Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lê Huy Ngọ luôn đau đáu về quê hương

Đang làm Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phú, đầu tháng 6/1988, bác Lê Huy Ngọ được Bộ Chính trị điều động về làm Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa. Về quê hương trong bối cảnh tình hình trong tỉnh có quá nhiều khó khăn: Tỉnh Thanh Hóa đất rộng người đông, kinh tế thuần túy nông nghiệp nhưng nông dân làm không đủ ăn, một bộ phận người dân còn thiếu đói, ngành công nghiệp nhỏ bé, thương mại dịch vụ thấp kém, xuất khẩu chưa có gì... Với trách nhiệm của người lãnh đạo cao nhất tỉnh, Bí thư Lê Huy Ngọ luôn trăn trở, đau đáu một nhiệm vụ - mục tiêu là làm sao để “bật dậy” nền kinh tế tỉnh nhà, từng bước nâng cao đời sống Nhân dân, cùng cả nước thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng sau Đại hội VI.

Thời điểm ấy, anh chị em cán bộ, nhân viên Văn phòng Tỉnh ủy thường xuyên thấy phòng làm việc của Bí thư Lê Huy Ngọ khóa cửa. Bác đi gặp các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh, các đồng chí trong Tỉnh ủy, lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, cán bộ làm công tác quản lý khoa học - kỹ thuật; vào nhà máy gặp công nhân, về với nông dân các vùng miền... tất cả để “xin ý kiến”, hiến kế góp phần cho việc xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế làm giàu cho tỉnh.

Bác Lê Huy Ngọ với phóng viên Báo Thanh Hóa (nay là Báo và Đài PTTH Thanh Hóa).

1. Dấu ấn đầu tiên của Bí thư Lê Huy Ngọ đối với nền kinh tế tỉnh nhà là Tỉnh ủy đề ra chủ trương đổi mới kinh doanh lương thực: Từ ngày 1/6/1989, trên địa bàn toàn tỉnh bán gạo một giá. Cán bộ, công nhân viên chức Nhà nước mua gạo tại các cửa hàng lương thực không phải dùng sổ như trước đây và mua tại cửa hàng nào cũng được (không phân biệt địa bàn). Tỉnh ủy, UBND tỉnh giao cho đồng chí Lương Ngọc Bích, Tỉnh ủy viên, Giám đốc liên hiệp Công ty Lương thực tỉnh trực tiếp chỉ đạo toàn ngành tích cực thực hiện. Đầu tháng 7/1989, Bí thư Lê Huy Ngọ đến dự hội nghị cán bộ chủ chốt toàn ngành lương thực Thanh Hóa. Đây là hội nghị rất quan trọng, sơ kết công tác kinh doanh lương thực theo cơ chế mới. Bác Ngọ đến dự hội nghị với tâm thế như người trong cuộc, chia sẻ khó khăn, gợi mở, lắng nghe các ý kiến và thảo luận cùng cán bộ chủ chốt toàn ngành tìm giải pháp để thực hiện thành công chủ trương mới.

Giờ nghỉ giải lao, bác Ngọ gọi tôi lại rồi bảo: "Cuối giờ mình sẽ phát biểu với hội nghị. Mình muốn ý kiến phát biểu này được truyền tải đến tất cả cán bộ, công nhân viên toàn ngành lương thực và người dân trong tỉnh để họ hiểu rõ, quyết tâm thực hiện. Chú về hoàn chỉnh lại rồi đưa sang anh xem để đăng trên số báo Thanh Hóa gần nhất nhé!".

Bài phát biểu của Bí thư Lê Huy Ngọ với đầu đề “Lương thực - chuyển hẳn sang kinh doanh” được đăng trên báo Thanh Hóa số 2826 ra ngày thứ Bảy 8/7/1989, như một định hướng lớn cho ngành lương thực tỉnh nhà - từ đây xóa bỏ cơ chế quản lý bao cấp, chuyển hẳn sang kinh doanh theo cơ chế thị trường. Được biết, sau hội nghị này, hằng tháng anh Lương Ngọc Bích đều sang Tỉnh ủy báo cáo nhanh với Bí thư về tình hình kinh doanh của ngành và xin ý kiến chỉ đạo của bác Ngọ. Vì thế những năm sau này ngành lương thực Thanh Hóa là một trong những đơn vị dẫn đầu trong thu mua, chế biến, kinh doanh lương thực của các tỉnh miền Bắc.

Nhà báo Lê Tiến Kiên, Nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Thanh Hóa với bác Lê Huy Ngọ.

