Triệu Sơn phát huy kết quả huyện NTM, đẩy mạnh phát triển kinh tế, xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu

Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), với sự hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh, sự nỗ lực quyết tâm phấn đấu của Đảng bộ, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể và Nhân dân trong huyện, Triệu Sơn đã khoác lên mình diện mạo mới, khang trang hơn, đời sống Nhân dân ngày càng được nâng cao. Đến nay, đã có 32/32 xã đạt chuẩn NTM, Triệu Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận huyện đạt chuẩn NTM năm 2020, sớm hơn so với kế hoạch.

Cụm công nghiệp Dân Lực - Dân Lý - Dân Quyền. Ảnh: Xuân Hùng

Triệu Sơn là vùng đất “địa linh nhân kiệt”. Giai đoạn văn hóa Đông Sơn, Triệu Sơn đã là một vùng đất trù mật được khai phá bởi lớp cư dân Việt cổ trên một diện tích rộng. Núi Nưa (nay thuộc thị trấn Nưa) thời nghìn năm Bắc thuộc, là địa điểm căn cứ cuộc khởi nghĩa Bà Triệu chống lại nhà Đông Ngô năm 248. Qua các triều đại phong kiến, huyện có nhiều người đỗ tiến sĩ tại các kỳ thi, trong đó có 3 người đỗ tiến sĩ được ghi danh bia ở Quốc Tử Giám, là các ông Lê Bật Tứ ở thị trấn Nưa, ông Nguyễn Hiệu, ông Nguyễn Hoãn (con ông Nguyễn Hiệu) ở xã Nông Trường. Đồng thời, là vùng quê giàu truyền thống văn hóa và cách mạng, với 4 di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia (đền Nưa - Am Tiên, đền thờ Lê Bật Tứ tại thị trấn Nưa, di tích lịch sử Lê Thì Hiến tại xã Thọ Phú, nhà thờ Nguyễn Hiệu tại xã Nông Trường) và 26 di tích cấp tỉnh. Trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, huyện có 7 tập thể và 7 cá nhân được Đảng và Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, tiêu biểu Anh hùng Liệt sĩ lực lượng vũ trang Nhân dân Tô Vĩnh Diện (thời kỳ chống Pháp). Trong thời kỳ đổi mới, huyện Triệu Sơn đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba năm 2015 và được Chính phủ tặng cờ thi đua năm 2020.

Năm 2010, Triệu Sơn triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trong điều kiện còn nhiều khó khăn. Với số xã xây dựng NTM nhiều, trong đó có 4 xã miền núi đặc biệt khó khăn. Thu nhập bình quân đầu người mới đạt 13,2 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 24,7%; bình quân tiêu chí toàn huyện mới đạt 5,3 tiêu chí/xã. Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, đến nay, có 32/32 xã đạt chuẩn NTM, Triệu Sơn được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận huyện đạt chuẩn NTM năm 2020.

Tại Đại hội Đảng bộ huyện Triệu Sơn các khóa vừa qua đều chọn “Phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM” là chương trình trọng tâm để lãnh đạo, chỉ đạo. Đồng thời, năm 2010, huyện thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM huyện và ban hành quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Hàng năm, Ban Thường vụ Huyện ủy, HĐND huyện, UBND huyện, Thường trực Ban Chỉ đạo huyện đã ban hành các nghị quyết, chương trình thực hiện; đồng thời, thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát tại các xã về thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Công tác tuyên truyền được huyện triển khai sâu rộng và bằng nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú như lồng ghép đưa chuyên đề xây dựng NTM vào chương trình bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên hàng năm ở các xã, thị trấn; tuyên truyền thông qua các hội nghị, trực quan bằng các cụm tin, băng zôn, khẩu hiệu, pano, áp phích. Các xã đã thành lập ban chỉ đạo, ban quản lý xây dựng NTM, ban phát triển thôn, ban giám sát đầu tư xây dựng cộng đồng và tổ chức hội nghị quán triệt các văn bản chỉ đạo của Trung ương, tỉnh và huyện. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, phát động phong trào thi đua giữa các thôn, xóm; huy động các nguồn lực, nhất là nguồn lực của Nhân dân trên cơ sở thực hiện đúng Pháp lệnh số 34 về dân chủ ở xã, phường, thị trấn để xây dựng NTM.

