Nâng tầm hạt gạo xứ Thanh

Thanh Hóa là tỉnh có diện tích sản xuất lúa gạo lớn và xây dựng được vùng lúa thâm canh năng suất, chất lượng cao. Thông qua việc tổ chức sản xuất quy mô lớn, các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã phát triển được nhiều sản phẩm lúa gạo đạt tiêu chuẩn OCOP, nâng cao giá trị, khẳng định thương hiệu cho lúa gạo xứ Thanh.

Sản phẩm gạo Ngũ Phúc của HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Phúc, xã Thiệu Hóa đạt chứng nhận OCOP 3 sao.

Cùng với phát triển sản xuất vùng lúa gạo tập trung chất lượng cao, liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Viên, xã Thiệu Trung đã xây dựng thành công sản phẩm gạo Vân Đài đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao vào năm 2023. Hiện nay, với 50ha sản xuất lúa tập trung, mỗi năm HTX cung cấp khoảng 250 tấn gạo cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Nhờ tuân thủ các quy trình, tiêu chuẩn sản xuất an toàn, gạo đạt tiêu chuẩn OCOP có giá bán cao hơn so với sản xuất đại trà. Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Viên Lê Bá Dũng cho biết: "So với việc sản xuất lúa đại trà thì sản phẩm lúa thương phẩm sản xuất theo chu trình OCOP được tiêu thụ với giá thành cao hơn. Do đó, lợi nhuận bình quân sẽ cao hơn lúa sản xuất truyền thống từ 24 đến 32 triệu đồng/ha”.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, trung bình tỉnh Thanh Hóa gieo cấy khoảng 220 nghìn ha lúa/năm, riêng vùng lúa thâm canh năng suất, chất lượng cao đạt diện tích hơn 150 nghìn. Tổng sản lượng lúa toàn tỉnh đạt khoảng 1,4 triệu tấn/năm. Cùng với đó, những năm gần đây, khi nhu cầu của thị trường thay đổi theo hướng tập trung vào chất lượng, các HTX trên địa bàn tỉnh đã chủ động nắm bắt xu hướng để hướng dẫn, khuyến khích người dân, các hộ thành viên HTX đầu tư sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, VietGAP, giảm phát thải. Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Phúc, xã Thiệu Hóa Trương Văn Tuấn cho biết: “Thị trường hiện nay ưu tiên sử dụng những sản phẩm lúa gạo chất lượng cao, sản xuất theo quy trình chuẩn và thân thiện với môi trường. Do đó, chúng tôi định hướng cho người dân sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP và theo chu trình OCOP để nâng cao giá trị sản phẩm. HTX đã xây dựng được vùng sản xuất giống lúa hạt ngọc 9 với diện tích 30ha/vụ để xây dựng thương hiệu OCOP. Năm 2023, HTX đã có sản phẩm gạo Ngũ Phúc đạt OCOP 3 sao, được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường với sản lượng khoảng 100 tấn gạo/năm”.

Được biết, khi HTX Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Phúc xây dựng thành công sản phẩm OCOP gạo Ngũ Phúc, giá trị kinh tế trên 1ha sản xuất được nâng lên. Đồng thời, hình thành tư duy sản xuất mới, tăng cường ứng dụng quy trình an toàn trong sản xuất nông nghiệp trong Nhân dân địa phương. Hiện nay, sản lượng lúa gạo đạt chứng nhận OCOP và phần lớn sản lượng lúa của vùng sản xuất an toàn tại địa phương đã được một số doanh nghiệp như: Công ty TNHH Tâm Phú Hưng, Công ty TNHH Lương thực Dũng Thuần liên kết thu mua.

Theo thống kê, tỉnh Thanh Hóa hiện có 19 sản phẩm lúa gạo đạt tiêu chuẩn OCOP như: gạo nếp Cay Nọi, gạo nếp hạt cau Tiên Sơn Hà Lĩnh, gạo nếp cái hoa vàng Gia Miêu Ngoại Trang, gạo Tiên Sơn số 3, gạo Vân Đài, gạo Hoa Minh, gạo Ngọc Trai, gạo Ngũ Phúc... trong đó phần lớn là các sản phẩm lúa gạo của các HTX nông nghiệp. Việc xây dựng sản phẩm OCOP từ các sản phẩm lúa chất lượng cao, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ đã tạo điều kiện để nâng cao giá trị lúa gạo của nông dân. Giám đốc HTX Nông nghiệp và phát triển nông thôn Xuân Minh Đỗ Thị Hoa cho biết: “Sau khi xây dựng thành công sản phẩm gạo Hoa Minh đạt chuẩn OCOP 3 sao thì việc tiêu thụ thuận lợi hơn. Sản phẩm được đưa vào chuỗi liên kết tiêu thụ ở các bếp ăn tập thể trên địa bàn với giá thành cao, ổn định. Từ đó tạo được lòng tin, sự phấn khởi trong thành viên HTX”.

Hiện nay, sản xuất nông nghiệp nói chung, sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh đang chuyển dần từ “lượng” sang “chất”. Các chỉ tiêu về gạo chất lượng cao, quy trình sản xuất lúa gạo ngày càng được các địa phương, HTX và người dân chuẩn hóa theo quy chuẩn VietGAP và các loại sản phẩm chế biến từ gạo được sản xuất bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lê Hồng Hải cho biết: "Để góp phần nâng cao giá trị, thương hiệu cho các sản phẩm lúa gạo, Liên minh HTX tỉnh đã khuyến khích các HTX tăng cường sử dụng các giống lúa chất lượng cao và tổ chức sản xuất theo mô hình “cánh đồng lớn” gắn với chế biến và tiêu thụ, đẩy mạnh áp dụng sản xuất theo quy trình ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa... để nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo. Đồng thời, đầu tư xây dựng bao bì, nhãn mác và mã truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm lúa gạo để tạo niềm tin với người tiêu dùng, từ đó khẳng định uy tín, chất lượng của sản phẩm gạo xứ Thanh”.

Bài và ảnh: Lê Thanh