Hội thảo khoa học “Giải phóng Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972: Nửa thế kỷ xây dựng, đổi mới và phát triển”

Sáng 29-4, tại TP Đông Hà, Bộ Quốc phòng phối hợp Tỉnh ủy Quảng Trị đã tổ chức hội thảo khoa học “Giải phóng Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972: Nửa thế kỷ xây dựng, đổi mới và phát triển”, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Trị 1-5-1972 – 1-5-2022, 50 năm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị.

Hội thảo khoa học “Giải phóng Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972: Nửa thế kỷ xây dựng, đổi mới và phát triển”.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị và kết nối trực tuyến với 15 điểm cầu các tỉnh, thành phố, các đơn vị lực lượng vũ trang toàn quân. Các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Lê Quang Tùng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị; Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị QĐND Việt Nam; Trung tướng Nguyễn Doãn Anh, Tư lệnh Quân Khu IV; các đồng chí Trung tướng Phùng Sĩ Tấn, Phó Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự, đồng chủ trì hội thảo.

Khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Lê Huy Vịnh nêu rõ: Cách đây 50 năm, thực hiện quyết tâm đánh bại về cơ bản chiến lược “Việt Nam hoá chiến tranh” của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương và Bộ Tổng Tư lệnh quyết định mở cuộc tiến công chiến lược quy mô lớn trên toàn miền Nam trong năm 1972, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, làm thay đổi tương quan lực lượng và cục diện chiến trường có lợi cho ta, tạo điều kiện đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi cuối cùng.

Trong cuộc tiến công chiến lược năm 1972, Trị - Thiên được xác định là hướng tiến công chủ yếu, miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên là hai hướng phối hợp quan trọng. Chiến dịch tiến công Trị - Thiên giành thắng lợi đã giải phóng tỉnh Quảng Trị và 3 xã thuộc huyện Hương Điền tỉnh Thừa Thiên. Sau đó Chiến dịch tiến công Trị - Thiên chuyển vào phòng ngự bảo vệ vùng giải phóng, trong đó Thành Cổ Quảng Trị là trọng điểm.

Chiến thắng Quảng Trị và chiến công bảo vệ Thành Cổ cùng với thắng lợi của các hướng tiến công khác trong cuộc tiến công chiến lược trên toàn miền Nam năm 1972 và chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” cuối năm 1972 đã tạo nên bước ngoặt quyết định cục diện chiến tranh, đánh bại một bước quan trọng chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn, buộc đế quốc Mỹ phải ký kết Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, đưa cuộc kháng chiến của Nhân dân ta đi đến thắng lợi hoàn toàn vào mùa xuân năm 1975.

Phát biểu chào mừng hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị Lê Quang Tùng nhấn mạnh: Cuộc tiến công giải phóng tỉnh Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ vùng giải phóng năm 1972 là trang sử vẻ vang của dân tộc, khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Đảng; sự trưởng thành các quân, binh chủng của Quân đội nhân dân Việt Nam, lòng yêu nước nồng nàn, ý chí quyết chiến, quyết thắng của quân và dân Quảng Trị. Sau ngày quê hương được giải phóng, phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, ý chí tự lực tự cường, tinh thần đổi mới, khát vọng vươn lên, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, giành được những thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Học hỏi tiền nhân, tri ân tiền nhân, trân trọng mồ hôi, công sức và xương máu của bao thế hệ cha anh đi trước chính là “điểm tựa”, là động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị thực hiện khát vọng vươn lên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những bài học kinh nghiệm rút ra từ lịch sử đã, đang và sẽ là những bài học quý báu cho Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị vận dụng trong phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

Toàn cảnh hội thảo.

Hội thảo đã nhận hơn 100 báo cáo, tham luận của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng; các cơ quan Trung ương, tỉnh Quảng Trị, các địa phương; các tướng lĩnh, sĩ quan, nhân chứng lịch sử, các nhà khoa học trong và ngoài Quân đội, được in thành kỷ yếu làm tư liệu.

