Phát triển mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất

Các HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã và đang tạo ra những đột phá cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp và tăng thu nhập cho người lao động, nhiều HTX mạnh dạn đầu tư, ứng dụng công nghệ cao (CNC) vào sản xuất, bước đầu mang lại những kết quả khả quan, tạo tiền đề để nhân rộng, phát triển.

Để thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng, HTX nông nghiệp xã Nga Yên (Nga Sơn) đã mạnh dạn xây dựng nhà màng, nhà kính để sản xuất các loại rau, củ, quả ứng dụng CNC theo tiêu chuẩn VietGAP và tiêu chuẩn hữu cơ. Với phương châm: Luôn đồng hành, sát cánh cùng người tiêu dùng, lấy chất lượng sản phẩm làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động, năm 2018, trên tổng diện tích 8 ha nhận thầu của địa phương HTX đã đầu tư luân canh trồng dưa Kim Hoàng hậu, dưa hấu, dưa lê... và các sản phẩm rau ăn lá. Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, HTX còn vận động các thành viên ý thức sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học để thay thế dần thuốc hóa học trong quá trình sản xuất, ứng dụng công nghệ sinh học và kỹ thuật canh tác theo hướng nông nghiệp sinh thái bền vững. Để đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra, HTX luôn giám sát, hướng dẫn người lao động sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Các thông tin từ lúc trồng, chăm sóc đến thu hoạch được ghi chép đầy đủ vào sổ nhật ký để tiện cho việc theo dõi và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Ngoài ra, HTX luôn tích cực trong việc hỗ trợ tư vấn sản xuất và định hướng tiêu thụ sản phẩm cho bà con nông dân. Trong quá trình sản xuất, cán bộ kỹ thuật của HTX thường xuyên thăm đồng, kiểm tra tình hình sâu bệnh, sự phát triển của cây trồng theo đúng quy định, nên chất lượng các sản phẩm tại đây luôn đạt hiệu quả cao.

Cũng giống như HTX nông nghiệp xã Nga Yên, đầu năm 2019, được sự khuyến khích, hỗ trợ của Công ty CP Mía đường Lam Sơn, HTX dịch vụ nông nghiệp xã Kiên Thọ (Ngọc Lặc) đã xây dựng mô hình dưa vàng Kim Hoàng hậu trên diện tích hơn 1.600m2. Đến nay, qua 3 vụ sản xuất, mô hình trồng dưa ứng dụng CNC đã mang lại hiệu quả cao hơn các loại cây trồng khác. Bên cạnh đó, để chuyển dần từ canh tác manh mún, nhỏ lẻ sang mô hình ứng dụng CNC, huyện Ngọc Lặc đã tuyên truyền, vận động Nhân dân, có cơ chế thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư. Đến nay huyện đã xây dựng được nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng CNC vào sản xuất như: Trang trại chăn nuôi gà theo chuỗi CNC quy mô 4,9 ha, công suất 936.000 con/năm ở xã Minh Tiến của Công ty CP Giống và Phát triển chăn nuôi Thọ Xuân; trang trại chăn nuôi gà quy mô 8,2 ha, công suất gần 2 triệu con/năm ở xã Lam Sơn của Công ty CP Nông sản Phú Gia; các mô hình trồng dưa Kim Hoàng hậu trong nhà lưới; mô hình trồng vải không hạt Nhật Bản và bơ Israel, thanh long với quy mô gần 30 ha ở xã Kiên Thọ của Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao Hồ Gươm - Sông Âm... Các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC trên địa bàn huyện Ngọc Lặc đã và đang đem lại hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao giá trị cạnh tranh của nông sản, tăng năng suất trên một đơn vị diện tích đất canh tác và tăng thu nhập cho người dân.

Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện toàn tỉnh có 630 HTX nông nghiệp, trong đó có 52 HTX ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, tập trung tại các huyện: Đông Sơn, Thọ Xuân, Yên Định, Nga Sơn... Các HTX đã áp dụng cơ giới hóa, ứng dụng thực nghiệm khoa học vào sản xuất nông nghiệp sạch theo tiêu chuẩn VietGAP cho các loại cây trồng; đầu tư xây dựng nhà màng, nhà lưới để phát triển rau, quả; xây dựng nhà bảo quản và sơ chế sản phẩm sau thu hoạch; ứng dụng công nghệ vào chăm sóc cây con, như: Tưới nước nhỏ giọt, tưới phun mưa, bón phân qua nước theo công nghệ nhỏ giọt Nettafim cho cây mía và cây cam... Tuy nhiên, so với số HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh thì mô hình HTX nông nghiệp ứng dụng CNC vào sản xuất còn thấp và hầu hết phát triển ở quy mô nhỏ. Các lĩnh vực sản xuất của HTX ứng dụng CNC phổ biến là sản xuất rau, quả an toàn, giống cây trồng, hoa, nấm, chăn nuôi gà, lợn, bò sữa, nuôi trồng thủy sản, bảo quản các sản phẩm nông nghiệp. Thực tế sản xuất cho thấy, việc HTX nông nghiệp ứng dụng CNC đã và đang tạo ra những đột phá cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Tuy nhiên, theo phân tích của đại diện một số HTX, thì điểm chung của các HTX nông nghiệp ứng dụng CNC là không chỉ thiếu vốn đầu tư, mà quỹ đất dành cho phát triển sản xuất cũng hạn chế nên chưa đạt được hiệu quả kinh tế cao khi ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp. Mặt khác, các mô hình ứng dụng CNC mới làm từng phần nhỏ lẻ, thiếu đồng bộ từ đầu tư con giống đến sản xuất, sơ chế, chế biến, thị trường đầu ra sản phẩm... Các HTX cũng chưa nắm bắt được thị trường công nghệ, nhất là thiếu nguồn nhân lực trong quản trị, quản lý điều hành để lựa chọn ứng dụng CNC vào sản xuất.

Nhằm thúc đẩy nhân rộng mô hình các HTX ứng dụng CNC trong nông nghiệp, Thanh Hóa đang tiếp tục áp dụng các chính sách hỗ trợ nguồn vốn để các HTX có thể ứng dụng CNC, nông nghiệp hữu cơ, công nghệ sinh học vào sản xuất. Bên cạnh đó, hỗ trợ các chính sách về đào tạo nghề, giúp các HTX lựa chọn, áp dụng công nghệ phù hợp, chuyển đổi sản xuất trên cơ sở ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp để tăng chất lượng, giá trị kinh tế và năng suất của các sản phẩm trên một đơn vị diện tích. Đặc biệt, để tạo nguồn vốn, động lực cho các HTX, tỉnh ta tiếp tục lồng ghép các chương trình, dự án, ưu tiên nguồn vốn hỗ trợ các HTX. Trong đó, bố trí vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hàng năm hỗ trợ các HTX nông nghiệp thực hiện dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chính sách về xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Trần Hằng