như hoạt động dạy và học môn tin học cho học sinh từ lớp 3 đến lớp 5”.

Để ứng dụng CNTT và vận hành hiệu quả các phòng học thông minh, ngoài nâng cao nhận thức cho mỗi cán bộ, giáo viên; xây dựng kho học liệu số, hằng năm Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám đều xây dựng và triển khai các chuyên đề đưa CNTT vào mọi hoạt động giáo dục. Ví như trong năm học 2025-2026, nhà trường đã xây dựng chuyên đề “Ứng dụng công nghệ AI trong dạy học”; “Nâng cao năng lực sử dụng hiệu quả các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực, hiện đại”... Những chuyên đề này đặt ra yêu cầu đối với mỗi giáo viên là phải xây dựng những tiết học có sử dụng CNTT, ứng dụng công nghệ AI. Qua đó tạo chuyển biến trong đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.

Tương tự, từ 3 phòng học thông minh được UBND TP Thanh Hóa (cũ) đầu tư trong năm học 2021-2022, đến nay các phòng học tại Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi (phường Hạc Thành) đều được đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ dạy học theo hướng ứng dụng CNTT, công nghệ AI. Cô Nguyễn Thị Thủy, giáo viên giảng dạy môn Tin học, Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, chia sẻ: “Phòng học thông minh đã thổi một “luồng gió mới” cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập của cả giáo viên và học sinh, qua đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng giáo dục. Khi giảng dạy tại phòng học thông minh, giáo viên không chỉ được tiếp cận, ứng dụng CNTT, sử dụng công nghệ AI tạo video, ngữ liệu cho bài giảng mà còn tạo hứng thú học tập cho học sinh thông qua những hình ảnh trực quan, sinh động”.

Theo đánh giá của các nhà trường, khi giảng dạy ở phòng học thông minh, bài giảng của giáo viên sinh động, hấp dẫn hơn; học sinh hứng thú với tiết học; phương pháp giảng dạy của giáo viên cũng linh hoạt hơn. Đặc biệt, các bài giảng của giáo viên đã khai thác có hiệu quả hình ảnh, video phục vụ trực tiếp cho bài học, nhất là các thí nghiệm ảo. Đồng thời, sử dụng được nhiều phương pháp dạy học tích cực do các thiết bị thông minh mang lại, như: phương pháp làm việc cá nhân, phương pháp làm việc nhóm, thuyết giảng kết hợp với trải nghiệm thực tế gián tiếp do công nghệ mang lại...

Vận hành màn hình tương tác phục vụ dạy và học tại phòng học thông minh của Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi.

Như vậy, lợi ích từ phòng học thông minh là dễ dàng nhận thấy, tuy nhiên, thực tế triển khai trong các nhà trường vẫn còn nhiều thách thức, nhất là việc đầu tư trang thiết bị. Theo tính toán của các nhà trường, kinh phí để đầu tư một phòng học thông minh bảo đảm tiêu chuẩn lên tới hàng trăm triệu đồng. Với số tiền này nếu không có sự đầu tư của chính quyền địa phương, ngành chức năng hay kêu gọi từ xã hội hóa thì các nhà trường sẽ rất khó thực hiện. Cô giáo Hoàng Thị Hậu, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, cho biết: “Nếu xét theo tiêu chuẩn phòng học thông minh, hiện nhà trường mới chỉ có 3 phòng được UBND TP Thanh Hóa (cũ) đầu tư từ năm học 2021-2022. Với những tiện ích và hiệu quả mang lại của phòng học thông minh, nhà trường mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của chính quyền địa phương, các tầng lớp Nhân dân trong đầu tư xây dựng thêm các phòng học thông minh bảo đảm tiêu chuẩn, hướng tới xây dựng trường học thông minh trong tiến trình hội nhập và phát triển”.

Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo, hiện tỷ lệ trường áp dụng mô hình lớp học thông minh của tỉnh mới chỉ đạt 18%. Con số này còn khá khiêm tốn so với quy mô hơn 2.000 trường học cùng với trên 28.000 phòng học các cấp trong toàn tỉnh. Thực tế, phòng học thông minh không phải là nhân tố quyết định, nhưng trên nền tảng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và yêu cầu từ thực tiễn, phòng học này đang là xu thế tất yếu đòi hỏi toàn ngành giáo dục phải nỗ lực hơn nữa cùng với sự chung tay của toàn xã hội để hiện thực hóa mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục trong “kỷ nguyên số”.

Bài và ảnh: Phong Sắc