Mở rộng không gian phát triển, “đánh thức” tiềm năng vùng đất Ba Đình

Hình thành trên cơ sở sáp nhập 4 xã Nga Trường, Nga Thiện, Nga Vịnh và Ba Đình - những địa phương từng đối mặt không ít khó khăn khi nhiều tiềm năng chưa được khai thác hiệu quả. Tuy nhiên, bằng những cách làm linh hoạt, từ đổi mới sản xuất nông nghiệp đến thu hút doanh nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, xã Ba Đình đang từng bước mở rộng không gian phát triển, tạo sức bật mới cho kinh tế địa phương, hướng tới nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân.

Nông dân xã Ba Đình liên kết với Công ty GVA trồng dưa Nhật xuất khẩu trên cánh đồng rộng 65ha.

Cánh đồng lớn - mô hình điểm

Khu vực Đồng Bái thuộc địa bàn các xã Nga Trường, Nga Thiện (cũ), nơi trước đây người dân canh tác các loại cây trồng truyền thống như dưa hấu, bí xanh phụ thuộc nhiều vào thị trường tự do, nay đã “khoác” lên mình “màu áo” mới. Trên cánh đồng mẫu lớn rộng 65ha, những luống dưa Nhật xuất khẩu được trồng đồng loạt, thẳng hàng, áp dụng quy trình kỹ thuật thống nhất, mở ra một hướng đi khác biệt cho sản xuất nông nghiệp nơi đây.

Trong mô hình này, nông dân trở thành những “công nhân nông nghiệp” ngay trên chính mảnh đất đã góp vào cánh đồng lớn. Xã Ba Đình đứng ra vận động, tổ chức tích tụ ruộng đất; Công ty GVA (Hà Nội) tham gia từ khâu cung ứng giống, chuyển giao kỹ thuật đến ký kết bao tiêu sản phẩm. Ước tính, mô hình mang lại thu nhập khoảng 140 triệu đồng/ha, cao hơn nhiều lần so với các cây trồng truyền thống trước đây.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Ba Đình Mai Văn Xuân, để triển khai mô hình này, xã đã tổ chức nhiều cuộc họp, trực tiếp vận động người dân góp đất. “Chúng tôi rất kỳ vọng vụ đông đầu tiên trên cánh đồng mẫu lớn sẽ thành công, tạo nền tảng để Ba Đình nhân rộng các mô hình liên kết khác trong thời gian tới”, ông Xuân chia sẻ.

Xã Ba Đình kỳ vọng nhân rộng các mô hình cánh đồng mẫu lớn, liên kết sản xuất với doanh nghiệp trong thời gian tới.

Ba Đình có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp hàng hóa. Sau sáp nhập, địa phương có diện tích tự nhiên trên 27km2, quỹ đất nông nghiệp tương đối lớn, hệ thống kênh mương dài hơn 53km, bảo đảm tưới tiêu chủ động. Diện tích trồng cây hằng năm đạt hơn 2.200ha, trong đó vụ đông là thế mạnh truyền thống. Năm 2025, xã đã tích tụ, tập trung được 36ha đất nông nghiệp để sản xuất quy mô lớn, đạt 100% kế hoạch đề ra; giá trị sản xuất bình quân trên 1ha trồng trọt và nuôi trồng thủy sản đạt 104 triệu đồng/ha. Cơ cấu nông nghiệp của xã cũng đang chuyển dịch theo hướng đa dạng, bền vững. Tổng diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 355ha; chăn nuôi được định hướng phát triển theo mô hình trang trại, gia trại, gắn với công tác phòng, chống dịch bệnh. Các mô hình điểm được địa phương trực tiếp theo dõi, hỗ trợ và từng bước nhân rộng, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.

Mở rộng ngành nghề, tạo sinh kế bền vững

Cùng với đổi mới sản xuất nông nghiệp, xã Ba Đình đang từng bước mở rộng không gian phát triển kinh tế theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, trong đó nông nghiệp chiếm 39,69%, công nghiệp - xây dựng chiếm 36,74%, dịch vụ chiếm 23,57%. Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 67,78 triệu đồng/người/năm, tăng gần 2 triệu đồng so với năm trước.