2. Điểm khởi sắc thứ hai về nền kinh tế mà người khởi xướng là Bí thư Lê Huy Ngọ đó là chương trình phát triển du lịch, lấy thị xã Sầm Sơn làm trung tâm đột phá. Vậy là Chương trình Hội chợ Sầm Sơn hè 1989 với tiêu đề “Sức khỏe - Kinh tế - Bạn bè” được Tỉnh ủy ban hành. Hội chợ nhằm phục vụ nghỉ dưỡng, nâng cao sức khỏe Nhân dân, khởi động cách thức kinh doanh theo cơ chế thị trường, liên doanh, liên kết làm ăn và quan trọng hơn là cơ hội để Thanh Hóa mời gọi bạn bè trong và ngoài nước về với tỉnh Thanh để họ hiểu hơn, chia sẻ và ủng hộ tỉnh nhà vượt qua khó khăn, phát triển đi lên sau khi có Thông báo số 74 của Ban Bí thư Trung ương Đảng. Một kịch bản hội chợ được UBND tỉnh xây dựng kỹ càng, cụ thể, phân công nhiệm vụ cho các ngành, các huyện, cho thị xã Sầm Sơn...

Tôi và nhà báo Lê Văn Tập (sau này là Giám đốc, Tổng biên tập Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa) được Tổng Biên tập Nguyễn Văn Giá giao đặc trách tuyên truyền về Hội chợ Sầm Sơn, chúng tôi căng mình theo sự kiện như “đi chiến dịch”. Có ngày xuống Sầm Sơn, khi thì đến các ngành, sang UBND tỉnh; có buổi đến gặp Bí thư Tỉnh ủy để báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo... Kết thúc hè Sầm Sơn 1989, hội chợ đem lại kết quả ngoài dự kiến: Hơn 350 gian hàng tham gia, 30.000 người dự khai mạc, 95.000 lượt khách đến nghỉ dưỡng, hàng chục hợp đồng kinh tế được ký kết (trong đó có 8 hợp đồng với nước ngoài). Sầm Sơn đạt doanh thu gần 5,5 tỷ đồng, bằng 2/3 tổng nguồn thu của toàn thị xã năm 1989. Cái được lớn hơn nhiều là lòng tin của Nhân dân từ điểm khởi đầu đổi mới du lịch của tỉnh, là điểm tựa đặt nền móng phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần. Bây giờ thành phố Sầm Sơn (trước khi sáp nhập) đã phát triển vượt bậc, toàn diện, lớn lên cùng quê hương đất nước. Sầm Sơn hôm nay đã và đang phát triển theo hướng văn minh, hiện đại. Khách đến Sầm Sơn mỗi ngày một tăng, không chỉ mùa hè mà còn cả mùa xuân, mùa thu. Sầm Sơn bây giờ đã là trọng điểm du lịch “Bốn mùa biển hát...!”

Nhà báo Lê Tiến Kiên, Nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Thanh Hóa với bác Lê Huy Ngọ.

3. Tạm biệt quê hương năm 1991, Bí thư Tỉnh ủy Lê Huy Ngọ ra Thủ đô Hà Nội, được Bộ Chính trị tiếp tục giao nhiều trọng trách quan trọng: Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo phòng, chống lụt, bão Trung ương. Tháng 6/2008, bác Ngọ được Trung ương cho nghỉ hưu; nhưng anh chị em đồng hương Thanh Hóa tại Hà Nội lại thiết tha mời bác gánh vác công việc của Hội, và không thể từ chối, bác Lê Huy Ngọ lại bắt tay vào công việc của Chủ tịch Hội. Vẫn vẹn nguyên một tình cảm da diết, một niềm cháy bỏng với quê hương: Làm sao tập hợp, quy tụ, lan tỏa tình cảm và trách nhiệm bằng những việc làm của bà con Thanh Hóa trên địa bàn thủ đô hướng về quê Thanh. Những thời điểm tỉnh nhà có sự kiện, thiên tai bão lụt, hội đồng hương đều có mặt đồng hành, chia sẻ, tạo thêm sức mạnh cho quê nhà vượt qua...

Ở Hà Nội, thỉnh thoảng có dịp tôi đến nhà riêng thăm bác Lê Huy Ngọ tại số 195 phố Đội Cấn. Câu đầu tiên bác hỏi: Anh chị em trong Báo và Đài Thanh Hóa có khỏe không? Tòa soạn, Báo - Đài có gì mới? Người dân trong tỉnh bây giờ đọc báo, xem truyền hình thế nào? Rồi quê mình bây giờ ra sao; vụ này, việc kia giải quyết đến đâu rồi...! Dẫu biết có nhiều nguồn thông tin đến với bác nhưng tôi vẫn cố gắng trả lời hết (trong sự hiểu biết của mình) những điều bác hỏi để thỏa lòng mong mỏi của người lãnh đạo xa quê.

Gần 90 tuổi đời, hơn 60 năm tuổi Đảng, hơn 50 năm công tác trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, dù ở cương vị nào, công tác ở đâu hay khi tuổi già, lúc nào nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lê Huy Ngọ vẫn luôn đau đáu một tình cảm với quê hương xứ Thanh: Làm sao cho tỉnh mạnh, dân giàu, đời sống Nhân dân ấm no, hạnh phúc!

Tôi viết bài này trong nước mắt như một nén tâm nhang dâng lên bác. Vĩnh biệt bác - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Lê Huy Ngọ - người Anh kính yêu của anh chị em làm báo tỉnh nhà!

Nhà báo Lê Tiến Kiên, Nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Thanh Hóa