Nhân rộng mô hình sâm Bố Chính tại xã Thanh Lâm

Sâm Bố Chính là một loài thực vật có dược tính rất cao, vị ngọt, tính mát; phù hợp sinh trưởng ở vùng miền núi. Nhận thấy giá trị của loại cây này, nên từ năm 2018, xã Thanh Lâm (Như Xuân) đã khuyến khích, hỗ trợ người dân trồng thí điểm. Đến nay, sâm Bố Chính không chỉ thích nghi tốt với khí hậu, thổ nhưỡng mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Mô hình trồng sâm Bố Chính mang lại hiệu quả kinh tế ổn định cho người dân xã Thanh Lâm.

Năm 2018, nhu cầu về sử dụng dược liệu để chế biến thực phẩm chức năng phục vụ người dân ngày càng tăng, nên trồng cây dược liệu luôn có hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với các loại cây trồng truyền thống tại địa phương như lúa, sắn... Từ đó, xã đã tuyên truyền, khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất sản xuất kém hiệu quả sang trồng cây sâm Bố Chính. Là một trong 4 gia đình mạnh dạn đầu tư trồng thử nghiệm cây sâm Bố Chính tại địa phương, gia đình anh Hà Văn Nam đã đánh giá được khả năng thích ứng và hiệu quả kinh tế hướng đến việc nhân rộng mô hình một cách hiệu quả. Trên diện tích đất hơn 10 sào, gia đình anh bắt đầu trồng sâm Bố Chính theo hướng an toàn sinh học, không sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Theo anh, thời điểm trồng cây tốt nhất vào vụ xuân bởi vào thời điểm này thời tiết đang mát mẻ, độ ẩm cao, cây dễ sinh trưởng và phát triển tốt. Đất trồng cây cần phải bảo đảm độ tơi xốp, đủ sáng, độ ẩm trung bình. Nếu trồng ở diện tích lớn nên làm luống trồng sẽ đơn giản hơn, cây phát triển tốt hơn nhờ phần đất ủ. Chăm sóc cây sâm Bố Chính cũng không mất nhiều thời gian, tuy nhiên, cần chú ý tới một số loại sâu ăn lá, phòng chống nấm bệnh, côn trùng gây hại...; nhất là, trong thời tiết mưa lớn cần che chắn nếu không cây dễ bị đổ, yếu và chết. Khi thu hoạch chỉ cần đào rễ, cắt bỏ thân, cạo sạch vỏ ngoài, ngâm nước gạo một đêm, vớt ra đồ chín và phơi khô. Vụ đầu tiên, anh Nam thu hoạch được 5 tấn sâm, thu lãi từ 15 đến 20 triệu đồng/sào.

Đánh giá về hiệu quả của mô hình trồng sâm Bố Chính trên địa bàn, ông Lê Đình Huấn, Chủ tịch UBND xã Thanh Lâm, cho biết: Sâm Bố Chính là loại cây sống dai, có tác dụng bổ mát, nhuận phế, dưỡng tâm... dùng để điều trị ho, tác dụng hạ sốt, bồi bổ cơ thể, hỗ trợ điều trị ung thư, tăng cường chức năng tiêu hóa... Với lợi thế về khí hậu, đất đai, năm 2018, xã đã khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi diện tích trồng sắn, lúa kém hiệu quả sang trồng sâm Bố Chính. Bên cạnh đó, hỗ trợ phổ biến kỹ thuật trồng và chăm sóc cho người dân. Từ 4 hộ gia đình trồng sâm Bố Chính, năm 2020 UBND xã Thanh Lâm đã xây dựng kế hoạch trồng thử nghiệm hơn 1 ha với 18 hộ tham gia, sản phẩm sau khi thu hoạch được các nhà thuốc tìm đến thu mua, doanh thu hơn 1 tỷ đồng. Từ kết quả đó, năm 2021 xã tiếp tục chỉ đạo người dân phát triển mở rộng mô hình trồng sâm Bố Chính, với diện tích 20 ha. Để ổn định đầu ra cho sản phẩm, xã Thanh Lâm đã ký kết hợp đồng liên kết với Công ty Trí Việt để phát triển mô hình trồng sâm Bố Chính. Bên cạnh đó, chú trọng hướng dẫn người dân kỹ thuật canh tác tự nhiên, không sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Có thể nói, việc đưa loại dược liệu này vào trồng thử nghiệm đã làm đa dạng hóa các loại cây con trên địa bàn xã tiến tới thay thế các loại cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế thấp sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao hơn.

Bài và ảnh: Lê Ngọc