Một trong những động lực quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Ba Đình là việc phát huy hiệu quả các lợi thế về hạ tầng kinh tế - xã hội. Giai đoạn 2020-2025, nhiều dự án lớn được đầu tư đồng bộ trên địa bàn, vừa phục vụ phát triển sản xuất, vừa tạo diện mạo mới cho vùng đất này. Có thể kể đến các công trình như: tu bổ, nâng cấp đê sông Hoạt; tuyến đường giao thông từ Khu Công nghiệp Bỉm Sơn đến đường bộ ven biển đoạn Nga Sơn; cải tạo, nâng cấp các tuyến đường tỉnh 527, 527B... từng bước được hoàn thiện đã mở ra dư địa lớn để Ba Đình thu hút doanh nghiệp, phát triển công nghiệp - dịch vụ và tạo thêm việc làm cho người lao động.

Công ty TNHH TH Vinasun Việt Nam tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động xã Ba Đình và khu vực lân cận.

Xuất phát điểm chỉ là hộ cá thể buôn bán quần áo nhỏ lẻ, sau 6 năm, Công ty TNHH TH Vinasun Việt Nam đã phát triển thành cơ sở sản xuất hàng may mặc xuất khẩu và 6 vệ tinh sản xuất. Riêng cơ sở tại xã Ba Đình hiện tạo việc làm ổn định cho khoảng 70 lao động địa phương. Theo giám đốc công ty Vũ Thị Huế, thu nhập của người lao động phổ biến từ 6 - 8 triệu đồng/người/tháng; với lao động tay nghề cao, làm việc chính thức, mức thu nhập có thể đạt 14 - 15 triệu đồng/tháng. Nhiều lao động là người địa phương tranh thủ làm việc trong những tháng nông nhàn, song cũng có không ít người gắn bó lâu dài, coi đây là nguồn thu nhập chính. Với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp đang triển khai thủ tục mở rộng cơ sở nhà xưởng tới 500 công nhân.

Chị Nguyễn Thị Tuyết ở thôn An Thọ, chia sẻ: “Trước đây, khi chưa có doanh nghiệp ở làng, tôi phải đi làm ở khu công nghiệp xa. Từ khi xã có công ty, 4 năm nay tôi chuyển về làm tại đây, công việc ổn định, thu nhập khoảng 6 - 7 triệu đồng/tháng, đủ để trang trải cho con cái học hành và còn có phần tiết kiệm”.

Lao động là người địa phương có công việc ổn định với thu nhập khá khi làm việc cho doanh nghiệp ngay tại quê nhà

“Bên cạnh thu hút doanh nghiệp tham gia sản xuất, xã cũng kỳ vọng trong thời gian tới sẽ hình thành các chuỗi kết nối không gian kinh tế, trên cơ sở phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ, không gian làng nghề gắn với khai thác thế mạnh du lịch, đặc biệt là danh thắng động Từ Thức và khu di tích Chiến khu Ba Đình. Trong quy hoạch chung của xã đang chuẩn bị phê duyệt, chúng tôi cũng đã định hướng lại không gian phát triển công nghiệp - dịch vụ, gắn với đề xuất kết nối tuyến đường ven biển với đường cao tốc, đồng thời mở ra những không gian phù hợp cho phát triển du lịch sinh thái khu vực cửa biển Thần Phù”, Phó Chủ tịch UBND xã Ba Đình Mai Văn Xuân chia sẻ.

Giai đoạn 2021-2025, xã có 27 doanh nghiệp được thành lập mới và 4 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy sản xuất, đặc biệt là ngành trồng trọt. Đáng chú ý, dự án Nhà máy dụng cụ thể thao OudorGear với quy mô khoảng 4.000 lao động, tổng mức đầu tư 47 triệu USD, hiện đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng. Khi đi vào hoạt động, nhà máy được kỳ vọng sẽ tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân trong vùng.

Lãnh đạo xã Ba Đình tham quan mô hình sản xuất thủ công mỹ nghệ của Công ty TNHH Đan Việt Handicraft, thôn Trung Điền.

Hiện nay, xã Ba Đình có khoảng 50 doanh nghiệp đang hoạt động. Địa phương tiếp tục đổi mới cách làm, hoàn thiện môi trường sản xuất, kinh doanh, tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp, hộ tiêu thụ và các cá nhân làm dịch vụ thương mại để từng bước hình thành chuỗi giá trị. Định hướng này gắn với vai trò của hội nông dân xã, các mô hình kinh tế cá nhân, hộ sản xuất, kinh doanh giỏi, qua đó tạo động lực thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, hướng tới đạt chuẩn NTM nâng cao trước năm 2030.

Bài và ảnh: Minh Hằng