Phục hồi và quản lý bền vững rừng phòng hộ tỉnh Thanh Hóa

Thanh Hóa là một trong 11 tỉnh được chọn thực hiện Dự án phục hồi và quản lý bền vững rừng phòng hộ (JICA2). Đây là một dự án vay vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản nhằm phục hồi và quản lý hệ thống rừng phòng hộ, nâng cao độ che phủ của rừng, bảo vệ nguồn nước từ đầu nguồn.

Chăm sóc rừng trồng Dự án JICA2 tại xã Trường Lâm (thị xã Nghi Sơn).

Ngay sau khi được thành lập (tháng 9-2012), Ban Quản lý Dự án (QLDA) JICA2 tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện việc rà soát, chuẩn bị quỹ đất cho các hoạt động của hợp phần phát triển rừng phòng hộ tại 6 ban quản lý rừng phòng hộ thuộc 6 huyện, gồm: Thạch Thành, Hà Trung, Như Thanh, Như Xuân, Thường Xuân và Tĩnh Gia (nay là thị xã Nghi Sơn) với quy mô 8.673 ha. Cụ thể: Tổng diện tích trồng mới rừng phòng hộ tập trung 1.003 ha; nâng cao chất lượng rừng trồng hiện có: 1.020 ha; khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên 650 ha; bảo vệ rừng tự nhiên 6.000 ha. Đồng thời, kết hợp xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng lâm sinh, cơ sở hạ tầng sinh kế, hỗ trợ phát triển sinh kế, mua sắm các trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy rừng. Để thực hiện tốt mục tiêu, kế hoạch của dự án, ban QLDA đã phối hợp với các cấp, các ngành liên quan tháo gỡ khó khăn, tích cực chỉ đạo các địa phương, các ban quản lý rừng phòng hộ đẩy nhanh tiến độ trồng rừng bảo đảm tiến độ và chất lượng rừng trồng. Đồng thời, phân công cán bộ kỹ thuật bám sát địa bàn hướng dẫn cho người dân trồng rừng theo đúng quy trình, bón phân hợp lý để tăng tỷ lệ sống của cây trồng.

Kết quả, đến tháng 11-2020, các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp tại 11 xã thuộc 6 huyện, thị xã nêu trên đã trồng mới được 1.003 ha rừng, chủ yếu là lim xanh, thông nhựa, sao đen, lát trồng xen với keo tai tượng; nâng cấp 1.020 ha rừng; bảo vệ 6.000 ha rừng; khoanh nuôi tái sinh không trồng bổ sung 650 ha rừng. Đồng thời, kết hợp xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng lâm sinh, cơ sở hạ tầng sinh kế, mua các trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy rừng như làm được 6 km đường cản lửa, xây dựng 16 km đường lâm nghiệp, 15,8 km đường giao thông nông thôn, một số chòi canh, nhà trạm quản lý, bảo vệ rừng, bản niêm yết bảo vệ rừng... Các công trình sinh kế cho người dân vùng dự án được quản lý, sử dụng, đã phát huy hiệu quả. Người dân được dự án đầu tư cây giống, hỗ trợ tiền nhân công, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống. Bước đầu dự án đã tạo thêm việc làm cho hơn 300 hộ gia đình với thu nhập bình quân đạt từ 40 đến 50 triệu đồng/hộ/năm. Tài nguyên thiên nhiên đã được quản lý bền vững, không những phát huy tốt tính năng phòng hộ, bảo vệ tính đa dạng sinh học, đem lại cảnh quan môi trường mà còn có tác dụng cung cấp nước, giữ nước, điều tiết nước, bảo vệ các công trình thủy lợi, bảo đảm cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và dân sinh trong vùng. Điển hình như Ban Quản lý rừng phòng hộ Thường Xuân, Ban Quản lý rừng phòng hộ Như Thanh, Ban Quản lý rừng phòng hộ Nghi Sơn... đã làm tốt công tác trồng và bảo vệ rừng Dự án JICA2. Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn chất lượng lâm phần rừng Dự án JICA2 tại Thanh Hóa sinh trưởng và phát triển tốt, tỷ lệ cây sống cao, không có tình trạng chặt phá, lấn chiếm rừng và không xảy ra cháy rừng.

