Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát sử dụng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng

Thời gian qua, hoạt động kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) luôn được Ban quản lý Quỹ Bảo vệ, phát triển rừng và Phòng chống thiên tai tỉnh Thanh Hoá đặc biệt quan tâm, được đưa vào kế hoạch, nhiệm vụ trọng tâm trong công tác thực thi chính sách chi trả DVMTR năm 2022.

Cán bộ Ban quản lý Quỹ đào tạo, tập huấn sử dụng tiền chi trả DVMTR, lồng ghép tuyên truyền hướng dẫn người dân quản lý, sử dụng hiệu quả tiền DVMTR trên địa bàn huyện Mường Lát.

Ngay từ đầu năm, sau khi thông báo đơn giá chi trả tiền DVMTR, đơn vị đã triển khai tổ chức tập huấn công tác sử dụng tiền cho các chủ rừng là tổ chức, UBND cấp xã, cộng đồng dân cư thôn/bản với 7 lớp tập huấn, 278 lượt người tham dự, qua đó lồng ghép tuyên truyền chính sách chi trả DVMTR. Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR, dựa trên cơ sở pháp lý đã được quy định, Ban quản lý Quỹ Bảo vệ, phát triển rừng và Phòng, chống thiên tai xây dựng kế hoạch và tổ chức các đoàn công tác đi kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền DVMTR của chủ rừng là tổ chức, UBND các xã, cộng đồng dân cư thôn/bản được Nhà nước giao trách nhiệm quản lý rừng.

Cụ thể, trong năm 2022, Ban kiểm soát Quỹ phối hợp với Ban quản lý Quỹ Bảo vệ, phát triển rừng và Phòng, chống thiên tai tổ chức đoàn công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện sử dụng tiền chính sách chi trả DVMTR tại 25 đơn vị trên địa bàn các huyện Như Thanh, Thường Xuân, Mường Lát, Lang Chánh với chủ rừng là tổ chức 4 đơn vị, chủ rừng là UBND cấp xã 4 đơn vị, chủ rừng là cộng đồng dân cư thôn/bản 17 thôn/bản. Qua kết quả kiểm tra cho thấy cơ bản các chủ rừng đã thực hiện theo quy định của nhà nước, của tỉnh về việc sử dụng tiền DVMTR.

Đối với các chủ rừng là tổ chức và UBND các xã, việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR tại các đơn vị cơ bản đúng quy định, các đơn vị đã lên kế hoạch sử dụng tiền tập trung chi cho các hộ (tổ, đội) nhận khoán bảo vệ, phát triển rừng, chi cho các hoạt động tuần tra bảo vệ rừng, chi trả lương và các khoản có tính chất tương đối với các đối tượng hợp đồng quản lý bảo vệ, phát triển rừng (10% chi cho công tác quản lý và 90% chi cho công tác bảo vệ rừng). Diện tích rừng được bảo vệ, không để xảy ra hiện tượng chặt phá rừng, cháy rừng trên địa bàn các đơn vị quản lý. Tuy nhiên, quá trình kiểm tra vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Việc giao khoán cho các cộng đồng, tổ đội thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng song hồ sơ nhận khoán chưa đầy đủ theo quy định, việc chi trả cho các đối tượng nhận khoán bảo vệ rừng vẫn dùng tiền mặt để chi trả. Đoàn công tác đã chỉ ra những hạn chế trong quản lý, đồng thời đề xuất phương án, triển khai thực hiện trong thời gian tới.

Các thôn/bản họp chuẩn bị cho công tác kiểm tra, giám sát tại UBND xã Tam Chung, huyện Mường Lát.

Đối với chủ rừng là cộng đồng dân cư thôn/bản, tiền DVMTR chủ yếu được sử dụng nâng cao đời sống, sử dụng vào mục đích chung của cộng đồng, có sự thống nhất của toàn thể người dân trong thôn/bản. Nội dung chi tập trung vào chi trả công cho tổ tuần tra, bảo vệ rừng; chi đầu tư, xây dựng các công trình phúc lợi như xây dựng đường giao thông nông thôn, sửa chữa nhà văn hóa, trụ sở thôn... Việc sử dụng tiền DVMTR được các cộng đồng thôn/bản tổ chức họp dân để cử người đại diện cộng đồng đứng tên nhận tiền; thống nhất phương án sử dụng tiền. Các nội dung này được sự đồng thuận cao của các hộ gia đình trong thôn, bản, được ghi chép bằng biên bản và được UBND xã ký xác nhận. Tuy nhiên qua kiểm tra, tại một số các thôn/bản chưa mở sổ sách theo dõi các khoản thu chi, chưa thực hiện đối chiếu số liệu, chưa có biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt theo quy định; quản lý thu chi tiền chi trả chính sách dịch vụ môi trường rừng còn ghi chung sổ sách với một số chương trình dự án khác... Qua cuộc kiểm tra, giám sát, ban quản lý Quỹ đã có ý kiến với các thôn/bản để khẩn trương khắc phục.

Tiền chi trả DVMTR cho các chủ rừng là nguồn thu nhập tương đối ổn định và có xu thế tăng hằng năm. Do đó, trong thời gian tới ngoài việc thường xuyên, liên tục, thực hiện kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền DVMTR của các chủ rừng, đặc biệt đối tượng sử dụng là UBND xã, cộng đồng thôn/bản, thì cần tăng cường hơn nữa công tác tập huấn, hướng dẫn để việc quản lý, sử dụng tiền DVMTR đảm bảo đúng quy định, đúng mục đích và đạt hiệu quả cao nhất, đáp ứng kỳ vọng của Đảng và Nhà nước khi ban hành chính sách đó là: cải thiện sinh kế cho người dân tham gia giữ rừng, phục vụ công tác bảo vệ, phát triển và quản lý rừng bền vững.

PV