Trong quá trình xây dựng NTM, huyện Triệu Sơn xác định phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội là trọng tâm để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Theo đó, huyện đã ban hành 4 chương trình trọng tâm, 1 chỉ thị, 4 quyết định, 2 phương án và nhiều văn bản khác để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp. Thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa kém hiệu quả, sang trồng cây hằng năm khác và trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản, với diện tích 2.760 ha, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Tích tụ, tập trung được 1.051 ha đất để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao. Trên địa bàn hiện có 209 trang trại, gia trại, tổng vốn đầu tư bình quân từ 2,5 - 5 tỷ đồng/trang trại, gia trại, thu nhập bình quân từ 500 - 700 triệu đồng/năm. Tổng diện tích rừng toàn huyện 4.521,83 ha (rừng phòng hộ 1.240,85 ha, rừng sản xuất 3.280,98 ha) ở 15 xã và thị trấn Nưa. Có 6 doanh nghiệp chế biến lâm sản và giá trị sản xuất năm 2020 đạt 36,576 tỷ đồng, năm 2021 đạt 36,786 tỷ đồng. Hiện các xã trên địa bàn có 83 cơ sở sản xuất giống cây lâm nghiệp đáp ứng đủ nhu cầu cây giống phục vụ trồng rừng của huyện và cung ứng cho các huyện trên địa bàn tỉnh. Tổng diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản 614,08 ha, giá trị thu được trên 1 ha mặt nước nuôi trồng thủy sản đạt 161,7 triệu đồng/năm. Ngoài ra, huyện có 41 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và hoạt động theo Luật HTX năm 2012, doanh thu bình quân của 1 HTX đạt 1,079 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân 144 triệu đồng, thu nhập bình quân của người lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 4,5 triệu đồng/người/tháng. Đến nay, huyện có 12 sản phẩm OCOP được công nhận 3 sao cấp tỉnh, gồm: chè sạch Bình Sơn, trà xanh túi lọc Bình Sơn, trà cà gai leo túi lọc Bình Sơn, mật ong bốn mùa hoa rừng nguyên chất Bình Sơn, viên nang sâm báo Triso, siro bổ dưỡng sâm báo Triso, muối sấy Ánh Vân, muối bột canh Ánh Vân, nước tương Bà Chuyên, dưa lê Kim Hoàng Hậu 2T Farm, chổi đót, mật ong hoa rừng Thọ Bình.