Tại hội thảo, có 11 tham luận trực tiếp của đại biểu, nhân chứng lịch sử, đi sâu phân tích làm rõ bối cảnh lịch sử, âm mưu, thủ đoạn hoạt động của Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn; khẳng định tầm nhìn chiến lược, chủ trương đúng đắn và sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương trong lãnh đạo, chỉ đạo phối hợp chặt chẽ giữa đấu tranh quân sự với đấu tranh ngoại giao, giữa đánh và đàm trên bàn Hội nghị Paris và việc chuyển hướng tiến công chủ yếu ở Trị - Thiên, giành và giữ địa bàn chiến lược Quảng Trị năm 1972. Đồng thời, phân tích, làm rõ quá trình chuẩn bị, tổ chức lực lượng, tiến hành Chiến dịch tiến công Trị - Thiên, giải phóng tỉnh Quảng Trị và 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972; nghệ thuật chiến dịch tiến công và nghệ thuật tổ chức thế trận phòng ngự của quân và dân ta trên địa bàn chiến lược Quảng Trị trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước; kết quả và tác động to lớn của thắng lợi Chiến dịch tiến công Trị - Thiên và 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành Cổ đối với việc ký kết Hiệp định Paris (27-1-1973) và sự tác động đối với quá trình phát triển về thế và lực của lực lượng cách mạng ở miền Nam.

Hội thảo cũng là dịp nêu bật những thành tựu trong lãnh đạo, chỉ đạo, sự chuyển biến quan trọng xây dựng, đổi mới, phát triển quê hương của Quảng Trị trong 50 năm hàn gắn vết thương chiến tranh nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; chăm lo bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện tốt chính sách người có công với cách mạng; phát huy giá trị chủ nghĩa anh hùng cách mạng để giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ, khai thác phát triển du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế và xây dựng quê hương ấm no sau hòa bình…

Tổng hợp tham luận tại hội thảo, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự, Phó Trưởng Ban chỉ đạo hội thảo, Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên đánh giá và luận giải về tầm vóc, ý nghĩa thắng lợi trong các tham luận, khẳng định: Chủ trương, chỉ đạo chiến lược đúng đắn, sáng tạo của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương - Nhân tố có ý nghĩa quyết định làm nên thắng lợi tại Mặt trận Quảng Trị năm 1972.

Cuộc tiến công, nổi dậy giải phóng tỉnh Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972 là bản hùng ca bất tử của chủ nghĩa yêu nước Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Quá trình tổ chức và thực hành chiến dịch thể hiện bước phát triển mới của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Những thành tựu của Đảng bộ và Nhân dân Quảng Trị sau chặng đường nửa thế kỷ xây dựng, đổi mới, phát triển có ý nghĩa rất quan trọng định hướng tương lai.

Thắng lợi của ta trên chiến trường Quảng Trị năm 1972 có ý nghĩa chiến lược to lớn cả về quân sự, chính trị, ngoại giao, tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc, đồng thời tác động mạnh mẽ tới tư tưởng, tình cảm của bạn bè, Nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới. Nhiều bài học kinh nghiệm quý báu đã được đúc rút, nghiên cứu vận dụng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Đó là các bài học: Nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ về đường lối lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành cuộc chiến tranh; giữ vững và phát huy quyền chủ động chiến lược, tích cực tạo thời cơ, nắm bắt thời cơ giành thắng lợi quyết định; phát huy sức mạnh tổng hợp giữa ba mặt trận đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao, sức mạnh tổng hợp giữa hậu phương và tiền tuyến; xây dựng lực lượng vũ trang ba thứ quân làm nòng cốt; bài học về nắm chắc địch, đánh giá đúng việc so sánh lực lượng, đề ra phương thức tác chiến phù hợp; bài học về xây dựng ý chí quyết chiến, quyết thắng trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân...

Hội thảo được tổ chức đã làm rõ hơn tầm vóc, ý nghĩa của Chiến dịch tiến công Trị - Thiên giải phóng tỉnh Quảng Trị và chiến đấu bảo vệ Thành Cổ năm 1972. Qua đó, góp phần nâng cao niềm tự hào, tự tôn dân tộc, củng cố niềm tin và quyết tâm chính trị của Đảng bộ, quân dân Quảng Trị anh hùng nói riêng và của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong sự nghiệp đổi mới phát triển đất nước.

Thông qua hội thảo góp phần đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, phủ nhận giá trị lịch sử của Chiến dịch tiến công Trị - Thiên giải phóng Quảng Trị và 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành Cổ, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam cũng như góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn cách mạng mới.

Thanh Hải (Báo Quảng Trị)