Tòa án Nhân dân tỉnh tăng cường công tác hòa giải và đối thoại

Những năm qua, tranh chấp trong các vụ, việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại có tính chất đa dạng, phức tạp, xu hướng gia tăng. Để nâng cao chất lượng xét xử, tòa án Nhân dân (TAND) 2 cấp trong tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp; trong đó, chú trọng làm tốt công tác hòa giải, đối thoại, góp phần giữ gìn ổn định trật tự xã hội, tạo sự đồng thuận và xây dựng khối đoàn kết trong Nhân dân.

Một phiên tòa xét xử tại Tòa án Nhân dân tỉnh.

Hàng năm, TAND TP Thanh Hóa phải giải quyết lượng án dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính khá lớn. Nhưng nhờ làm tốt công tác hòa giải, số vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính phải đưa ra xét xử giảm đáng kể, hạn chế được những tranh chấp căng thẳng giữa các đương sự. Từ đầu năm 2020 đến nay, TAND TP Thanh Hóa tiếp nhận và giải quyết 1.133 vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính và án kinh doanh thương mại; trong đó đã hòa giải thành đạt trên 60%.

Chánh án TAND TP Thanh Hóa Nguyễn Xuân Huy cho biết: “Đối với các vụ án dân sự có tranh chấp, chúng tôi phải nghiên cứu kỹ hồ sơ, thu thập thông tin, xác định địa vị pháp lý của người tham gia tố tụng, xác định quan hệ pháp luật cần giải quyết và tìm hiểu nguồn gốc sâu xa dẫn đến tranh chấp để từ đó đưa ra cách thức hòa giải, đối thoại phù hợp. Đối với những vụ án tranh chấp về đất đai thường phức tạp hơn các vụ án dân sự khác, chúng tôi trực tiếp xác minh, xem xét ngoài thực địa, hướng các đương sự tự nguyện thỏa thuận với nhau. Quá trình điều tra, xác minh và hòa giải, chúng tôi luôn phối hợp với chính quyền địa phương cùng tham gia hòa giải. Với các vụ án hôn nhân và gia đình, chúng tôi cũng phối hợp với những người có uy tín trong dòng họ của các đương sự, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự có thời gian suy nghĩ, lựa chọn và đi đến quyết định cuối cùng”.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Hà Huy Hùng, Phó Chánh án TAND tỉnh cho biết: Thời gian qua, công tác hòa giải, đối thoại trong quá trình giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính luôn được TAND 2 cấp trong tỉnh chú trọng thực hiện hiệu quả, góp phần giải quyết nhanh chóng, dứt điểm các vụ án, giảm được số vụ án dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại phải đưa ra xét xử. Trong quá trình tiến hành hòa giải các tranh chấp dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại TAND 2 cấp luôn thực hiện đúng các trình tự và thủ tục liên quan đến vụ án. Ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ vụ án, lãnh đạo TAND 2 cấp giao cho các thẩm phán phụ trách vụ án nghiên cứu kỹ hồ sơ trên cơ sở tiến hành thu thập thông tin, làm rõ vấn đề mấu chốt của vụ việc. Phối hợp với chính quyền địa phương, đơn vị nơi đương sự cư trú, làm việc để tìm hiểu nhân thân của đương sự, các tình tiết của vụ án, cũng như ý kiến của những người có liên quan đến vụ án. Sau khi có đủ các thông tin và tài liệu, chứng cứ liên quan, TAND 2 cấp sẽ ra quyết định mở phiên hòa giải trong thời hạn chuẩn bị xét xử. Tại các buổi hòa giải, thẩm phán TAND các đơn vị trực tiếp gặp gỡ các đương sự, giải thích cho họ hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình hòa giải. Các thẩm phán luôn dành thời gian cho các bên nói rõ quan điểm, ý kiến, tâm tư, nguyện vọng. Phân tích rõ cho các đương sự biết được lợi ích mà họ sẽ có nếu thỏa thuận giữa hai bên thành công tại phiên hòa giải.

Bên cạnh đó, các thẩm phán cũng chủ động đặt vấn đề cho các bên đương sự suy nghĩ, tự thương lượng, thỏa thuận mà không cần tòa án xét xử. Các quy trình thực hiện công tác hòa giải, đối thoại ở TAND 2 cấp luôn tuân thủ đúng các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và được áp dụng thống nhất. Thực tế trong quá trình hòa giải, đối thoại, đội ngũ thẩm phán TAND 2 cấp luôn thể hiện sự gần gũi, tôn trọng sự tự nguyện của các bên liên quan. Tùy theo tính chất của từng vụ án cụ thể, quá trình hòa giải, đối thoại được TAND 2 cấp tiến hành kịp thời, chủ động, nhằm tạo điều kiện cho các đương sự hiểu rõ các vấn đề liên quan đến tranh chấp. Đội ngũ thẩm phán của TAND 2 cấp luôn thể hiện sự kiên trì trong quá trình hòa giải, chỉ khi nào không còn khả năng hòa giải mới đưa vụ án ra xét xử...

Với những giải pháp tích cực đã được thực hiện, tỷ lệ hòa giải thành các tranh chấp trong các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính và kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng; trong đó một số đơn vị có tỷ lệ hòa giải thành đạt 60 đến 65% số vụ tranh chấp. Tính từ ngày 1-10-2019 đến ngày 31-7-2020, TAND 2 cấp trong tỉnh đã giải quyết 1.098 các vụ, việc dân sự, 5.268 vụ, việc hôn nhân và gia đình; 161 vụ án kinh doanh thương mại...

Thời gian tới, TAND 2 cấp của tỉnh tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức pháp luật, trình độ lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ thẩm phán, thư ký; cập nhật kịp thời các văn bản chỉ đạo của TAND cấp trên và các văn bản pháp luật mới được ban hành để cán bộ, thẩm phán, thư ký nghiên cứu vận dụng linh hoạt trong công tác giải quyết các vụ việc. Ngành tòa án tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan chuyên môn để giải quyết kịp thời các vụ án theo quy định của pháp luật, đồng thời quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong Nhân dân.

Bài và ảnh: Quốc Hương