Đi đôi với phát triển nông nghiệp, huyện Triệu Sơn tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng. Trên thực tế, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đã có bước phát triển mạnh mẽ và trở thành ngành chủ lực tạo ra giá trị sản xuất, giải quyết nhiều việc làm cho người lao động, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng NTM. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, huyện đã đề nghị và được UBND tỉnh đưa vào quy hoạch 5 cụm công nghiệp (CCN) trên địa bàn. Trong đó, có 2 CCN đã được UBND tỉnh ban hành quyết định thành lập, gồm: CCN Hợp Thắng, quy mô 70 ha, tổng mức đầu tư khoảng 525 tỷ đồng; CCN liên xã Dân Lực - Dân Lý - Dân Quyền, quy mô 50 ha, tổng mức đầu tư khoảng 280 tỷ đồng. Hiện nay các chủ đầu tư đang khẩn trương hoàn thành hồ sơ, thủ tục, thực hiện giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng kỹ thuật các CCN. Ngoài ra, trên địa bàn nhiều xã, thị trấn đã thu hút được các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy sản xuất (may mặc, sản xuất vật liệu xây dựng...). Thu hút dự án đầu tư vào địa bàn được huyện quan tâm triển khai thực hiện và thành lập mới doanh nghiệp. Đến nay, trên địa bàn có 493 doanh nghiệp, tăng 277 doanh nghiệp so với năm 2010 (trong đó, có 6 doanh nghiệp FDI), tạo việc làm thường xuyên cho hơn 15.000 lao động và tập trung chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp may mặc, da giày, xây dựng, vận tải hành khách, chế biến lâm sản... Nhiều dự án đầu tư từ FDI sản xuất có quy mô, công suất lớn, sử dụng nhiều lao động, như: Nhà máy may xuất khẩu Ivory tại xã Thọ Vực, quy mô 6 ha, tạo việc làm cho 2.000 lao động; Nhà máy may xuất khẩu Sumec tại xã Vân Sơn, quy mô 3,6 ha, tạo việc làm cho 600 lao động; Nhà máy giày Adianna tại xã Thọ Dân, quy mô 1,45 ha, tạo việc làm cho 2.400 lao động; Nhà máy sản xuất, gia công giày Roll Sport tại thị trấn Triệu Sơn, quy mô 0,83 ha, tạo việc làm cho 1.500 lao động... Thu nhập bình quân của người lao động từ 7 - 12 triệu đồng/người/tháng. Đi đôi với đó, huyện chú trọng khôi phục, phát triển các làng nghề, nghề truyền thống, du nhập, nhân cấy nghề mới và đến nay tạo việc làm cho khoảng 3.000 lao động, thu nhập bình quân hơn 60 triệu đồng/người/năm. Ngành dịch vụ, thương mại đạt tốc độ tăng trưởng khá, góp phần phục vụ phát triển sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Là huyện có tiềm năng và lợi thế trong phát triển du lịch, trong đó, khu du lịch tâm linh đền Nưa - Am Tiên kết nối du lịch tâm linh với các khu du lịch sinh thái trên địa bàn đã và đang được triển khai có hiệu quả, như: vườn cò, xã Tiến Nông; làng hoa cây cảnh, xã Hợp Lý; đồi chè, xã Bình Sơn,... Số lượng du khách đến tham quan ngày một tăng, năm 2020, huyện đã đón hơn 35.000 lượt khách, doanh thu từ các hoạt động du lịch đạt 10 tỷ đồng - 15 tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho hơn 800 lao động, với thu nhập bình quân từ 65 triệu đồng đến 80 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục được học THPT, bổ túc THPT và học nghề tại khu vực nông thôn năm 2020 đạt 95,4%, năm 2021 đạt 95,95%. Tổng số người tham gia bảo hiểm y tế đến 30-9-2021 đạt 93,02%, 100% các xã trên địa bàn đạt tiêu chí quốc gia về y tế. Hiện nay, trên địa bàn các xã có 229/229 thôn được công nhận danh hiệu văn hóa theo quy định, 32/32 xã được công nhận danh hiệu “Xã đạt chuẩn văn hóa NTM”. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt tỷ lệ 89%. Tỷ lệ hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh khu vực nông thôn đạt 98,85%. Hiện 32/32 xã đã có phương án thu gom, ký kết hợp đồng với đơn vị có chức năng để thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Kinh tế phát triển, đời sống Nhân dân được nâng lên, huyện Triệu Sơn có điều kiện huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Cùng với sự quan tâm hỗ trợ vốn của Trung ương, của tỉnh; trích ngân sách của huyện, các xã, lồng ghép và huy động các nguồn vốn khác; đến nay, các công trình, như: hệ thống điện, hệ thống giao thông, trường học, nhà văn hóa, các công trình thủy lợi, bệnh viện huyện và các trạm y tế, nhà văn hóa thôn được xây dựng khang trang, đầy đủ tiện nghi, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ; nhà ở của Nhân dân được đầu tư xây dựng kiên cố, khang trang, hiện đại... Trong đó, phải kể đến việc hoàn thiện và phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, luôn được huyện quan tâm chỉ đạo thực hiện để phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đi lại thuận lợi cho Nhân dân. Từng bước xây dựng hệ thống giao thông trên địa bàn phát triển đồng bộ, hợp lý, theo hướng hiện đại, bảo đảm kết nối thuận lợi với các tuyến quốc lộ, đường tỉnh, giữa trung tâm hành chính huyện với trung tâm hành chính các xã, thị trấn và đến các thôn, xóm, các cụm kinh tế, khu du lịch, các điểm du lịch, các CCN, các đô thị trên địa bàn. Hiện các tuyến đường giao thông trên địa bàn huyện đã được đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng, mặt đường bằng nhựa và bê tông xi măng... Có thể khẳng định, đến thời điểm hiện tại, hệ thống mạng lưới giao thông của huyện Triệu Sơn hoàn chỉnh, một số tuyến đường được đầu tư quy mô lớn, hiện đại, theo hướng đô thị hóa, như: đường từ cầu Thiều đi cầu Nhơm (514), hệ thống đường Động lực, kết nối đường từ TP Thanh Hóa đến Nỏ Hẻn, đường từ Nỏ Hẻn đến Cảng Hàng không Thọ Xuân.

