Hỗ trợ người khuyết tật có khó khăn về tài chính được bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng

Thanh Hóa có khoảng 160.000 người khuyết tật (NKT), trong đó có khoảng 47.000 NKT là người có công đang hưởng trợ cấp hằng tháng; 105.000 NKT nặng, đặc biệt đang hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội... Đa số NKT sinh sống ở vùng nông thôn, gặp nhiều khó khăn nên họ rất cần được bảo vệ. Là một trong các quốc gia đã ký tham gia Công ước của Liên hợp quốc về quyền của NKT, Việt Nam đã có rất nhiều chính sách hỗ trợ nhằm bảo đảm quyền lợi cho NKT. Một trong những chính sách phải kể đến đó là trợ giúp pháp lý (TGPL) miễn phí dành cho đối tượng NKT có khó khăn về tài chính.

Các hoạt động truyền thông về TGPL cho các tổ chức hội đặc thù được tổ chức thường xuyên để nhiều người hiểu biết quy định về TGPL cho NKT.

Cụ thể, theo Nghị định số 144/2017/NĐ-CP, ngày 15/12/2017 của Chính phủ (quy định chi tiết một số điều của Luật TGPL), NKT có khó khăn về tài chính là NKT thuộc hộ cận nghèo hoặc là người đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật thì được TGPL miễn phí.

Với chính sách này, những năm qua, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã thực hiện TGPL nhiều vụ việc cho đối tượng là NKT, qua đó bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho NKT trong các vụ án dân sự, hình sự... Chỉ tính từ đầu năm 2023 đến nay, trung tâm đã hoàn thành TGPL hơn 40 vụ việc cho các đối tượng là NKT thông qua các hình thức tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng. Ngoài ra, hàng nghìn NKT trên địa bàn tỉnh đã được phổ biến, cung cấp thông tin pháp luật thông qua hoạt động TGPL hướng về cơ sở.

Đơn cử, trong vụ án cố ý gây thương tích xảy ra ở huyện Hậu Lộc, bà Nguyễn T.Đ. là nạn nhân. Bà Đ. thuộc hộ nghèo lại bị khuyết tật về trí tuệ nên rất khó có khả năng tự bảo vệ mình trước pháp luật. Nắm bắt được thông tin vụ việc của bà Đ. khi có đơn yêu cầu TGPL, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã phân công trợ giúp viên tham gia vào quá trình tố tụng để hỗ trợ cho bà Đ... Với sự trợ giúp đó, bà Đ. đã được bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng khi vụ án được đưa ra xét xử.

TGPL là một trong những chính sách mang lại hiệu quả thiết thực, tạo điều kiện cho NKT được tiếp cận và cung cấp dịch vụ pháp lý trong các tình huống cụ thể. Tuy nhiên, công tác TGPL cho NKT hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn do có những rào cản về dạng tật, ngôn ngữ giao tiếp, vận động, hạn chế về trình độ văn hóa. Nhiều NKT không thể thực hiện các thủ tục pháp lý để yêu cầu trợ giúp khi có những vướng mắc, tranh chấp; vẫn còn có NKT chưa biết đến hoặc chưa được tiếp cận với chính sách TGPL.

Năm 2021, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình trợ giúp NKT giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh. Thực hiện kế hoạch trên, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã tham mưu, xây dựng chương trình, tài liệu, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng TGPL cho NKT cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý; tổ chức hoạt động truyền thông về TGPL cho NKT thông qua các chương trình, hoạt động khác nhau; thực hiện tiếp nhận yêu cầu TGPL của NKT có khó khăn về tài chính thông qua các hoạt động truyền thông pháp luật về TGPL tại các xã, phường, thị trấn nơi có nhiều NKT, tại các hội NKT, cơ sở bảo trợ xã hội, trường học... Với các hoạt động đa dạng và thường xuyên của Trung tâm TGPL Nhà nước cũng như các ngành, tổ chức liên quan sẽ góp phần hoàn thành mục tiêu trong giai đoạn 2021-2025, có 90% NKT có khó khăn về tài chính được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí khi có nhu cầu; tiến tới 100% NKT có khó khăn về tài chính được cung cấp dịch vụ TGPL miễn phí trong giai đoạn 2026-2030.

Bài và ảnh: Việt Hương