Cải cách toàn diện mô hình trạm y tế xã, hoàn thành trước năm 2030

Bộ Y tế dự thảo Thông tư mới quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của trạm y tế xã, theo đó chuyển đơn vị này về trực thuộc UBND cấp xã, hoàn thành trước năm 2030.

Một trạm y tế tại tỉnh Thanh Hóa (Ảnh: Quách Tuấn).

Bộ Y tế đang lấy ý kiến dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của trạm y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Đây là bước cụ thể hóa các quy định mới về tổ chức bộ máy y tế cơ sở theo Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và Nghị quyết 190 của Quốc hội.

Theo dự thảo, trạm y tế xã là đơn vị sự nghiệp y tế công lập, trực thuộc UBND cấp xã, có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản và trụ sở riêng. Trạm chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện về tổ chức, nhân lực, cơ sở vật chất, tài chính của UBND cấp xã; đồng thời chịu sự hướng dẫn, kiểm tra về chuyên môn, nghiệp vụ của Sở Y tế.

Mở rộng chức năng, tăng vai trò chăm sóc sức khỏe ban đầu

Theo dự thảo, trạm y tế xã có chức năng cung cấp các dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật thuộc nhiều lĩnh vực như phòng bệnh, khám chữa bệnh ban đầu, phục hồi chức năng, quản lý và nâng cao sức khỏe cộng đồng, dân số, chăm sóc bà mẹ - trẻ em, người cao tuổi, bảo đảm thuốc, vắc xin, thiết bị y tế cơ bản và các dịch vụ y tế khác.

Dự thảo quy định chi tiết 20 nhóm nhiệm vụ, trong đó nhấn mạnh việc triển khai giám sát, phòng chống dịch bệnh, khám và điều trị bệnh cấp ban đầu, phục hồi chức năng, quản lý người bệnh mạn tính, điều trị nghiện chất, thực hiện y học cổ truyền kết hợp y học hiện đại, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng ngừa ngộ độc và bảo đảm an toàn thực phẩm.

Trạm y tế xã cũng thực hiện tư vấn, truyền thông, giáo dục sức khỏe, quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử, triển khai các gói dịch vụ y tế cơ bản, tham gia phòng chống thiên tai, thảm họa và ký hợp đồng với cơ quan bảo hiểm xã hội để tổ chức khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Đáng chú ý, đối với đặc khu, vùng khó khăn không có bệnh viện, các trạm y tế có thể được xem xét bố trí giường điều trị nội trú nếu đáp ứng điều kiện chuyên môn, nhân lực và cơ sở vật chất.

Cơ cấu tổ chức và nhân lực

Trạm y tế xã có trưởng trạm và phó trưởng trạm do chủ tịch UBND cấp xã bổ nhiệm. Các đơn vị trực thuộc gồm: Phòng Hành chính tổng hợp (hoặc Văn phòng trạm); Khoa Phòng bệnh, dân số, trẻ em, bảo trợ xã hội; Khoa Khám bệnh hoặc Phòng khám đa khoa; Khoa Dược - Cận lâm sàng và các điểm y tế.

Tùy điều kiện dân số, đặc điểm địa bàn, trưởng trạm có thể đề xuất UBND xã quyết định cơ cấu tổ chức phù hợp, có thể thành lập phòng hoặc tổ chuyên môn.

Danh mục vị trí việc làm gồm bốn nhóm: lãnh đạo - quản lý, chuyên môn nghiệp vụ, chuyên môn dùng chung và hỗ trợ phục vụ. Trong đó, các vị trí chủ chốt bao gồm bác sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, dược sĩ, dân số viên, nhân viên công tác xã hội, chuyên viên hành chính và kế toán.

Số lượng người làm việc, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp được xác định căn cứ vị trí việc làm, phạm vi hoạt động, được cấp có thẩm quyền giao hoặc phê duyệt hằng năm.

Lộ trình chuyển đổi mô hình trước năm 2030

Theo điều khoản chuyển tiếp, các địa phương đủ điều kiện về tổ chức, nhân lực và cơ sở vật chất sẽ chuyển trạm y tế xã thành đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND cấp xã ngay khi Thông tư có hiệu lực.

Với các địa phương chưa đủ điều kiện, Sở Y tế phối hợp Sở Nội vụ xây dựng đề án tổng thể sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở y tế, xác định lộ trình và giải pháp để hoàn thành việc chuyển đổi chậm nhất đến hết ngày 31/12/2030.

Trong thời gian chuyển tiếp, các địa phương được phép duy trì mô hình trạm y tế xã trực thuộc trung tâm y tế khu vực hoặc sáp nhập nhiều trạm thành một, nhưng vẫn phải bảo đảm cung cấp đầy đủ dịch vụ y tế cơ bản cho người dân.

Dự thảo cũng quy định Thông tư này sẽ thay thế Thông tư số 33/2015/TT-BYT về chức năng, nhiệm vụ của trạm y tế xã, phường, thị trấn và bãi bỏ một số nội dung trong Thông tư số 05/2008/TT-BYT.

Theo Dân Trí