Sản xuất vụ đông 2025: Nhiều kỳ vọng, không ít nỗi lo!

Những năm qua, vụ đông được xác định là một vụ sản xuất chính trong năm, mang lại giá trị kinh tế cao cho nông dân. Tuy nhiên, ở vụ đông 2025-2026, do tác động của bão số 10 (Bualoi) nên sản xuất của hầu hết các địa phương bị ảnh hưởng. Việc hoàn thành những mục tiêu, kế hoạch sẽ khó khăn. Để bảo đảm được giá trị kinh tế của vụ đông cũng như tổng giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp, đòi hỏi các địa phương phải có sự bứt phá trong sản xuất vụ đông.

Ngay sau khi nước rút, người dân xã Yên Định đã bắt tay vào khôi phục sản xuất vụ đông 2025-2026.

Xã Cẩm Thủy đặt mục tiêu gieo trồng 364,5 ha cây trồng trong vụ đông 2025-2026 với các loại cây chủ yếu, như: ngô, rau màu. Để bảo đảm vụ đông đạt hiệu quả cao nhất, Nhân dân trên địa bàn đã đẩy nhanh thu hoạch lúa mùa để xuống giống các loại cây trồng vụ đông. Tính đến cuối tháng 9, toàn xã đã gieo trồng được 61 ha cây vụ đông. Trong đó, có 20ha ngô, 36ha rau màu và 5ha cây trồng khác. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời tiết, từ ngày 28/9 đến nay, trên địa bàn có mưa to, rất to đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển của cây trồng, chậm tiến độ sản xuất của một số nhóm giống. Bà Hoàng Thị Hương, Trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Cẩm Thủy, cho biết: “Sau cơn bão số 10, diện tích cây trồng vụ đông của xã bị ngập hoàn toàn. Phải 5 - 7 ngày, thậm chí hàng tuần mới có cơ hội khôi phục, giải phóng đất để có quỹ đất tiếp tục triển khai vụ đông. Theo đánh giá của UBND xã Cẩm Thủy, nếu thời gian khắc phục mưa bão càng kéo dài thì khung thời vụ của sản xuất vụ đông đã vượt qua; một số loại cây trồng dài ngày sẽ không còn thời gian. Việc bảo đảm được mục tiêu kế hoạch về diện tích, chất lượng và giá trị của cây vụ đông là điều hết sức khó khăn. Do đó, tùy vào tình hình thực tế, UBND xã sẽ có những định hướng cụ thể, hỗ trợ sản xuất cho Nhân dân. Đồng thời, hướng dẫn, khuyến khích người dân lựa chọn những đối tượng cây trồng có giá trị kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ lớn và có đối tác liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm để sản xuất”.

Là địa phương có truyền thống sản xuất vụ đông, khi bão số 10 đổ bộ, xã Yên Định đã tổ chức cho người dân sản xuất được hơn 180ha cây trồng, bao gồm: 70ha ngô, 65ha ớt, hơn 50ha rau màu các loại; ước tính thiệt hại do thiên tai đối với sản xuất vụ đông là rất lớn. Do đó, xã cũng xây dựng phương án sản xuất mới để bảo đảm năng suất, sản lượng và giá trị kinh tế cho vụ đông, với khoảng 500ha cây trồng, trong đó, ưu tiên những loại cây trồng có liên kết sản xuất chủ yếu là ngô, khoai tây và khoai lang, ớt... Để đạt được mục tiêu này, UBND xã đã giao các HTX dịch vụ nông nghiệp kết nối với các doanh nghiệp đã có truyền thống thu mua, hợp tác trong các vụ trước và kết nối với những đơn vị mới nhằm bảo đảm đầu ra ổn định cho sản phẩm. Đồng thời, hỗ trợ, cung cấp giống cây trồng chất lượng, hướng dẫn nông dân các kỹ thuật canh tác hiện đại, áp dụng công nghệ cao vào sản xuất; tăng cường các hoạt động quảng bá, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản vụ đông của huyện, giúp sản phẩm tăng khả năng liên kết và dễ dàng tiếp cận cả thị trường trong và ngoài tỉnh.

Vụ đông 2025-2026, tỉnh Thanh Hóa đặt mục tiêu phát triển 46.000ha cây trồng, với giá trị kinh tế khoảng 3.580 tỷ đồng trở lên (giá hiện hành), bình quân đạt 77,8 triệu đồng/ha gieo trồng trở lên. Diện tích liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm vụ đông đạt 8.000ha - 10.000ha. Đồng thời thu hút khoảng 25 đến 30 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đầu tư liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão số 5, bão số 10 và mưa, lũ thời gian qua sẽ khiến các loại cây trồng ưa ấm như ngô lấy hạt, đậu tương, ớt... cơ bản đã hết khung thời vụ gieo trồng tốt nhất. Tại nhiều nơi, dự kiến phải mất thời gian dài để người dân phục hồi đồng ruộng, sản xuất thậm chí không đủ điều kiện để sản xuất vụ đông.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, trước khi bão số 10 đổ bộ, tổng diện tích cây trồng vụ đông đã gieo trồng trên địa bàn tỉnh là 7.794ha/46.000ha, đạt 16,9%. Trong đó, ngô 2.827ha, lạc 568ha, khoai lang 286ha, rau đậu 3.585ha và cây trồng khác 455ha. Do vậy, thiệt hại do thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp, nhất là vụ đông của tỉnh là rất lớn, chưa thể đo, đếm được. Mặc dù quỹ đất trồng cây vụ đông còn nhiều nhưng thời gian để Nhân dân phục hồi sản xuất cũng chưa thể xác định. Do đó tỉnh không khuyến khích sau bão, lũ người dân phải mở rộng diện tích bằng mọi cách mà chỉ tập trung vào những sản phẩm có thị trường tiêu thụ và đất đai phù hợp. Trong đó, chú trọng mở rộng diện tích sản xuất các loại rau quả có giá trị kinh tế cao, có khả năng thuận lợi trong quá trình vận chuyển không cần phải sơ chế, đóng gói cầu kỳ như: bí xanh, khoai lang, hành tỏi, su hào, khoai tây; chỉ sản xuất các loại cây trồng phục vụ xuất khẩu khi có hợp đồng và bảo lãnh tiêu thụ nông sản; tính toán rải vụ sản xuất phù hợp cho từng đối tượng cây trồng để tránh hiện tượng thừa thiếu cục bộ. Đồng thời, chỉ đạo các địa phương hỗ trợ về giống, kỹ thuật... để người dân phục hồi sản xuất.

Bài và ảnh: Lê Hòa