Thanh Hóa: 5 năm một hành trình khát vọng (Bài cuối) - Ủ than ấm để cơi lửa hồng

Với khát vọng, niềm tin và sự kiên trì, bền bỉ, Thanh Hóa đã và đang hiện thực hóa những ý tưởng, tầm nhìn, tạo thế và lực để trở thành một cực tăng trưởng mới, tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại, phát triển toàn diện và kiểu mẫu.

Chế tạo sản phẩm cơ khí tại Công ty CP Dịch vụ kỹ thuật PTSC Thanh Hóa.

Từ những năm 90 của thế kỷ trước các chuyên gia của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã nhận định Nghi Sơn với lợi thế của một cảng nước sâu kín sóng, kín gió nếu được đầu tư và khai thác đúng hướng sẽ mở ra cơ hội phát triển mới theo hướng CNH, HĐH của cả vùng đất khó Nam Thanh - Bắc Nghệ.

Để chứng minh cho những nhận định đó, tròn 3 thập kỷ trước (năm 1995), “cái bắt tay lịch sử” giữa Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) và những tập đoàn đa quốc gia có uy tín của Nhật Bản đã diễn ra để thành lập Công ty Xi măng Nghi Sơn. 5 năm sau - tháng 7/2000, Nhà máy Xi măng Nghi Sơn chính thức đi vào hoạt động và cho đến nay vẫn là một biểu tượng của tầm nhìn xa trông rộng, của khát vọng đột phá và niềm tin vào tương lai.

Đến nay, Thanh Hóa với động lực từ Khu Kinh tế Nghi Sơn đã và đang khẳng định là trung tâm năng lượng của quốc gia với Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1, Nhà máy Nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2 và tất nhiên là Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Thanh Hóa còn là trung tâm của công nghiệp xi măng, là nơi đứng chân của những tập đoàn giày da và may mặc hàng đầu thế giới. Các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, hóa dầu, hóa chất; cơ khí, điện tử và sản xuất kim loại;... cũng đang trên lộ trình phát triển.

Trở lại với Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Mất tới 8 năm chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ngày 7/4/2008, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn - liên doanh thực hiện dự án trọng điểm quốc gia này được thành lập. Nhưng xa hơn, từ nửa thế kỷ trước, ngay sau khi đất nước thống nhất, Việt Nam đã hợp tác với Công ty Beicip của Pháp để triển khai Dự án Liên hiệp lọc, hóa dầu đầu tiên, dự kiến đặt tại Nghi Sơn. Tuy nhiên, mãi đến đầu những năm 2000, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn mới được xúc tiến trở lại. Cũng lại mất tới 10 năm sau ngày thành lập liên doanh, ngày 14/11/2018 - Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn mới chính thức vận hành thương mại ổn định, hằng năm đáp ứng trên 40% nhu cầu thị trường về xăng, dầu cả nước; góp gần 50% tổng thu ngân sách của tỉnh.

Là câu chuyện khác của 15 năm trước, trong một chuyến khảo sát thổ nhưỡng, GS.TS Đỗ Năng Vịnh - thời điểm đó là Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam và Anh hùng Lao động, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Mía đường Lam Sơn Lê Văn Tam, chia sẻ một khát vọng và cũng là một tầm nhìn: Vùng đất nằm dọc đường Hồ Chí Minh hội tụ đầy đủ các điều kiện để hình thành và phát triển một “xa lộ nông nghiệp công nghệ cao” với những “thành phố nông nghiệp” hiện đại như “thành phố sữa - thịt”, “thành phố rau - quả” và không thể thiếu thành phố mía đường..., đưa vùng đất này thành “Israel của Châu Á”.

Biến một ý tưởng có cơ sở khoa học thành hiện thực, từ “hạt nhân” ban đầu là Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Lam Sơn, đến nay với sự “dẫn đường” của Nghị quyết số 13-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao, không chỉ 130km dọc tuyến đường Hồ Chí Minh mà khắp các vùng miền trong tỉnh đã hình thành nên những vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao với mía, vải không hạt, dưa vàng, bơ, cam, bưởi, ổi... trong trồng trọt; bò sữa, bò thịt, lợn, gà... trong chăn nuôi và tôm, ngao trong nuôi trồng thủy sản. Tính riêng cây ăn quả, đến hết năm 2024, Thanh Hóa đứng thứ 3 khu vực miền Bắc và đứng đầu khu vực Bắc Trung bộ về diện tích.

Vùng chuyên canh cây ăn quả của Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Hồ Gươm - Sông Âm (xã Ngọc Lặc).

Thực tiễn sinh động mang theo những bài học kinh nghiệm quý báu trên hành trình đổi mới và phát triển. Từ xã điểm NTM đầu tiên Quý Lộc đến “xã điểm” thoát nghèo gắn với NTM Mường Chanh; là việc cải tạo vườn tạp đến những thành tựu của Nghị quyết số 09-NQ/TU về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo nhanh và bền vững ở các huyện miền núi Thanh Hóa đến năm 2020”; là câu chuyện Sầm Sơn trong tầm nhìn của người Pháp từ hơn 1 thế kỷ trước đến việc biến “công nghiệp không khói” thành mũi nhọn kinh tế hiện nay; từ cuộc vận động "Hỗ trợ nhà ở cho đồng bào sinh sống trên sông” đến những ngôi nhà theo Chỉ thị số 22-CT/TU; từ niềm tự hào đất và người xứ Thanh đến Nghị quyết số 17-NQ/TU khơi dậy “nguồn lực nội sinh”, “sức mạnh mềm” để phát triển bền vững; từ Chỉ thị số 05-CT/TU về đến thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới... Để thấy, những thành tựu trong 5 năm qua là kết tinh của tâm huyết, trí tuệ các thế hệ lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; là tấm gương phản chiếu tinh thần đoàn kết và ý chí tự lực, tự cường của doanh nghiệp, các tầng lớp Nhân dân.

Đặc biệt, cách đây 5 năm - ngày 5/8/2020 Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 - kết tinh của niềm tin, trí tuệ mà Trung ương Đảng dành cho Thanh Hóa, là khát vọng của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh, và đó là nhằm thực hiện di nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho mảnh đất mà Người luôn đau đáu tin yêu. Với “quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt”, đến năm 2024, Thanh Hóa đã vươn lên trở thành nền kinh tế có quy mô đứng đầu khu vực Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung, đứng thứ 4/26 tỉnh, thành phố ở miền Bắc và đứng thứ 8 cả nước.

Một chặng đường mới lại bắt đầu, Thanh Hóa hòa nhịp cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới với đường hướng đã được xác định: Phát triển Thanh Hóa đến năm 2030 thành tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại;... một cực tăng trưởng mới cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc. Đến năm 2045, Thanh Hóa là tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại; tỉnh phát triển toàn diện và kiểu mẫu của cả nước.

Cho ý kiến vào dự thảo văn kiện trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gợi mở: Thanh Hóa cần đánh giá kỹ tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội của địa phương; đánh giá dư địa của 3 động lực truyền thống gồm đầu tư, tiêu dùng và xuất nhập khẩu để có giải pháp khai thác, phát huy tốt hơn trong giai đoạn tới; đồng thời phải xác định được các động lực tăng trưởng mới, dựa trên phát triển đột phá về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Gợi mở của người đứng đầu Chính phủ cùng góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các bộ, ngành ở Trung ương là cẩm nang quý để Thanh Hóa chinh phục các mục tiêu trước mắt và lâu dài.

Và bởi ngọn lửa khát vọng được ươm đượm sẽ sáng bừng lên khí thế mới, niềm tin mới!.

Bài và ảnh: Nguyên Phong