Ngăn nạn bạo hành “blouse trắng”

Gần đây, dư luận xôn xao khi có nhiều vụ bạo hành y, bác sĩ xảy ra. Điểm chung của những vụ việc đều xảy ra ở khoa cấp cứu - nơi các bác sĩ chiến đấu để giành giật sự sống cho bệnh nhân. “Liều thuốc” nào có thể “điều trị” tình trạng bạo lực trong bệnh viện?

Bệnh viện Đa khoa tỉnh triển khai hiệu quả hồ sơ bệnh án điện tử, đăng ký khám trực tuyến, khám theo khung giờ nhằm giảm thời gian chờ đợi, tránh quá tải.

Trung tâm Cấp cứu thuộc Khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực 2, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, lúc đêm muộn đông người, tiếng máy thở, tiếng gọi nhau gấp gáp vang vọng khắp nơi. Ngoài những bệnh nhân nằm mê man, các trường hợp đột quỵ, chấn thương liên tục dồn về. Điều dưỡng Lương Thị Thanh Nhân vừa hoàn tất hồi sức cho một bệnh nhân thì nghe tiếng la hét: “Cho tôi vào, tại sao không cho tôi vào phòng cấp cứu với mẹ”. Rồi một người đàn ông xông vào buồng bệnh, vung tay đánh một điều dưỡng, quát tháo: “Chúng mày làm bác sĩ kiểu gì vậy”. Cả ê kíp trực sững người, áo đẫm mồ hôi, tim đập dồn dập. Rồi như đã quen với cảm giác nghèn nghẹn này, tất cả lại tiếp tục guồng quay công việc. “Mỗi lần như thế, mọi cố gắng dường như bị phủ nhận" - điều dưỡng Nhân chia sẻ.

Chỉ tính từ đầu năm 2025 đến nay, ngành y tế trên cả nước đã ghi nhận liên tiếp 3 vụ người nhà bệnh nhân gây thương tích cho các y, bác sĩ. Đơn cử, ngày 4/5, một nhân viên y tế tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định bị người nhà xô đẩy, đánh vào mặt. Người này sau đó bị khởi tố với cáo buộc gây rối trật tự công cộng. Hay vào hồi tháng 3, một bác sĩ ở tỉnh Gia Lai bị người nhà bệnh nhân hành hung, gây sang chấn tâm lý.

Theo bác sĩ Lâm Tiến Tùng, Trưởng Khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực 2, chuyện nhân viên cấp cứu bị hành hung không hề hiếm gặp. Nhẹ thì quát tháo, nạt nộ, đe dọa, nặng thì đập phá đồ đạc, hành hung y, bác sĩ trong quá trình cấp cứu bệnh nhân. Có y, bác sĩ sau những lần bị hành hung rất hoảng loạn, nhất là với những đồng nghiệp nữ, đến mức có người xin chuyển khoa. Đó cũng là lý do phần nhiều bệnh viện hiện nay tuyển dụng bác sĩ cấp cứu rất khó khăn.

Áp lực khám, chữa bệnh ở trung tâm cấp cứu là rất lớn. Trung bình mỗi ngày, trung tâm phải tiếp nhận và sàng lọc từ 150 - 200 bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, khẩn cấp. Cấp cứu thường tính bằng giây, đa phần thân nhân nôn nóng, lo lắng nên khó giữ bình tĩnh, trong khi nhân viên y tế phải ưu tiên cấp cứu theo mức độ nặng - nhẹ, không phải thời gian chờ. Song nhiều người nhà vẫn cho rằng người thân mình bị bỏ rơi, lơ là. Sự kỳ vọng vượt ngoài khả năng đáp ứng của bệnh viện, cộng với áp lực cảm xúc, đôi khi bị kích động bởi rượu bia, dễ dẫn đến mâu thuẫn. Không loại trừ trường hợp y, bác sĩ cư xử chưa phù hợp khiến cảm xúc leo thang thành xung đột.

Mỗi ngày, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp nhận từ 800 - 1.000 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị cho từ 1.600 - 1.700 bệnh nhân nội trú. Môi trường bệnh viện vốn không thể kiểm soát hoàn toàn số lượng, danh tính người ra vào. Với một bệnh viện tuyến đầu như Bệnh viện Đa khoa tỉnh, việc đảm bảo an ninh trật tự càng không phải là điều dễ dàng. Vì thế, các biện pháp chủ động phòng, chống bạo lực được bệnh viện ưu tiên hàng đầu. Những năm gần đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh, đặc biệt là triển khai hiệu quả hồ sơ bệnh án điện tử, đăng ký khám trực tuyến, khám theo khung giờ... nhằm giảm thời gian chờ đợi, tránh quá tải, giảm nguy cơ xung đột.

Ngoài ra, lực lượng bảo vệ cũng được bệnh viện bố trí, tăng cường trực 24/7 tại các vị trí trọng yếu và bảo đảm tính chủ động trong xử lý tình huống. Nếu có những sự cố về an ninh trật tự, hệ thống cảnh báo và giám sát sẽ được kích hoạt và tùy theo mức độ các đội bảo vệ và công an địa phương sẽ có mặt kịp thời để hỗ trợ.

Tuy nhiên, những giải pháp kỹ thuật chỉ là “phần nổi của tảng băng”. Gốc rễ vấn đề nằm ở hành lang pháp lý. Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi đã có các điều khoản răn đe, song vẫn cần luật riêng về chống bạo hành y tế, quy định rõ quyền hạn, chế tài xử lý, cũng như bảo vệ danh dự, hình ảnh nhân viên trước dư luận và mạng xã hội.

Bài và ảnh: Tăng Thúy