Đảng bộ xã Hà Lai - 60 năm xây dựng và trưởng thành

Hà Lai là xã thuộc đồng bằng chiêm trũng, nằm ở phía Đông Nam huyện Hà Trung. Mặc dù có xuất phát điểm thấp, điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, nhưng trong suốt hành trình 60 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng bộ, chính quyền và lớp lớp thế hệ Nhân dân xã Hà Lai qua các thời kỳ vẫn luôn nêu cao tinh thần cách mạng, ý chí phấn đấu, chung sức đồng lòng, vun đắp nên cội nguồn lịch sử - văn hóa, tiếp nối truyền thống cách mạng từng bước xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Đình làng Vân Cô, nơi tổ chức đại hội đảng bộ xã lần thứ V năm 1971.

Vun đắp cội nguồn lịch sử - văn hóa; khơi dậy truyền thống quê hương

Tống Giang xưa (nay là huyện Hà Trung) nói chung, xã Hà Lai nói riêng không chỉ nổi danh là vùng danh lam thắng cảnh, nơi lắng đọng giá trị lịch sử - văn hóa mà còn là những vùng quê cách mạng tiêu biểu, có nhiều đóng góp cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước.

Ngay sau khi Chi bộ Cộng sản Hà Trung được thành lập vào ngày 10–10-1930, trước không khí sôi nổi, sự phát triển, lớn mạnh của các phong trào cách mạng trong cả nước, phong trào cách mạng trên địa bàn xã Hà Lai, cũng như các làng thôn khác trong tổng Phi Lai lúc bấy giờ dần hình thành và trở nên hăng hái, sôi nổi. Trong đó, làng Mậu Yên được xem như hạt nhân, cái nôi cách mạng của tổng Phi Lai.

Không chỉ là nơi sinh thành, nuôi dưỡng những “hạt giống đỏ” cho phong trào cách mạng của quê hương, làng Mậu Yên tích cực tham gia vào Mặt trận Việt Minh, thành lập Chi hội phản đế cứu quốc, ủng hộ nhân lực xây dựng Chiến khu Du kích Ngọc Trạo (Thạch Thành)... Cùng với hoạt động hiệu quả, tích cực của Mặt trận phản đế cứu quốc, Chi hội phản đế cứu quốc làng Mậu Yên được thành lập, lãnh đạo Nhân dân chống lại sự áp bức, bóc lột của bọn thực dân, phong kiến giành được nhiều thắng lợi đã mang lại luồng sinh khí mới, góp phần cổ vũ, thúc đẩy phong trào cách mạng tại địa phương.

Trong khi đó, tình hình trong nước và quốc tế diễn biến phức tạp. Tháng 3–1945, Nhật đảo chính Pháp, chiếm Đông Dương, lập nên chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim và tuyên bố trao trả độc lập cho Việt Nam hòng lừa bịp Nhân dân ta, tạo nên sự hỗn loạn về chính trị, xã hội. Phong trào cách mạng thời điểm này ở các địa phương phát triển hơn lúc nào hết.

Đúng 0 giờ ngày 19-8-1945, cuộc tấn công của lực lượng tự vệ và quần chúng bắt đầu diễn ra ở Hà Trung. Vào lúc 2 giờ sáng, ba hồi trống dõng dạc vang lên tại đình làng Mậu Yên như hiệu lệnh thúc giục, cổ vũ quân và dân địa phương đứng lên tổng khởi nghĩa. Các đội cảm tử, thanh niên cứu quốc, dân quân tự vệ và Nhân dân đã có mặt đông đủ tại sân đình cùng với cờ đỏ sao vàng, cờ búa liềm tung bay trong gió. Trên tay mỗi người đều được trang bị vũ khí như: gươm, giáo, mác, búa, liềm với tinh thần khí thế hừng hực, đội ngũ chỉnh tề, chờ lệnh đi cướp chính quyền, xóa bỏ xiềng xích nô lệ, giành lại độc lập cho quê hương, dân tộc, giành lại cuộc sống tự do cho chính mình. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng đã dẫn dắt toàn dân tộc làm nên cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vĩ đại, phá bỏ xiềng xích nô lệ, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Song hành với lịch sử dân tộc, lịch sử hình thành và phát triển của xã Hà Lai bước sang một thời kỳ mới - thời kỳ củng cố, bảo vệ những thành quả cách mạng xây dựng quê hương, đất nước.

Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ Nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc ta. Ở khắp các xóm làng của huyện Hà Trung, mọi tầng lớp Nhân dân rất vui mừng, phấn khởi tin tưởng vào đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng, của cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Cùng với việc thành lập đơn vị hành chính xã, ngày 12-3-1946 Chi bộ Đảng xã Lê Lai được thành lập và lấy tên là Chi bộ Trần Phú. Với 5 đồng chí đảng viên trung kiên đã được thử thách qua cuộc khởi nghĩa giành chính quyền trong cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Hưởng ứng lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự chỉ đạo trực tiếp của Chi bộ đảng Trần Phú, phong trào xây dựng làng chiến đấu, bảo vệ vùng căn cứ du kích an toàn của huyện được Nhân dân đồng lòng ủng hộ, tạo thành một cứ điểm trong căn cứ địa du kích của huyện Hà Trung. Làng Mậu Yên có 2 đội tự vệ với 28 hội viên, làng Vân Cô có 2 trung đội tự vệ với số lượng 72 hội viên đặt dưới sự chỉ huy của ban xã đội.

Một sự kiện chính trị có ý nghĩa hết sức quan trọng là ngày 19 và 20-2-1947, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh được đón Bác Hồ về thăm và làm việc, Người đã về xã Hà Long và thắp hương tại Lăng Miếu Triệu Tường. Đó là nguồn động viên rất lớn đối với Nhân dân Thanh Hóa nói chung, Nhân dân huyện Hà Trung và xã Hà Lai.

