Nâng cao sức cạnh tranh cho nông sản

Thời gian qua, nhiều hoạt động bảo hộ, phát triển tài sản trí tuệ được các sở, ngành, địa phương trong tỉnh tích cực triển khai. Nhiều sản phẩm nông nghiệp chủ lực địa phương sau khi được bảo hộ sở hữu trí tuệ đã được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, uy tín được nâng cao, giá trị gia tăng đáng kể trên thị trường trong nước và quốc tế.

Sản phẩm nước mắm Khúc Phụ của Công ty TNHH Thực phẩm và Thương mại dịch vụ Lê Gia, xã Hoằng Thanh được sản xuất theo quy chuẩn, bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.

Sản phẩm trà xanh túi lọc Bình Sơn và trà cà gai leo túi lọc Bình Sơn của HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Bình Sơn, xã Thọ Bình đã được cấp văn bằng bảo hộ thương hiệu, được UBND tỉnh lựa chọn là 1 trong 10 sản phẩm công nghiệp nông thôn của tỉnh. Hiện vùng sản xuất chè của xã có 350ha, trong đó có hơn 250ha đang cho thu hoạch, góp phần giải quyết việc làm và thu nhập ổn định cho hơn 100 lao động. Từ khi HTX nông lâm nghiệp Bình Sơn tham gia vào quy trình sản xuất và xây dựng thành công sản phẩm OCOP, chè Bình Sơn có các sản phẩm chè búp, trà xanh túi lọc, trà cà gai leo đồi rừng và mật ong được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Hiện nay, sản lượng tiêu thụ của HTX đạt 45 tấn chè khô/năm cùng nhiều sản phẩm khác, lợi nhuận hơn 100 triệu đồng/ha/năm, giúp nhiều hộ cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập nhờ cây chè.

Các sản phẩm của HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Bình Sơn nhãn hiệu, bao bì sản phẩm được chú trọng thiết kế đẹp mắt, mẫu mã đa dạng; sản phẩm mật ong không chỉ có một loại chai như cũ mà được đóng bằng nhiều loại mẫu mã, quy cách đóng chai với dung tích khác nhau phù hợp nhu cầu sử dụng từ mua làm quà tặng, mua để sử dụng... thuận tiện cho khách hàng, do vậy việc tiêu thụ cũng dễ dàng hơn. Qua đó đã giúp giá trị sản phẩm được nâng cao, thị trường sản phẩm được mở rộng.

Theo thống kê của Sở Khoa học và Công nghệ, tính đến tháng 8/2025 toàn tỉnh có gần 70 sản phẩm lĩnh vực nông nghiệp, làng nghề được cấp văn bằng bảo hộ thương hiệu. Trong đó, văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý gắn với địa danh địa phương được cấp cho 5 sản phẩm, gồm: Mắm tôm Hậu Lộc, cói Nga Sơn, bưởi Luận Văn, quế ngọc Thường Xuân, vịt Cổ Lũng Bá Thước; 15 sản phẩm địa phương được cấp văn bằng bảo hộ đối với nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, gồm: nước mắm Do Xuyên - Ba Làng, chè lam Phủ Quảng, mắm tép Hà Yên, tương làng Ái, rượu Quảng Xá, bánh gai Tứ Trụ, nón lá Trường Giang, tơ Hồng Đô, nước mắm Khúc Phụ, miến gạo Thăng Long, kẹo nhãn Lang Chánh, mực khô Sầm Sơn, nước mắm Sầm Sơn, cam Xuân Thành, bánh lá răng bừa Xuân Lập...

Ngoài ra, toàn tỉnh cũng có hơn 200 sản phẩm của các doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản được chứng nhận nhãn hiệu. Thông qua việc hỗ trợ bảo hộ, phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm chủ lực địa phương nói riêng và hoạt động sở hữu trí tuệ nói chung đã góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường, dịch chuyển từ mô hình sản xuất đơn lẻ sang sản xuất tập trung; từ sản xuất, phát triển sản phẩm tự do sang sản xuất, kinh doanh sản phẩm bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ được kiểm soát về nguồn gốc và chất lượng. Cùng với đó, việc bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm đặc thù địa phương còn góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa dân tộc, tri thức truyền thống, phát huy và tôn vinh giá trị sản phẩm được sản xuất theo quy trình bản địa. Nhiều sản phẩm sau khi được bảo hộ sở hữu trí tuệ đã được người tiêu dùng biết đến rộng rãi, uy tín sản phẩm được nâng cao, giá trị sản phẩm gia tăng đáng kể.

Bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai chương trình sở hữu trí tuệ cũng gặp một số tồn tại, vướng mắc. Trong đó, việc xây dựng các nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý gặp nhiều khó khăn do mối liên kết, sự hợp tác trong phát triển sản xuất, xây dựng thương hiệu của các doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Nhiều sản phẩm đặc sản của địa phương chưa xây dựng được thương hiệu bởi các lý do khách quan như công tác hỗ trợ còn phức tạp; hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của từng cơ sở còn nhỏ lẻ, chưa có sự liên kết; các doanh nghiệp chậm đổi mới quy trình công nghệ trong sản xuất, kinh doanh, chưa thực sự quan tâm và chưa tha thiết với việc khai thác, áp dụng sáng chế vào sản xuất...

Để hỗ trợ doanh nghiệp, HTX, hộ sản xuất xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm, Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục phối hợp với các ngành, địa phương tiếp tục xây dựng và phát triển thương hiệu các sản phẩm, ngành hàng chủ lực của địa phương, nhất là sản phẩm nông nghiệp gắn với du lịch của tỉnh. Khai thác, phát triển chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể và sản phẩm gắn với Chương trình OCOP theo hướng hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm được bảo hộ theo chuỗi giá trị. Quảng bá và xúc tiến thương mại cho các sản phẩm chủ lực, sản phẩm truyền thống của địa phương.

Bài và ảnh: Lương Khánh