Đồng chí Nguyễn Hữu Thường, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Nghi Sơn, cho biết: Từ năm 2014, ban đã chỉ đạo các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp trên địa bàn các xã: Định Hải, Nguyên Bình, Trường Lâm trồng mới rừng phòng hộ Dự án JICA2. Tính đến tháng 11-2020, các hộ trên địa bàn đã trồng được 269,8 ha rừng chủ yếu là thông nhựa, keo tai tượng. Cùng với trồng mới, chăm sóc rừng phòng hộ sinh trưởng, phát triển tốt, các hộ nhận khoán đã nâng cấp, bổ sung cây bản địa, nâng cao chất lượng rừng trồng được 332,7 ha; hàng năm bảo vệ an toàn 850 ha rừng; khoanh nuôi tái sinh tự nhiên được 150 ha, do được chăm sóc, bảo vệ tốt có khả năng thành rừng cao.

Theo đại diện lãnh đạo Ban Quản lý rừng phòng hộ Thường Xuân: Từ đầu năm 2014, ban đã chỉ đạo các hộ nhận khoán đất lâm nghiệp trên địa bàn xã Luận Thành và Luận Khê trồng mới được 262,6 ha rừng Dự án JICA2, chủ yếu là lim xanh, keo tai tượng và chăm sóc rừng phòng hộ trên địa bàn. Người dân được dự án đầu tư cây giống, hỗ trợ tiền nhân công, bước đầu góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống. Điều đáng mừng là người dân tại các xã trong vùng dự án đã tăng thêm mối đoàn kết, gắn bó cộng đồng thông qua sản xuất và giao lưu khi tham gia các hoạt động của dự án.

Ngoài phát triển rừng, các hợp phần khác của dự án như hỗ trợ phát triển sinh kế, phát triển cơ sở hạ tầng sinh kế, phát triển cơ sở hạ tầng lâm sinh, kiểm soát phòng, chống cháy rừng, đã được Ban QLDA JICA2 Thanh Hóa chỉ đạo, tổ chức thực hiện bảo đảm yêu cầu tiến độ, chất lượng.

Từ nay đến hết năm 2020, cùng với sự chỉ đạo của Ban QLDA JICA2 Trung ương, lãnh đạo và các thành viên Ban QLDA JICA2 Thanh Hóa tiếp tục tổ chức thực hiện các hợp phần của dự án theo đúng quy định của nhà tài trợ và các cơ quan có thẩm quyền. Chủ động đề xuất các phương án, giải pháp thực hiện cụ thể phù hợp với đặc thù của từng địa phương, nhằm bảo đảm thực hiện các hợp phần đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, phát huy hiệu quả, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường trong vùng. Trước mắt, Ban QLDA JICA2 Thanh Hóa đã tăng cường cán bộ về cơ sở bám địa bàn phối hợp với các ban quản lý rừng phòng hộ các huyện chỉ đạo, đôn đốc người dân tham gia dự án thực hiện tốt công tác chăm sóc, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng và phòng trừ sâu bệnh hại rừng theo đúng quy trình kỹ thuật. Nghiệm thu hoàn thành, bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật đối với 2 mô hình trồng rừng gỗ lớn thâm canh bằng keo tai tượng Úc xã Xuân Thái (huyện Như Thanh) và Nguyên Bình (thị xã Nghi Sơn) và 1 mô hình ghép cải tạo nhãn vải tại xã Hà Lĩnh (huyện Hà Trung). Chăm sóc tốt 70 ha rừng mới trồng; chăm sóc 325 ha rừng nâng cấp; tiếp tục bảo vệ an toàn 6.000 ha rừng; chăm sóc 12 mô hình hỗ trợ phát triển sinh kế; phối hợp với các ban quản lý rừng phòng hộ tham gia dự án nghiệm thu chăm sóc rừng trồng, rừng nâng cấp, khoanh nuôi tái sinh tự nhiên và bảo vệ rừng. Hoàn thiện các hồ sơ quyết toán hoàn thành các công trình xây dựng cơ bản, lâm sinh, hỗ trợ phát triển sinh kế... để chuẩn bị cho công tác quyết toán hoàn thành dự án.

Bài và ảnh: Thùy Dương