Tăng chế tài giữ nghiêm môi trường hoạt động báo chí

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 119/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí - xuất bản, có hiệu lực từ ngày 1-12-2020 với nhiều quy định mới, được cho là có sức răn đe cao hơn.

Theo đó sẽ thực hiện phạt từ 10 đến 20 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau: Mạo danh nhà báo, phóng viên để hoạt động báo chí; lợi dụng tư cách nhà báo, phóng viên can thiệp, cản trở hoạt động đúng pháp luật của tổ chức, cá nhân; sử dụng thẻ nhà báo đã bị sửa chữa, tẩy xóa để hoạt động báo chí.

Đối với hành vi lợi dụng tư cách nhà báo, phóng viên để trục lợi sẽ bị phạt từ 20 đến 40 triệu đồng. Các hành vi cản trở trái pháp luật hoạt động nghề nghiệp của nhà báo, phóng viên sẽ phạt từ 10 đến 20 triệu đồng. Phạt từ 20 đến 30 triệu đồng đối với hành vi thu giữ trái phép phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên.

Đáng chú ý, đối với các hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên khi đang hoạt động nghề nghiệp; hủy hoại, cố ý làm hư hỏng phương tiện, tài liệu hoạt động báo chí của nhà báo, phóng viên sẽ bị phạt từ 30 đến 40 triệu đồng. Riêng hành vi dùng lời nói, hành động đe dọa tính mạng nhà báo, phóng viên mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt từ 40 đến 60 triệu đồng.

Trong hoạt động báo chí lâu nay có khá nhiều quy định dưới hình thức luật, nghị định, tuy nhiên do chưa được lượng hóa cũng như trong quá trình thực hiện vẫn chưa nhận được sự tôn trọng đúng mức, nghiêm túc thực hiện của nhiều tổ chức, cá nhân liên quan, nên nhiều quyền lợi, nghĩa vụ của nhà báo, cơ quan báo chí chưa được bảo vệ đầy đủ hoặc bị bỏ qua.

Vấn đề này dẫn đến tình trạng tự do báo chí quá mức hoặc lợi dụng danh nghĩa của cơ quan báo chí, uy tín của nhà báo để vi phạm pháp luật, trục lợi cá nhân.

Thực tế là có nhiều cơ quan báo chí làm tốt, tuân thủ quy định của pháp luật, nhiều nhà báo có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, nghiệp vụ sâu, nhưng vẫn bị đánh đồng với những người mạo danh cơ quan báo chí, lạm dụng nghề báo.

Tình trạng này đã được cơ quan báo chí và tổ chức Hội Nhà báo lên tiếng, cơ quan chỉ đạo và quản lý báo chí vào cuộc xử lý, nhưng bởi còn thiếu chế tài đủ mạnh cũng như nhận thức của một bộ phận cán bộ và người dân chưa thay đổi, nên còn có sự thiệt thòi cho người làm báo, cơ quan báo chí.

Quy định bảo vệ nhà báo, cơ quan báo chí cũng như xử phạt các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động báo chí quy định tại Nghị định số 119/2020/NĐ-CP được chờ đợi sẽ góp phần làm thay đổi nhận thức, điều chỉnh hành vi của người làm báo cũng như công chúng báo chí, để báo chí mạnh hơn.

Để quy định phát huy tác dụng đòi hỏi sự nghiêm túc, tôn trọng của cơ quan báo chí, mỗi người làm báo, cũng như các tổ chức, cá nhân khác. Trong đó đòi hỏi người làm báo, cơ quan báo chí phải chủ động phát hiện, đấu tranh, tố giác các trường hợp lợi dụng danh nghĩa nhà báo, mạo danh cơ quan báo chí hoặc xúc phạm danh dự, hủy hoại tài sản của nhà báo. Cùng với đó, cơ quan quản lý báo chí ở các địa phương phải xử lý nghiêm các vi phạm để tăng tính răn đe, tạo sự an toàn để người làm báo sáng tạo tác phẩm báo chí đúng quy định pháp luật.

Tuệ Vũ