Tháng 3-1947, xã Thái Lai được thành lập gồm các làng: Mậu Yên, Nhạn Trạch, Phi Lai, Minh Đài và Tây Mỗ, đồng chí Nguyễn Kỳ làm Chủ tịch xã, đồng chí Nguyễn Huy Nguyên làm Bí thư Chi bộ Trần Phú.

Ngày 10–3-1954, xã Thái Lai được chia thành hai xã là Hà Lai và Hà Thái. Cùng với đó, Chi bộ đảng xã Hà Lai cũng được thành lập ngay sau khi chia tách từ Chi bộ Trần Phú và tiến hành tổ chức đại hội lần thứ nhất. Qua đại hội, bộ máy lãnh đạo của chi bộ đảng, ủy ban hành chính xã được kiện toàn và đi vào hoạt động.

Theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam (tháng 9-1960), tất cả các chi bộ có trên 50 đảng viên được thành lập đảng bộ nhằm nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng. Từ chủ trương trên, Huyện ủy Hà Trung ra quyết định thành lập Đảng bộ xã Hà Lai, đánh dấu bước ngoặt trên chặng đường xây dựng và trưởng thành.

Ngày 5-11-1961, Đại hội Đảng bộ xã Hà Lai lần thứ nhất được tổ chức tại nhà ông Trình Đỉnh Ngác (thôn Ngọc Chuế) với sự tham gia của 64 đảng viên. Đại hội bầu ban chấp hành đảng bộ xã gồm 5 đồng chí. Việc thành lập đảng bộ xã là một bước ngoặt lịch sử của xã Hà Lai, đánh dấu bước trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt. Tiếp nối truyền thống, Đảng bộ xã Hà Lai đã từng bước lãnh đạo Nhân dân vững vàng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.

Phát huy truyền thống, vươn tới tương lai

Trải qua chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển với 20 kỳ đại hội, đến nay, Đảng bộ xã Hà Lai không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, không ngừng tự chỉnh đốn, tự đổi mới nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, đề cao công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho cán bộ, đảng viên gắn với thực hiện có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đảng bộ xã tập trung chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình, thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, xây dựng khối đại đoàn kết trong toàn đảng bộ. Chất lượng sinh hoạt, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, đảng viên được nâng lên; số tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ hàng năm đều tăng, không có tổ chức cơ sở đảng yếu kém. Từ một chi bộ đảng lúc được thành lập tháng 3-1946 có 5 đảng viên, đến nay, toàn đảng bộ đã có 279 đảng viên, sinh hoạt ở 10 chi bộ trực thuộc.

Đảng bộ xã đã lãnh đạo Nhân dân nhân vượt lên những khó khăn, thử thách, liên tục đạt được nhiều thành quả quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Kinh tế luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng. Đời sống Nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội được tăng cường. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội phát triển toàn diện; quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, năng lực chỉ đạo điều hành của chính quyền, khả năng vận động, tập hợp Nhân dân của MTTQ, các đoàn thể chính trị ngày càng được nâng cao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ, xứng đáng với niềm tin yêu, kỳ vọng của Nhân dân.

Năm 2021 là năm “bản lề”, dấu mốc quan trọng trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Hà Lai lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020–2025 và đại hội đảng các cấp. Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp, gặp nhiều khó khăn, nhưng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự tham gia tích cực của MTTQ, các đoàn thể chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân, xã Hà Lai từng bước vượt qua thử thách, đạt kết quả đáng ghi nhận. Đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thành công cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 và các nhiệm vụ chính trị quan trọng khác. Đặc biệt là công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 và các loại dịch bệnh khác trên địa bàn. Kinh tế tiếp tục được duy trì và phát triển, tổng giá trị sản xuất ước đạt trên 50 tỷ đồng, đời sống Nhân dân không ngừng được cải thiện, nâng cao. Công tác quản lý tài nguyên, môi trường được chú trọng, hoàn thành quy hoạch chung của xã đến năm 2030 và định hướng đến năm 2045; lập quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 và kế hoạch sử dụng đất đầu kỳ năm 2021. Văn hóa xã hội có nhiều chuyển biến tích cực; quốc phòng - an ninh được giữ vững và đảm bảo. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được quan tâm chú trọng và tiếp tục từng bước được đổi mới. Ban chấp hành đảng bộ đang tập trung triển khai rà soát các tiêu chí, quyết liệt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kêu gọi các nguồn lực, vận động Nhân dân chung tay xây dựng các tiêu chí xã nông thôn mới (NTM) nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu, đến tháng 10–2021, xã đã cơ bản đạt 13/15 tiêu chí xã NTM nâng cao. Trong thời gian tới, xã tiếp tục tập trung, quyết liệt chỉ đạo, thực hiện các tiêu chí còn lại, 3 thôn phấn đấu đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu trong năm 2021. Xây dựng sản phẩm bánh lá Hà Lai được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh.

Tự hào với mạch nguồn lịch sử - văn hóa, truyền thống cách mạng của quê hương, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Hà Lai càng nhận thức sâu sắc vai trò, trách nhiệm, từ đó xác định rõ mục tiêu hướng tới. Đó là phải tiếp tục phát huy được tiềm năng, lợi thế, nỗ lực, phấn đấu, quyết tâm, chung sức đồng lòng, tranh thủ thời cơ, huy động tối đa, khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xây dựng thành công xã NTM nâng cao, hướng tới phát triển toàn diện theo hướng CNH, HĐH, góp phần xây dựng quê hương Hà Lai ngày một giàu đẹp, văn minh.

Nguyễn Văn Tùng

Bí thư Đảng ủy xã Hà Lai