Những năm qua, công tác xây dựng Đảng, xây dựng tổ chức chính trị - xã hội các cấp, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có ý thức trách nhiệm cao, chuyên môn giỏi, đáp ứng yêu cầu phát triển được huyện tập trung đẩy mạnh. Các tổ chức đoàn thể tích cực phát huy vai trò của mình, nhất là trong công tác xây dựng NTM ở các lĩnh vực được phân công. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn ổn định, các xã đều xây dựng kế hoạch bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn; đồng thời, chỉ đạo các thôn, khu dân cư thành lập tổ an ninh tự quản.

Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, huyện Triệu Sơn tiếp tục huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, thu hút các nguồn lực trong toàn xã hội cùng tham gia duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí huyện NTM, xã NTM sau đạt chuẩn. Phấn đấu tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân hằng năm đạt 16,2% trở lên; trong đó, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,8%; công nghiệp - xây dựng tăng 18,7%; dịch vụ tăng 15,6%. Thu nhập bình quân đầu người/năm đến năm 2025 đạt 75 triệu đồng. Diện tích đất được tích tụ, tập trung để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao năm 2025 đạt 1.200 ha, giá trị sản phẩm trên một ha đất trồng trọt và nuôi trồng thủy sản đạt 150 triệu đồng/năm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo năm 2025 đạt 80% trở lên... tỷ lệ xã, thị trấn đạt tiêu chí an toàn thực phẩm và trường học đạt chuẩn quốc gia năm 2025 là 100%.

Để đạt mục tiêu đề ra, huyện Triệu Sơn tiếp tục kế thừa và phát huy kết quả huyện NTM, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền về xây dựng NTM tới cấp ủy, chính quyền và các tầng lớp Nhân dân; xây dựng khối đại đoàn kết trong toàn Đảng bộ, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tinh thần chủ thể của người dân trong xây dựng NTM. Quan tâm việc nâng cao và phát triển bền vững các tiêu chí, trong đó chú trọng các tiêu chí ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sản xuất của Nhân dân như: môi trường, sản xuất, văn hóa - xã hội... nâng cao thu nhập và đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân. Đồng thời, huy động các nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại. Bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn... Phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, văn hóa lịch sử của huyện, xây dựng con người Triệu Sơn nói lời hay, làm việc tốt để thực sự xứng tầm huyện NTM, phấn đấu năm 2024 đạt chuẩn huyện NTM nâng cao và xây dựng NTM kiểu mẫu những năm sau đó, đến năm 2025 trở thành một trong những huyện dẫn đầu của tỉnh, đến năm 2030 trở thành thị xã, đồng thời, tạo bước đột phá để Triệu Sơn phát triển trong tương lai.

Mai Nhữ Thắng

Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Triệu Sơn